Tương lai bất định của Nissan sau khi 'chia tay' Honda

Kế hoạch sáp nhập trị giá 50 tỷ USD giữa Honda và Nissan - vốn hứa hẹn sẽ tạo ra một trong những hãng ô tô lớn nhất thế giới - đã chính thức bị hủy bỏ. Tuy nhiên, hai công ty khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác trong khuôn khổ đối tác chiến lược.

Khi được hỏi về lý do chia tay, CEO Nissan Makoto Uchida cho biết nguyên nhân chính dẫn đến việc thỏa thuận bị sụp đổ là bởi Honda muốn biến Nissan thành công ty con thay vì đối tác bình đẳng. "Dù cả hai công ty đều có lịch sử lâu đời, chúng tôi không chắc liệu thỏa thuận này có bảo đảm sự tự chủ của mình hay cho phép chúng tôi thể hiện tiềm năng và sức mạnh hay không”, ông Uchida phát biểu trong một cuộc họp báo.

Honda và Nissan đã công bố báo cáo tài chính ngay sau khi thông báo hủy bỏ sáp nhập.

Honda báo cáo lợi nhuận trước thuế tăng 25% trong quý gần nhất, nhờ doanh số mạnh mẽ tại Mỹ và hoạt động kinh doanh xe máy hiệu quả. Tuy nhiên, hãng vẫn đối mặt với khó khăn lớn tại Trung Quốc, nơi doanh số giảm gần 40% trong chín tháng tính đến tháng 12/2024. Dù vậy, tình hình tài chính của Honda vẫn khả quan hơn nhiều so với Nissan.

Lợi nhuận của Nissan lao dốc xuống còn 5,1 tỷ yên (33 triệu USD) trong chín tháng tính đến tháng 12/2024, so với con số 325 tỷ yên (2,1 tỷ USD) cùng kỳ năm 2023. Hãng dự báo lỗ ròng 80 tỷ yên (519 triệu USD) trong cả năm tài chính.

Việc thiếu hụt các mẫu xe điện đã khiến Nissan mất đi thị phần tại Trung Quốc vào tay các đối thủ nội địa. Tại Mỹ, doanh số của hãng cũng bị ảnh hưởng do thiếu xe hybrid và mẫu EV của hãng không đủ điều kiện nhận khoản tín dụng thuế 7.500 USD từ chính phủ.

Cổ phiếu Nissan đã giảm khoảng 25% trong năm qua. Một thập kỷ trước, Nissan có quy mô tương đương Honda, nhưng hiện tại, vốn hóa thị trường của hãng chỉ bằng một phần năm đối thủ. Cổ phiếu Honda cũng giảm khoảng 15% trong cùng giai đoạn.

CEO Nissan Makoto Uchida hiện đang gấp rút thực hiện kế hoạch tái cấu trúc, bao gồm cả việc cắt giảm 9.000 việc làm tại Tennessee, Mississippi (Mỹ) và Thái Lan. Ông cảnh báo, mọi phương án đều được cân nhắc để đảm bảo sự tồn tại của hãng xe lâu đời này. "Với tình hình hoạt động hiện tại của công ty và môi trường liên tục thay đổi, chúng tôi cần xem xét tất cả các lựa chọn và tiến hành cải tổ sâu rộng hơn”, ông Uchida nhấn mạnh.

Hãng cũng có kế hoạch cắt giảm sản lượng toàn cầu từ 4 triệu xuống còn 3 triệu xe trong năm tài chính 2026.

Bên cạnh đó, cả Nissan và Honda đều đang đối mặt với nhiều thách thức mới, đặc biệt là nguy cơ Mỹ áp thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada, nơi mà cả hai hãng đều có nhà máy.

CEO Uchida cho biết Nissan sẽ cân nhắc chuyển sản xuất ra khỏi Mexico nếu các mức thuế mới được áp dụng.

Về phía mình, phó chủ tịch Honda Shinji Aoyama tiết lộ rằng công ty đang đẩy nhanh tiến độ xuất khẩu xe sản xuất tại Canada và Mexico sang Mỹ trước khi thời hạn miễn thuế kết thúc.

Việc hủy bỏ thỏa thuận với Honda sẽ khiến Nissan phải tìm kiếm nguồn đầu tư khác. Chủ tịch Foxconn, nhà cung cấp linh kiện cho Apple, cho biết tập đoàn Đài Loan từng xem xét mua lại 36% cổ phần của Nissan mà Renault (Pháp) nắm giữ. Hãng đầu tư tư nhân KKR cũng đang cân nhắc rót vốn vào Nissan, theo Bloomberg.

Hạnh Chi