Giải mã mối quan hệ đối tác giữa Apple với Alibaba và Baidu để triển khai AI trên iPhone ở Trung Quốc

Apple có nhiều nhóm đang làm việc để điều chỉnh nền tảng Intelligence (bộ tính năng AI mới) cho thị trường Trung Quốc với mục tiêu ra mắt sớm nhất vào tháng 5, theo những người có hiểu biết về vấn đề này. Ngoài công việc kỹ thuật, Apple còn phải đối mặt các rào cản pháp lý tại Trung Quốc.

Đây là một nhiệm vụ đầy áp lực với Apple, vốn đã chứng kiến doanh số iPhone sụt giảm mạnh tại Trung Quốc – thị trường lớn nhất của hãng ngoài Mỹ. Các thương hiệu Trung Quốc đã tận dụng các tính năng AI riêng để giành khách hàng từ iPhone và việc triển khai công nghệ đúng cách được xem là yếu tố quan trọng giúp Apple lấy lại vị thế tại quốc gia này.

Nỗ lực đó đã buộc Apple phải phụ thuộc vào các đối tác địa phương, chủ yếu là Alibaba và Baidu, ở mức độ hiếm thấy trước đây. Gã khổng lồ công nghệ Mỹ đã hợp tác với Alibaba để tạo ra một hệ thống trên thiết bị, giúp phân tích và điều chỉnh các mô hình AI của Apple dành cho người dùng iPhone, iPad và Mac tại Trung Quốc. Hệ thống này sẽ kiểm duyệt và lọc kết quả AI để tuân thủ các yêu cầu từ chính phủ Trung Quốc. Trong khi đó, Baidu sẽ đóng vai trò là đối tác thứ cấp của Apple, xử lý các tính năng khác, theo trang Bloomberg.

Đại diện của Apple (công ty có trụ sở tại thành phố Cupertino, bang California, Mỹ) từ chối bình luận.

Việc mang các tính năng AI của Apple đến Trung Quốc không đơn giản như bật một công tắc. Phiên bản Apple Intelligence tại Mỹ có một số yếu tố không thể tự động chuyển đổi sang quốc gia châu Á này.

Intelligence có ba loại AI chính ở Mỹ: Các tính năng của Apple chạy trên thiết bị, các tính năng của Apple được hỗ trợ bởi máy chủ công ty và khả năng chatbot OpenAI chạy trên cơ sở hạ tầng OpenAI.

Tại Trung Quốc, Apple sẽ sử dụng các mô hình AI trên thiết bị của riêng mình, giống như ở Mỹ, nhưng phần mềm của Alibaba sẽ đóng vai trò như một lớp bảo vệ phía trên, có thể kiểm duyệt nội dung bị chính phủ phản đối mà người dùng không hề hay biết.

Chính phủ Trung Quốc sẽ có thể yêu cầu Alibaba đề nghị Apple điều chỉnh các mô hình AI khi có vấn đề với thông tin được cung cấp cho khách hàng. Trong trường hợp thiết bị của khách hàng vẫn đang chạy mô hình lỗi thời, Apple sẽ tạm thời vô hiệu hóa các tính năng AI cho đến khi dữ liệu được cập nhật để loại bỏ nội dung bị cấm.

iPhone bên ngoài Trung Quốc đã có mô hình AI trên thiết bị có thể được cập nhật ngầm, nhưng tại Trung Quốc, quá trình này sẽ diễn ra thường xuyên và nhanh chóng.

Hệ thống AI mới này sẽ chỉ xuất hiện trên iPhone và các thiết bị Apple được bán tại Trung Quốc. Điều đó đồng nghĩa nếu khách hàng mua iPhone ở nước ngoài và mang đến Trung Quốc, máy sẽ không sử dụng hệ thống AI địa phương.

Trong một số trường hợp, Apple Intelligence cần truy cập máy chủ bên ngoài để xử lý thêm AI, chẳng hạn khi viết lại các đoạn văn bản dài. Với điều đó, Apple sử dụng hệ thống có tên Private Cloud Compute – các máy chủ bảo mật dựa trên chip máy Mac của Apple để xử lý dữ liệu người dùng. Tại Trung Quốc, Apple có thể sẽ cần một đối tác cho cơ chế này. Hiện tại, Apple sử dụng GCBD (đơn vị liên kết với nhà nước Trung Quốc) để vận hành dịch vụ lưu trữ đám mây iCloud trong khu vực.

Apple đặt mục tiêu ra mắt Intelligence ở Trung Quốc sớm nhất vào tháng 5 - Ảnh: Bloomberg

Joe Tsai, Chủ tịch Alibaba, cho biết công ty của ông là một trong số ít đối tác Trung Quốc mà Apple đã tiếp cận cho dự án này. “Apple đã chọn lọc rất kỹ. Họ muốn sử dụng AI của chúng tôi để cung cấp sức mạnh cho iPhone”, ông tiết lộ tại một hội nghị ở Dubai (UAE).

Baidu, gã khổng lồ tìm kiếm đôi khi được gọi là “Google của Trung Quốc”, sẽ xử lý các tính năng như Visual Intelligence – cho phép dòng iPhone 16 quét vật thể và truy xuất thông tin từ web.

Tại Mỹ, Apple tích hợp công nghệ của Google và OpenAI vào giao diện Visual Intelligence. Công ty cũng sử dụng OpenAI để giúp trả lời các câu hỏi dành cho trợ lý ảo Siri và hỗ trợ công cụ viết, những tác vụ này không được xử lý trên thiết bị.

Apple và Baidu có mối quan hệ gần gũi ở cấp độ lãnh đạo. Năm 2014, Tim Cook (Giám đốc điều hành Apple) nói với Robin Li (Giám đốc điều hành Baidu) rằng ông muốn hai công ty có mối quan hệ “sâu sắc hơn”. Hai bên đã có quan hệ đối tác về tìm kiếm, với Baidu được đặt làm tùy chọn mặc định trên trình duyệt Safari dành cho người dùng Trung Quốc. Với mạng lưới thương mại điện tử rộng lớn, Alibaba trước đây cũng từng hợp tác với Apple trong các chương trình giảm giá iPhone.

Tuy nhiên, việc ông Joe Tsai công khai bình luận về thỏa thuận này là điều bất thường và tiềm ẩn rủi ro. Trong quá khứ, Apple từng loại bỏ các đối tác tiềm năng hoặc trừng phạt họ vì tiết lộ dự án quá sớm.

Trong quá trình phát triển ô tô tự lái, Apple đã hủy bỏ thỏa thuận với Hyundai Motor một phần vì hãng xe này tiết lộ thông tin về dự án. Năm 2023, một giám đốc cấp cao thuộc nhà cung cấp Goertek đã đột ngột rời công ty sau khi thảo luận về kế hoạch chuỗi cung ứng của Apple.

Bản cập nhật tiếp theo của Apple Intelligence được lên kế hoạch ra mắt vào tháng 4 với iOS 18.4. Apple cho biết phiên bản này sẽ hỗ trợ cho các ngôn ngữ mới, gồm cả tiếng Trung. Tuy nhiên, bản cập nhật ngôn ngữ khác biệt hoàn toàn so với việc triển khai một nền tảng AI mới tại quốc gia này.

Các nhà phát triển iOS ở Trung Quốc phấn khích vì Apple hợp tác với Alibaba về AI

Việc Apple hợp tác với Alibaba để triển khai AI trên iPhone ở Trung Quốc khiến các nhà phát triển phấn khích trước hội nghị của công ty Mỹ tại Thượng Hải vào ngày 25.3.

Hợp tác với Alibaba có thể mang lại lợi ích cho cả các nhà phát triển địa phương và chính Apple, công ty đang gặp khó khăn tại Trung Quốc do sự không chắc chắn về các dịch vụ AI của mình.

Theo quy định của Trung Quốc, bất kỳ mô hình nào thuộc Apple Intelligence (bộ tính năng AI quan trọng trên iPhone) đều cần có sự phê duyệt của cơ quan quản lý để được phát hành công khai tại nước này.

Dù vẫn chưa có mốc thời gian ra mắt Apple Intelligence tại Trung Quốc, nhưng tin tức về quan hệ đối tác này khiến cộng đồng nhà phát triển iOS phấn chấn.

Nhà phát triển Albert Li (sống ở Bắc Kinh, thủ đô Trung Quốc) hôm 12.2 cho biết mô hình Qwen của Alibaba "là sự lựa chọn lý tưởng cho các nhà phát triển độc lập như tôi". Albert Li đã xây dựng một ứng dụng iOS từ cuối năm 2023. Albert Li cho biết việc tích hợp mô hình AI của Alibaba trực tiếp lên iPhone có thể giúp anh dễ dàng thêm các tính năng mới hơn.

Zhang Yuli, lập trình viên chính tại một studio tại Thượng Hải chuyên phát triển các game di động cho iOS và Android, cho biết anh kỳ vọng Apple Intelligence sẽ giúp nhóm của mình cải thiện hiệu quả trong cả việc phát triển game mới và tung ra các bản cập nhật phiên bản của các tựa game hiện có.

Tuy nhiên, một số nhà phát triển lo ngại rằng các tính năng AI mới của Apple có thể làm tăng chi phí, do các mô hình AI thường rất tốn kém để vận hành. Zhang Yuli nói anh "chắc chắn sẽ sử dụng nếu nó miễn phí".

Những người đăng ký chương trình dành cho nhà phát triển của Apple phải trả phí thường niên là 99 USD, hoặc 688 nhân dân tệ tại Trung Quốc đại lục. Hiện Apple Intelligence miễn phí cho các nhà phát triển iOS tại các thị trường nước ngoài.

Những người trong ngành nhận định rằng các mô hình AI tiên tiến của Alibaba, cùng chuyên môn về thương mại điện tử tại thị trường Trung Quốc và nguồn cung cấp điện toán mạnh mẽ với tư cách là nhà cung cấp dịch vụ đám mây hàng đầu quốc gia, khiến công ty này trở thành lựa chọn hợp lý cho Apple. Gã khổng lồ công nghệ Mỹ đang gặp khó khăn khi phải cạnh tranh với các thương hiệu smartphone nội địa như Huawei, Vivo, Oppo và Xiaomi.

Việc Apple triển khai các tính năng AI ở Trung Quốc rất quan trọng vì doanh số iPhone đã giảm trong quý 4/2024 (thường là giai đoạn bán hàng lớn nhất của Apple) do thiếu các tính năng AI, vốn được coi là điểm nhấn của dòng iPhone 16.

Theo dữ liệu do công ty nghiên cứu Canalys công bố vào tháng 1, Apple đã chứng kiến lượng iPhone được bán ra tại Trung Quốc giảm mạnh 25% xuống còn 13,1 triệu chiếc trong quý 4/2024, so với mức 17,5 triệu chiếc cùng kỳ năm trước.

Apple dự báo tăng trưởng doanh số mạnh trong quý 1/2025, làm dấy lên hy vọng rằng nhu cầu iPhone sẽ phục hồi.

Sơn Vân