'Giải cứu sầu riêng' giá rẻ, thực hư thế nào?

Đa dạng mức giá “giải cứu sầu riêng”

Khảo sát thị trường, mức giá sầu riêng “giải cứu” cũng khác nhau. Một số người bán lẻ rao giá sầu riêng Ri6 từ 40.000 - 60.000 đồng/kg hoặc bán số lượng lớn, theo thùng.

Một tài khoản có tên là B.T.K.T rao bán trên mạng xã hội những dòng tin “giải cứu sầu riêng” như sau: “Sầu riêng Ri6 hàng xuất khẩu, do không xuất được, nên rẻ bèo…Sỉ 430k/1 thùng 8 - 9 -10 kg. Quả tầm 2 – 4 kg ạ. Ngày thường không bao giờ có giá ni luôn. Sầu xuất khẩu chọn lọc từng quả…”.

Một tài khoản trên mạng xã hội kêu gọi giải cứu sầu riêng xuất khẩu với giá rẻ kỷ lục. Ảnh: Chụp màn hình.

Hay một tài khoản khác, có tên là T.L cũng đăng bán: “Giải cứu sầu riêng Ri6 rẻ kỷ lục chỉ 60k/kg. Sầu Ri6 nhất: mềm, beo, ngọt, thơm. Toàn 3 – 5 hộc, giá bán 420k/1 thùng (8-10 kg/3 quả trở lên)…”

Chủ tài khoản này cho biết, do giấy tờ thủ tục mã vùng xuất khẩu bị sai nên chủ lô hàng muốn bán nhanh xả lỗ.

Thực tế, một số doanh nghiệp xuất khẩu cũng cho biết, vào những ngày trước và trong Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, họ buộc phải quay đầu các xe container sầu riêng do không thể thông quan tại cửa khẩu. Đồng thời, các đơn vị tạm ngừng xuất khẩu để chờ hướng dẫn cụ thể hơn từ phía Trung Quốc.

Một số chủ lô hàng “nóng ruột” đã cho xe container đậu dọc quốc lộ để bán lẻ cho người đi đường, với giá bán lẻ 70.000 đồng/kg và 550.000 đồng nguyên thùng (khoảng 8 kg, từ 3 - 4 trái) để thu hồi vốn. Đây là điều chưa từng có với ngành sầu riêng trong vài năm gần đây.

Chuyện gì đã xảy ra?

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT) xác nhận, xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc trước Tết gặp trục trặc khi nước này tăng cường kiểm soát chất vàng O và cadimi khiến doanh nghiệp trở tay không kịp. Ngoài ra, đầu năm, nhu cầu về sầu riêng tại Trung Quốc ở mức thấp cũng ảnh hưởng đến mặt bằng giá.

Cũng vì lý do Trung Quốc kiểm soát vàng O và cadimi trên sầu riêng mà giá trị xuất khẩu rau quả trong tháng 1/2025 bị sụt giảm 11,3% so với tháng trước và giảm 5% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đạt khoảng 416,5 triệu USD.

Tuy nhiên, theo thông tin từ một số doanh nghiệp chuyên xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, hiện thị trường đã cơ bản thông suốt.

Trả lời báo chí, ông Bùi Mạnh Toàn, Giám đốc Công ty TNHH Vietnox Agri (Đắk Lắk) cho biết, Việt Nam đã có nhiều trung tâm kiểm nghiệm chất cadimi, vàng O được Tổng cục Hải quan Trung Quốc chấp nhận, vì vậy cơ bản thị trường tiêu thụ đã được thông suốt. Hiện, giá sầu riêng đang được doanh nghiệp thu mua tại vựa với mức từ 140.000 - 170.000 đồng/kg, tùy loại.

Về hiện tượng “giải cứu sầu riêng”, ông Toàn cho hay, hiện nay trên chợ online có nhiều cách marketing nên người tiêu dùng thông thái cần lựa chọn sản phẩm chất lượng, tránh ham của rẻ.

Còn việc “giải cứu”, có thể do một số container trước Tết, doanh nghiệp không xuất đi được do không có chứng nhận vàng O nên quay đầu tiêu thụ trong nước.

“Đây chỉ là hiện tượng, không đến mức phải “giải cứu” vì đầu ra cho sầu riêng vẫn được bảo đảm và Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ chính của loại quả này”, ông Toàn nói.

Trung Quốc kiểm tra 100% lô hàng sầu riêng nhập khẩu, khiến thời gian thông quan bị kéo dài, nhiều xe phải quay đầu bán xả hàng. Nguồn: IT

Được biết, cuối năm 2024, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) phát hiện một số lô hàng sầu riêng của Thái Lan có dư lượng chất vàng O hay còn gọi là Auramine O, Basic Yellow 2 - BY2, dùng để tạo màu trong công nghiệp, theo Sohu.

Ngay sau đó, ngày 10/01/2025, quốc gia này đã thông báo áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt với mặt hàng này khi nhập khẩu. Theo đó, sầu riêng nhập khẩu bao gồm từ Thái Lan, Việt Nam và các nước khác vào Trung Quốc sẽ bị kiểm tra chất vàng O. Nếu phát hiện có dư lượng vượt quá tiêu chuẩn, hàng sẽ bị đình chỉ ngay lập tức.

Do yêu cầu tỷ lệ kiểm tra 100% nên thời gian thông quan mặt hàng này từ Thái Lan, Việt Nam và các nước khác sẽ bị kéo dài. Nhiều lô hàng từ Thái Lan, Việt Nam... bị trả lại hoặc giữ tại cửa khẩu trong thời gian dài. Giá sầu riêng Thái Lan xuất khẩu vốn cao ngất ngưởng sau sự cố này đã giảm mạnh, từ 230 - 240 baht/kg xuống còn 110 -120 baht/kg.

Tại Việt Nam, quy định mới này cũng tác động mạnh tới tình hình xuất khẩu. Nhiều doanh nghiệp Việt chưa kịp thích nghi, dẫn tới ùn ứ hàng, nhiều container không chờ được, hoặc một số container trả về buộc phải bán xả hàng bù lỗ.

Theo các chuyên gia y tế, vàng O hay còn gọi Auramine O, tên hóa học của nó là Diarylmethane. Trong chất này có một dạng huỳnh quang và hạt mạ vàng dễ tan trong nước và cồn.

Chất này chỉ được sử dụng trong công nghiệp, dùng để nhuộm vải, giấy, hay để quét tường, chứ không được phép sử dụng trong thực phẩm hoặc làm chất phụ gia trong nguyên liệu thô.

Vàng O có thể gây kích ứng da, viêm kết mạc, viêm da và các triệu chứng kích ứng đường hô hấp trên. Những người tiếp xúc hoặc hít phải chất này có thể bị ngộ độc.

Tiêu thụ quá mức trong thời gian dài sẽ gây tổn thương thận và gan của con người và thậm chí gây ung thư. Ngoài ra, hóa chất này xâm nhập vào môi trường sẽ gây ô nhiễm nguồn nước, đất…, ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vàng O vào danh mục chất gây ung thư, mức độ 2B. Còn tại Trung Quốc, chất này bị cấm dùng trong thực phẩm từ năm 2008. Vì có vẻ ngoài màu vàng tươi nên một số cơ sở sản xuất sầu riêng đã sử dụng để nhuộm vỏ nhằm làm cho vỏ sầu riêng đẹp hơn.

Thiên Bảo/KHĐS