Phát huy vai trò của 'chiến sĩ sao vuông'

“Chiến sĩ sao vuông” là tên gọi thân mật dành cho lực lượng dân quân tự vệ (DQTV). Trải qua 90 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng DQTV của tỉnh đã lập được nhiều chiến công xuất sắc trong chiến đấu, lao động sản xuất, xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong công tác quân sự quốc phòng ở cơ sở, sẵn sàng cơ động xử trí các tình huống xảy ra.

Lực lượng dân quân phường Tích Sơn (Vĩnh Yên) thực hành huấn luyện. Ảnh: Dương Hà

DQTV là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác, được tổ chức ở địa phương gọi là dân quân, được tổ chức ở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế gọi là tự vệ.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khen ngợi “DQTV là du kích, là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là “bức tường sắt” của Tổ quốc; vô luận kẻ địch hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Phát huy truyền thống là “bức tường sắt” của cách mạng, lực lượng DQTV đã có nhiều đóng góp đặc biệt xuất sắc, góp phần viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc và không ngừng được chăm lo, củng cố với phương châm “vững mạnh, rộng khắp” trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

Hằng năm, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương, đơn vị triển khai xây dựng lực lượng DQTV hợp lý về cơ cấu thành phần, tổ chức biên chế chặt chẽ, chất lượng chính trị cao, sẵn sàng chiến đấu tốt, hoạt động có hiệu quả.

Đến nay, toàn tỉnh có hơn 320 cơ sở DQTV; tỷ lệ đảng viên chiếm 32%, đoàn viên là 58%, bộ đội phục viên xuất ngũ đạt hơn 13%. Đáng chú ý, công tác xây dựng lực lượng tự vệ ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, trong đó, có cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được triển khai tích cực và đạt được kết quả đáng khích lệ với hàng chục cơ sở tự vệ đang hoạt động.

Lực lượng DQTV của tỉnh hiện có mặt ở tất cả các cơ quan, đơn vị, thôn, tổ dân phố, là đội quân chủ lực trong phòng, chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống cháy rừng, bảo vệ rừng, xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh.

Hằng năm, trên cơ sở chương trình, nội dung quy định, lực lượng DQTV được huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị theo kế hoạch với phương châm “huấn luyện đến đâu chắc đến đó”.

Lực lượng dân quân huyện Lập Thạch tích cực giúp nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai. Ảnh: Dương Hà

Trong đó, tập trung huấn luyện đối với từng đơn vị DQTV cơ động, DQTV binh chủng, chiến sĩ DQTV năm thứ nhất, làm cơ sở để sử dụng, huy động DQTV trong nhiều tình huống xảy ra ở địa phương, cơ quan, đơn vị.

Cùng với việc triển khai có hiệu quả Luật DQTV, các nghị quyết, chỉ thị, đề án của các cấp về xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp trong giai đoạn mới, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 68 phê chuẩn Đề án về “Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV giai đoạn 2022 - 2026”; tham mưu Tỉnh ủy ban hành Đề án số 23 về “Tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025 và những năm tiếp theo”; tham mưu HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 02 về “Quy định mức phụ cấp hằng tháng cho thôn đội trưởng, mức trợ cấp ngày công lao động của dân quân khi được huy động khi làm nhiệm vụ".

Đó là cơ sở để cấp ủy, chính quyền các địa phương, nhất là cấp cơ sở quan tâm, chăm lo bảo đảm tốt các chế độ, tiêu chuẩn, giới thiệu, định hướng, tạo việc làm và thu nhập để cán bộ, chiến sĩ DQTV yên tâm công tác, phát huy hiệu quả vai trò là đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất, phát triển kinh tế tại địa phương.

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, mỗi năm có hàng chục nghìn DQTV của tỉnh tích cực tham gia giữ gìn an ninh trật tự ở cơ sở, đóng góp ngày công làm nhà tình nghĩa, nhà đồng đội, khắc phục hậu quả thiên tai, lũ lụt, cháy rừng, phòng chống dịch bệnh…

Lực lượng DQTV của tỉnh tham dự các hội thi, hội thao đều có nhiều thành tích nổi bật, được Quân khu 2 ghi nhận và đánh giá cao. Năm 2024, lực lượng DQTV của tỉnh tham gia hội thao bắn súng quân dụng, hội thao thể dục thể thao quốc phòng Quân khu đã đạt giải nhì toàn đoàn.

Trong đó, có 1 giải nhì bắn súng tiểu liên AK bài 1 nữ dân quân, 1 giải nhì đồng đội bắn súng tiểu liên AK bài 2 nam dân quân, 1 giải nhất bơi cá nhân nữ dân quân, 1 giải ba đồng đội bơi dân quân tự vệ, 1 Huy chương Vàng đôi nữ võ chiến đấu, 1 Huy chương Bạc đôi nam võ chiến đấu, 1 giải nhất đồng đội nữ võ chiến đấu, 1 giải nhì đồng đội võ chiến đấu DQTV.

Những đóng góp tích cực của lực lượng DQTV đã góp phần cùng các lực lượng khác giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh, xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc.

Bình Duyên