Bước ngoặt mới trong xung đột Nga - Ukraine

Trên thực tế, việc sử dụng UAV điều khiển bằng cáp quang và AI trong xung đột Nga - Ukraine hiện còn khá hiếm. Song chia sẻ với Business Insider, Typhoon, đơn vị đặc nhiệm chuyên về UAV thuộc Lực lượng Vệ binh quốc gia Ukraine, nhận định một khi công nghệ này được sử dụng rộng rãi, nó có thể làm thay đổi hoàn toàn cách thức chiến đấu của UAV.

Xung đột ở Ukraine được xem là cuộc chiến của UAV, loại vũ khí chủ yếu được điều khiển bằng tần số vô tuyến để duy trì kết nối với người điều khiển. Do đó, Nga và Ukraine đã tích cực phát triển các hệ thống chiến tranh điện tử để gây nhiễu UAV, từ đó cắt đứt khả năng điều khiển thiết bị của người vận hành.

UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) của Ukraine tấn công UAV cáp quang của Nga. Video: Militarnyi

Ukraine lần đầu tiên xác nhận quân đội Nga sử dụng UAV cáp quang vào mùa xuân năm 2024. Sau đó, vũ khí mới của Nga được sử dụng rộng rãi hơn vào mùa thu cùng năm. Đáng nói, UAV cáp quang của Nga hoàn toàn miễn nhiễm trước các hệ thống gây nhiễu, và tác chiến điện tử của đối phương.

Song theo các chuyên gia UAV và nhà quan sát chiến tranh, UAV cáp quang hữu ích trong một số môi trường và tình huống, nhưng không phải là giải pháp toàn diện. Bởi cáp nối của UAV có thể bị cắt đứt, và loại UAV này có tầm hoạt động ngắn hơn.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của UAV cáp quang cho thấy cả Nga và Ukraine đều đang tìm kiếm các giải pháp mới trong quá trình xung đột.

Được thành lập vào mùa thu năm 2024, Typhoon đang nắm trong tay đội ngũ kỹ sư và nhân sự chuyên về các hệ thống không người lái. Hiện tại, Typhoon đang sử dụng nhiều thiết bị như UAV trinh sát tầm ngắn DJI Mavic để thu thập thông tin tình báo, đánh giá mục tiêu, và chỉ điểm tấn công. Trong khi đó, các UAV tầm ngắn tấn công của Typhoon được dùng để tập kích chính xác vào binh sĩ, vị trí, thiết bị, và cả các mục tiêu trên không của đối phương.

Một mẫu UAV FPV cáp quang của Ukraine. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine

Typhoon còn vận hành các UAV ném bom như HeavyShot và Vampire chuyên dùng vào ban đêm, bởi chúng có kích thước lớn và dễ bị phát hiện. Những UAV trinh sát cánh cố định, và UAV tấn công của lực lượng này còn được dùng cho những sứ mệnh chiến đấu tầm xa. Bên cạnh đó, Typhoon còn chủ động tích hợp các công nghệ mới nổi như UAV cáp quang.

Theo Typhoon, các UAV được điều khiển bằng cáp quang và AI trở thành thách thức lớn hơn đối với các lực lượng ở tiền tuyến.

Typhoon cũng thừa nhận, phương án tiêu diệt UAV cáp quang hiện chỉ có giới hạn, và “cách duy nhất hiện nay là phát hiện bằng mắt thường, sau đó tác động vật lý để phá hủy”. Nói cách khác, binh sĩ Ukraine cần phát hiện UAV đối phương, và dùng súng bắn hạ. Ukraine cũng đã triển khai nhiều loại súng ngắn làm vũ khí chống UAV. Song việc phát hiện UAV kịp thời là không dễ dàng, và thời gian nổ súng để tiêu diệt mục tiêu cũng chỉ có giới hạn.

Minh Thu