Chọn giày dép đúng cách tránh bệnh cột sống

Có một yếu tố rất quen thuộc mà nhiều người thường bỏ qua: Chọn giày dép phù hợp. Những đôi giày không phù hợp không chỉ gây đau chân mà còn là nguyên nhân âm thầm gây ra các bệnh lý về cột sống, một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến hiện nay.

Ảnh minh họa/ Nguồn: Internet

Vì sao giày dép lại ảnh hưởng đến cột sống?

Cột sống có vai trò như trụ cột nâng đỡ toàn bộ cơ thể. Bất kỳ sự mất cân bằng nào trong tư thế hay cách di chuyển đều có thể tạo ra áp lực không đều lên cột sống, lâu dần dẫn đến đau lưng, cong vẹo, thoát vị đĩa đệm và các bệnh lý liên quan.

Việc đi giày dép sai cách, chẳng hạn như mang giày cao gót thường xuyên, đế giày quá cứng, dép quá mỏng hoặc giày không hỗ trợ vòm chân, có thể khiến dáng đi bị lệch, trọng lực phân bổ không đều, dẫn đến các khớp và cơ bị căng thẳng quá mức. Đặc biệt, đối với những người phải đứng hoặc đi lại nhiều trong ngày, hậu quả có thể nghiêm trọng hơn.

Tiêu chí chọn giày dép để bảo vệ cột sống

Gót giày vừa phải, lý tưởng dưới 3 cm

Giày quá cao khiến trọng tâm cơ thể dồn về phía trước, làm cong lưng dưới. Trong khi đó, giày đế bằng hoàn toàn cũng không có lợi vì thiếu sự nâng đỡ cho vòm chân. Gót giày từ 2–3 cm là mức lý tưởng để vừa giữ dáng đẹp vừa bảo vệ cột sống.

Có phần đệm nâng đỡ vòm chân

Vòm chân là phần cong tự nhiên ở giữa lòng bàn chân. Nó giúp hấp thụ lực khi đi đứng. Giày dép thiếu hỗ trợ vòm chân sẽ khiến cơ và gân phải hoạt động quá sức, dẫn đến lệch dáng đi và ảnh hưởng cột sống. Những người có bàn chân bẹt càng cần chú ý đến yếu tố này.

Đế giày đàn hồi và chống trơn trượt

Đế giày nên đủ mềm để hấp thụ lực, nhưng không quá mềm gây mất cân bằng. Đặc biệt, với người cao tuổi hoặc thường xuyên di chuyển, đế giày nên có ma sát tốt để hạn chế nguy cơ trượt ngã – nguyên nhân phổ biến gây chấn thương cột sống.

Chất liệu thoáng, ôm chân nhưng không bó sát

Một đôi giày vừa vặn không chỉ mang lại sự thoải mái mà còn giúp giữ thăng bằng khi đi đứng. Giày quá chật làm cản trở lưu thông máu, trong khi giày quá rộng khiến bàn chân di chuyển không ổn định, ảnh hưởng tới tư thế và dáng đi.

Trọng lượng giày nhẹ

Giày nặng gây mỏi chân nhanh chóng, đặc biệt là khi đi lâu. Lâu dần, các cơ sẽ bị kéo căng không đều, ảnh hưởng tới cột sống và khớp gối.

Những loại giày dép cần tránh

Giày cao gót trên 5 cm: Gây lệch trọng tâm, tăng áp lực lên thắt lưng và gót chân.

Dép xỏ ngón và dép lê mỏng: Không có phần nâng đỡ, dễ gây trượt và khiến bàn chân phải “gồng” quá nhiều.

Giày đế cứng, không linh hoạt: Không cho phép bàn chân vận động tự nhiên, tăng áp lực lên cột sống khi đi lâu.

Giày thời trang thiếu chức năng nâng đỡ: Nhiều loại giày theo xu hướng thời trang thường hy sinh yếu tố sức khỏe, đặc biệt là hỗ trợ bàn chân và cột sống.

Lời khuyên để sử dụng giày dép một cách khoa học

Luân phiên thay đổi giày: Không nên mang một đôi giày duy nhất mỗi ngày. Việc luân phiên giúp các cơ bàn chân được điều chỉnh và phục hồi.

Không đi giày quá lâu trong ngày: Sau khoảng 4–6 giờ mang giày, nên tháo ra để chân được nghỉ ngơi, đặc biệt là giày có gót cao.

Sử dụng miếng lót chỉnh hình nếu cần: Với người có bàn chân bẹt, chân vòng kiềng hoặc lệch tư thế, bác sĩ có thể khuyên dùng các miếng lót chuyên dụng để điều chỉnh dáng đi và phân bổ lực hợp lý.

Tập các bài giãn cơ và massage chân: Mỗi ngày dành 5–10 phút để kéo giãn bàn chân, cổ chân và bắp chân giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực lên cột sống.

Tập trung vào chất lượng hơn kiểu dáng: Hãy đầu tư vào một đôi giày tốt thay vì chỉ chạy theo thời trang. Một đôi giày chất lượng là khoản đầu tư cho sức khỏe lâu dài.

Đối tượng nào cần đặc biệt lưu ý?

Phụ nữ mang thai: Sự thay đổi trọng tâm cơ thể trong thai kỳ khiến cột sống dễ bị lệch. Việc chọn giày phù hợp, đế thấp, êm và chắc chắn là vô cùng quan trọng.

Người cao tuổi: Hệ xương khớp yếu dần theo tuổi tác, dễ đau lưng và ngã. Giày cho người già cần nhẹ, đế mềm, chống trượt và dễ xỏ vào.

Người làm việc đứng lâu: Cần chọn giày thoải mái, hỗ trợ tốt để giảm áp lực kéo dài lên cột sống.

Trẻ em đang trong giai đoạn phát triển xương: Việc chọn giày sai cách có thể ảnh hưởng tới sự phát triển tự nhiên của cột sống và dáng đi.

Trương Hiền