USADI bị cáo buộc 'tài trợ học phí' cho chiến binh của tổ chức al-Qaeda

Trụ sở của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) tại Washington D.C. (Ảnh: Anadolu Agency/TTXVN)

Fox News dẫn một số tài liệu cho hay Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) được cho là đã cấp "học bổng toàn phần" cho đối tượng khủng bố al-Qaeda Anwar al-Awlaki để theo học tại một trường đại học ở Colorado.

Theo Fox News, al-Awlaki là một “jihadist” (chiến binh thánh chiến) người Mỹ, đã bị tiêu diệt trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Yemen vào năm 2011, trong thời kỳ chính quyền Obama.

Al-Awlaki là một nhân vật trung tâm của al-Qaeda, trong đó có việc liên lạc trực tiếp với bác sỹ tâm lý quân đội Nidal Hasan trước khi mở cuộc tấn công ở Fort Hood, Texas vào năm 2009 khiến 13 người thiệt mạng - theo các quan chức Mỹ lúc bấy giờ.

Giữa lúc Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) tiến hành điều tra các cơ quan chính phủ liên bang nhằm phát hiện các khoản chi tiêu vượt mức, tham nhũng và gian lận, giới chính trị đã tập trung vào việc tài trợ của USAID.

USAID - cơ quan độc lập của chính phủ chịu trách nhiệm quản lý các chương trình viện trợ nước ngoài - đã bị các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa, DOGE và các tổ chức nghiên cứu chỉ trích vì đã tài trợ cho một loạt các chương trình “đáng ngờ” trong suốt các năm qua, bao gồm cả việc giúp ra mắt phiên bản "Sesame Street" (một chương trình truyền hình Mỹ dành cho thiếu nhi) tại Iraq và thúc đẩy phong trào chuyển giới tại các quốc gia như Guatemala.

Mạng xã hội “dậy sóng”

Mới đây, mạng xã hội đã “dậy sóng” với một bản tài liệu được cho là cho thấy USAID cũng đã tài trợ học phí cho al-Awlaki tại Đại học Bang Colorado.

Tài liệu được các phóng viên điều tra phát hiện và đăng tải lên mạng X vào cuối tuần qua cho thấy một mẫu đơn của USAID vào tháng 6/1990, trong đó ghi rõ al-Awlaki được cho là đã nhận tài trợ để theo học tại trường đại học nói trên bằng cách “khai man” mình là công dân Yemen và đủ điều kiện nhận visa.

Hồi năm 2011, các phương tiện truyền thông Mỹ cho hay Al-Awlaki sinh ra tại Las Cruces, New Mexico vào năm 1971, có cha mẹ đến từ Yemen. Al-Awlaki lớn lên cả ở Mỹ và Yemen.

Theo Fox Digital, tài liệu được phát hiện trước đó đã được Viện Nghiên cứu và Lưu trữ của Đại học George Washington-Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia, công bố.

"Mẫu đơn năm 1990 này xác nhận rằng Anwar al-Awlaki đủ điều kiện để nhận visa trao đổi và USAID đã cung cấp 'toàn bộ học bổng' cho việc học của y tại Đại học Bang Colorado" - Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia thông báo vào năm 2015 kèm theo một bản sao tài liệu.

"Đơn này ghi sai nơi sinh của Anwar là Sanaa, thủ đô của Yemen. Sau này [al-Awlaki] cho biết đây là thông tin sai lệch có chủ ý do các quan chức Mỹ, những người quen biết cha của y yêu cầu để y đủ điều kiện nhận học bổng dành cho công dân nước ngoài."

Tài liệu ghi rõ al-Awlaki đã gian lận khai báo mình sinh ở Thủ đô Sanaa và đang học kỹ sư xây dựng tại trường đại học ở Colorado. Khi được yêu cầu ghi địa chỉ, tài liệu cho thấy al-Awlaki được cho là đang được "USAID/Sana'a” “chăm nom.”

"Anwar al-Awlaki đã theo học tại CSU (Colorado State University - Đại học Bang Colorado) với tên gọi Anwar Alaulaqi.

Alaulaqi học tại CSU từ kỳ học mùa Hè năm 1990 đến kỳ học mùa Hè năm 1994 và tốt nghiệp với bằng Cử nhân Khoa học về kỹ thuật xây dựng" - Đại học Bang Colorado nói với Fox News Digital khi được hỏi về tài trợ của USAID và thời gian al-Awlaki học tại trường.

Anwar al-Awlaki tại Nhà thờ Hồi giáo Dar al Hijrah vào ngày 4/10/2001 tại Falls Church, Virginia. (Nguồn: Getty Images/Fox News)

Al-Awlaki đã làm giáo sỹ Hồi giáo tại các thành phố Denver, San Diego và Falls Church, Virginia, trước khi chuyển đến Yemen vào năm 2004.

Al-Awlaki truyền giáo tại một nhà thờ Hồi giáo ở San Diego vào năm 2000, khi y được cho là lần đầu gặp Khalid al-Mihdhar và Nawaf al-Hazmi - hai kẻ không tặc trong vụ tấn công khủng bố 11/9 tại Mỹ.

NBC News từng đưa tin al-Awlaki bị bắt vào năm 2006 ở Yemen vì nghi ngờ có liên quan đến khủng bố, và cơ quan tình báo Mỹ coi y là “kẻ đồng tình với khủng bố” cho đến khoảng năm 2009.

Y có dính líu đến vụ xả súng tại Fort Hood, Texas trong năm đó, cũng như vụ đánh bom máy bay không thành vào ngày Giáng sinh trong một chuyến bay đến Detroit.

Cái chết của Awlaki

Chính quyền Obama đã cho phép tiến hành các hoạt động bắt giữ hoặc tiêu diệt al-Awlaki vào năm 2010. Một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào ngày 30/9/2011 đã tiêu diệt al-Awlaki ở Yemen.

"Cái chết của Awlaki đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực lớn hơn để đánh bại al-Qaeda và các tổ chức liên kết của mạng lưới này" - Tổng thống Barack Obama cho biết.

"Thành công này là một sự tri ân đối với cộng đồng tình báo của chúng ta và những nỗ lực của Yemen và các lực lượng an ninh của họ - những người đã cộng tác chặt chẽ với Mỹ trong suốt nhiều năm” - ông Obama nói.

Những tài liệu liên quan al-Awlaki và sự tài trợ của USAID được tiết lộ trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump nỗ lực đóng cửa USAID.

Biển hiệu của USAID đã bị tháo dỡ khỏi trụ sở chính vào đầu tháng Hai, trong khi trang web của cơ quan này đã bị “đóng.” Trước đó, trang web này chỉ hiển thị thông báo nêu rõ "nhân sự được tuyển dụng trực tiếp" sẽ được cho nghỉ phép vào ngày 7/2, ngoại trừ những người làm "chức năng quan trọng, lãnh đạo cốt lõi và các chương trình được chỉ định đặc biệt."

Một thẩm phán liên bang tuần trước đã ra lệnh tạm thời ngừng kế hoạch của chính quyền Trump về việc cho khoảng 2.200 nhân viên của cơ quan nghỉ phép. Lệnh này có hiệu lực cho đến ít nhất ngày 14/2 (giờ địa phương).

Các đảng viên Dân chủ và nhân viên chính phủ đã chỉ trích DOGE và người đứng đầu cơ quan này, Elon Musk. Các nhân viên USAID gọi cuộc điều tra của DOGE là “một cuộc tiếp quản giống như mafia” và họ đang “mang tâm lý sợ hãi” vì Musk có thể đưa dữ liệu cá nhân của họ ra công khai.

Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, được phát sóng vào cuối tuần trước, rằng DOGE và chính quyền của ông vẫn tiếp tục trong sứ mệnh cắt giảm lãng phí chính phủ.

"Chúng ta phải giải quyết vấn đề hiệu quả," Trump nói. "Chúng ta phải giải quyết vấn đề gian lận, lãng phí, lạm dụng... tất cả những điều đã xảy ra trong chính phủ. Hãy nhìn vào USAID, những loại gian lận ở đó."./.

(Vietnam+)