Lừa đảo tiền điện tử phá kỷ lục năm 2024

Số tiền lừa đảo ngày càng lớn, ngày càng nhiều nạn nhân sập bẫy

Theo báo cáo từ công ty nghiên cứu blockchain Chainalysis, các ví tiền điện tử có liên quan đến lừa đảo đã nhận 9,9 tỷ USD trong năm 2024. Tuy nhiên, con số sẽ tăng lên mức kỷ lục là 12,4 tỷ USD khi xác định được nhiều ví lừa đảo hơn. Ước tính của Chainalysis cho thấy hoạt động lừa đảo tăng trung bình 24% giữa các kỳ báo cáo hằng năm kể từ 2020.

Số tiền điện tử lừa đảo ước tính lên đến 12,4 tỷ USD trong năm 2024.

Báo cáo năm 2024 ghi nhận lý do chính khiến mất mát ngày càng lớn là sự gia tăng hình thức lừa đảo tình cảm, thường được ví von là "giết lợn". Giết lợn là một loại hình lừa đảo đầu tư hoặc tình cảm, trong đó kẻ gian xây dựng mối quan hệ với nạn nhân thông qua phương tiện truyền thông xã hội hoặc ứng dụng hẹn hò, sau đó cuỗm tiền thông qua cơ hội đầu tư giả mạo.

Khái niệm "giết lợn" xuất phát từ phương thức kẻ lừa đảo trước tiên phải "vỗ béo" nạn nhân bằng những lời đường mật và bịa đặt về lợi nhuận đầu tư trái phiếu trước lúc cuỗm hết tiền của họ. Năm 2024, số tiền lừa đảo từ phương thức "giết lợn" tăng gần 40% so với cùng kỳ năm trước, với số tiền mất từ các vụ lừa đảo này tăng gần 210% cùng kỳ. Số tiền điện tử bị lừa đảo ngày càng lớn cho thấy nhóm nạn nhân ngày một mở rộng, hướng đến nhiều nạn nhân hơn để đổi lấy các khoản thanh toán nhỏ hơn.

Trong khi các vụ lừa đảo "giết lợn" chủ yếu bắt nguồn từ các tổ hợp lừa đảo lớn ở Đông Nam Á, xuất hiện những dấu hiệu cho thấy các trung tâm lừa đảo như vậy đã bắt đầu phân tán hơn về mặt địa lý. Tháng 12 năm ngoái, cơ quan chống tham nhũng của Nigeria đã bắt giữ 792 đối tượng trong cuộc đột kích vào một tòa nhà, nơi những nghi phạm được cho là đang điều hành các vụ lừa đảo tình cảm nhắm vào những người chủ yếu đến từ châu Âu và châu Mỹ.

Các vụ lừa đảo tình cảm thường dựa vào nạn nhân buôn người để thực hiện hành vi gian lận. Một cuộc điều tra của ProPublica vào năm 2022 đã phác họa cách các tổ chức tội phạm Trung Quốc đang buôn bán nạn nhân đến các trung tâm ở Campuchia, Lào và Myanmar, buộc họ phải thực hiện hành vi gian lận mạng dưới sự đe dọa của bạo lực.

Mặc dù những tổ hợp lừa đảo đó thường được biết đến với việc điều hành các vụ lừa đảo "giết lợn", nhưng chúng cũng đóng vai trò là nơi ẩn náu cho các loại hình gian lận khác có thể được thực hiện qua internet. "Không có gì lạ khi có nhiều nhóm tội phạm hoạt động trong cùng một tổ hợp nhắm tới các vụ lừa đảo khác nhau với nhiều phương thức khác nhau", nhà phân tích toàn cầu của International Justice Mission, Eric Heintz cho biết.

Hệ sinh thái lừa đảo ngày càng "chuyên nghiệp hóa"

Theo Chainalysis, động lực của nhiều nhóm tội phạm hoạt động trong những khu phức hợp cũng đã hình thành trực tuyến thông qua việc tạo ra các chợ và mạng lưới tiền điện tử bất hợp pháp.

Các nhóm tội phạm lừa đảo tiền điện tử hoạt động ngày càng chuyên nghiệp.

Xu hướng này chủ yếu được thúc đẩy bởi Huione Guarantee, một diễn đàn trực tuyến và thị trường ngang hàng hoạt động như "cửa hàng một cửa" cho những kẻ bất hợp pháp đang tìm kiếm công nghệ, cơ sở hạ tầng và tài nguyên để thực hiện các vụ lừa đảo.

Nền tảng tiếng Trung này kết nối với Huione Group, một tập đoàn ở Campuchia chuyên cung cấp các dịch vụ như kiều hối, bảo hiểm và trước đây thậm chí là các dịch vụ du lịch xa xỉ.

Hoạt động của Huione Guarantee trên blockchain cho thấy nền tảng này được sử dụng rất nhiều để hỗ trợ các phi vụ "giết lợn" và giao dịch bất hợp pháp sản phẩm và dịch vụ công nghệ lừa đảo dựa trên tiền điện tử.

Theo dữ liệu của Chainalysis, một trong những dịch vụ chính có thể tìm thấy trên nền tảng này là rửa tiền, mà những kẻ lừa đảo sử dụng để che giấu hoạt động bất hợp pháp của chúng.

Trong khi đó, một số sản phẩm bất hợp pháp được tìm thấy trên trang web bao gồm danh sách dữ liệu mục tiêu, dịch vụ lưu trữ web, tài khoản mạng xã hội và phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI). Năm 2024, nhà cung cấp công nghệ lừa đảo Huione đã nhận ít nhất 375,9 triệu USD tiền điện tử.

Kể từ năm 2021, Huione Guarantee và các nhà cung cấp quảng cáo thông qua nền tảng đã xử lý 70 tỷ USD giao dịch tiền điện tử. "Tóm lại, Huione Guarantee đã thúc đẩy và tạo điều kiện cho một hệ sinh thái lừa đảo khổng lồ, đang phát triển và kết nối chặt chẽ", Chainalysis cho biết trong báo cáo.

AI "tiếp tay" cho các vụ lừa đảo

Năm 2024, một số nhà cung cấp thành công nhất trên nền tảng Huione là các dịch vụ AI, những người đã chứng kiến doanh thu tăng 1.900% so với cùng kỳ năm trước.

Mặt trái của sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo vô tình "tiếp tay" cho các nhóm tội phạm.

Con số này cho thấy sự bùng nổ trong việc sử dụng công nghệ AI tạo sinh mở ra cơ hội cho các vụ lừa đảo tiền điện tử, thường liên quan đến việc những kẻ lừa đảo sử dụng công nghệ để mạo danh người khác, hoặc tạo ra nội dung thực tế để lừa nạn nhân thực hiện các khoản đầu tư giả mạo.

Báo cáo của Chainalysis cho biết có hàng chục nhà cung cấp phần mềm được lưu trữ trên Huione Guarantee bán loại phần mềm AI lừa đảo này.

Theo Elad Fouks - người đứng đầu bộ phận sản phẩm chống gian lận tại Chainalysis và là đồng sáng lập ứng dụng phát hiện gian lận Alterya, AI tạo sinh có thể được sử dụng để khuếch đại và mở rộng quy mô gian lận và tội phạm tiền điện tử.

"GenAI cho phép tạo ra nội dung giả mạo, bao gồm các trang web và danh sách, qua đó thúc đẩy các vụ lừa đảo đầu tư, lừa đảo mua hàng v.v., khiến các cuộc tấn công này trở nên thuyết phục hơn và khó phát hiện hơn", Fouks viết trong báo cáo.

Một số nhà cung cấp Huione thậm chí còn quảng cáo cung cấp "dịch vụ thay đổi khuôn mặt" để đổi lấy 200 USD tiền điện tử.

Kể từ khi ChatGPT của OpenAI ra mắt vào năm 2022 và chứng kiến sự phổ biến ngày càng tăng, ngày càng xảy ra nhiều trường hợp các công ty lớn mất hàng triệu USD vì lừa đảo deepfake. Những vụ lừa đảo như vậy sử dụng AI tạo sinh để tạo ra danh tính và giọng nói giả mạo, cho phép kẻ gian mạo danh người thật và bỏ qua các biện pháp kiểm soát xác minh danh tính.

Chainalysis đánh giá tiềm năng của công nghệ AI để mở rộng quy mô lừa đảo tiền điện tử theo cấp số nhân càng làm tăng thêm những thách thức liên quan đến việc chống lại loại tội phạm đó. Việc giải quyết các vụ lừa đảo tiền điện tử ở quy mô lớn đòi hỏi những nỗ lực liên tục từ các chính phủ, cơ quan quản lý và tổ chức.

(Nguồn CNBC)

Đức Bình