Tổng thống Donald Trump tăng mạnh thuế nhôm, thép - Không ngoại lệ, không nhượng bộ!

Tổng thống Donald Trump ký lệnh tại Nhà Trắng.

Động thái này không chỉ ảnh hưởng đến những đối tác thương mại lớn của Mỹ như Canada, Brazil, Mexico, Hàn Quốc mà còn khiến các ngành công nghiệp trong nước phải đối mặt với nguy cơ tăng chi phí sản xuất, đặc biệt là ngành sản xuất ô tô, xây dựng và hàng không.

Chiến lược cứng rắn: Không miễn trừ, không ngoại lệ

Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh rằng mức thuế sẽ có hiệu lực vào ngày 4/3 và sẽ không có bất kỳ trường hợp miễn trừ nào, ngay cả với các đồng minh thân cận như Canada hay Hàn Quốc. “Đây là một hệ thống đơn giản, minh bạch – tất cả đều phải chịu mức thuế 25%. Không có đặc quyền, không có ngoại lệ.” Tổng thống Donald Trump tuyên bố trước báo giới khi ký lệnh tại Nhà Trắng.

Điều này có nghĩa là hàng triệu tấn nhôm và thép nhập khẩu trước đây được hưởng hạn ngạch miễn thuế từ Canada, Mexico, Brazil hay Hàn Quốc sẽ lập tức bị đánh thuế. Không chỉ dừng lại ở đó, Tổng thống Donald Trump còn yêu cầu áp dụng tiêu chuẩn sản xuất mới trong khu vực Bắc Mỹ, theo đó, thép phải được "nấu chảy và đổ" tại địa phương, còn nhôm phải được "nấu chảy và đúc" trong khu vực để tránh tình trạng nhập khẩu kim loại đã qua sơ chế từ Trung Quốc và Nga vào Mỹ.

Đây là sự tiếp nối chính sách bảo hộ thương mại mà ông Trump khởi xướng từ năm 2018 với Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại, nhằm bảo vệ ngành sản xuất thép và nhôm trong nước vì lý do an ninh quốc gia. Tuy nhiên, một quan chức Nhà Trắng cho biết, các ngoại lệ trước đây đã làm suy yếu tác dụng của thuế quan, khiến Washington phải quay lại chính sách cứng rắn hơn.

Mở rộng đánh thuế: Không chỉ thép và nhôm

Không dừng lại ở kim loại, Tổng thống Donald Trump còn úp mở về việc sẽ sớm công bố kế hoạch thuế quan đối xứng đối với tất cả các quốc gia đang áp thuế lên hàng hóa Mỹ. Trong đó, ông đặc biệt nhấn mạnh đến ngành công nghiệp ô tô, chip bán dẫn và dược phẩm, vốn là những lĩnh vực nhạy cảm và có thể gây ra những phản ứng mạnh từ các đối tác thương mại lớn của Mỹ như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản hay Trung Quốc.

Ông Trump đã nhiều lần phàn nàn về việc EU áp thuế nhập khẩu ô tô 10% trong khi Mỹ chỉ đánh thuế 2,5% đối với ô tô nhập khẩu, đồng thời đe dọa sẽ áp thuế 25% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico nếu hai nước này không có động thái giảm thuế đối với hàng Mỹ.

Căng thẳng leo thang: Đồng minh và đối thủ đều phản ứng

Việc áp thuế toàn diện đã lập tức vấp phải sự phản đối gay gắt từ các đối tác thương mại của Mỹ.

Canada, nhà cung cấp 79% lượng nhôm nhập khẩu của Mỹ trong 11 tháng đầu năm 2024, cảnh báo rằng quyết định này sẽ phá vỡ chuỗi cung ứng giữa hai nước, đồng thời đe dọa sẽ có biện pháp đáp trả tương ứng.

EU tuyên bố không có lý do chính đáng nào để áp thuế, đồng thời nhấn mạnh Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sẽ gặp Phó Tổng thống Mỹ JD Vance trong tuần này để thảo luận về vấn đề này.

Hàn Quốc lập tức triệu tập đại diện các doanh nghiệp thép để tìm giải pháp đối phó.

Ấn Độ đang cân nhắc giảm thuế quan để xoa dịu căng thẳng với Mỹ trước cuộc họp với Trump, khi mà chính quyền Mỹ đã từng chỉ trích Ấn Độ là quốc gia có thuế quan "cực kỳ cao".

Không chỉ các chính phủ, nhiều ngành công nghiệp lớn tại Mỹ cũng bày tỏ lo ngại.

Các nhà sản xuất ô tô cho rằng chi phí nguyên vật liệu sẽ tăng vọt, đẩy giá thành xe hơi lên cao, làm giảm sức cạnh tranh của xe sản xuất trong nước.

Các nhà chưng cất rượu mạnh cảnh báo rằng EU có thể trả đũa bằng cách tăng thuế đối với rượu whisky Mỹ lên 50%, gây thiệt hại nặng nề cho 3.000 nhà máy chưng cất rượu nhỏ tại Mỹ.

Bộ trưởng Thương mại Úc Don Farrell cũng lên tiếng: "Thép và nhôm của Úc đang tạo ra hàng nghìn việc làm tại Mỹ và đóng vai trò quan trọng trong liên minh quốc phòng của hai nước. Quyết định này sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ song phương."

Chứng khoán biến động mạnh, giới kinh doanh chấn động

Ngay sau tuyên bố của Tổng thống Donald Trump, thị trường tài chính lập tức có phản ứng dữ dội.

Cổ phiếu của các công ty thép và nhôm Mỹ tăng vọt khi giới đầu tư kỳ vọng ngành này sẽ được hưởng lợi từ hàng rào thuế quan mới.

Ngược lại, cổ phiếu của các nhà sản xuất thép châu Âu và châu Á đồng loạt giảm mạnh, do lo ngại mất thị trường Mỹ.

Cổ phiếu của các hãng sản xuất ô tô Mỹ như Ford, General Motors (GM) giảm điểm trước dự báo về chi phí sản xuất gia tăng.

Philip Bell, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất thép Mỹ, hoan nghênh quyết định này và tuyên bố:

"Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ việc loại bỏ các ngoại lệ thuế quan và tin rằng điều này sẽ bảo vệ ngành công nghiệp thép nội địa trước sự cạnh tranh không công bằng."

Tổng thống Donald Trump quyết tâm đưa "Nước Mỹ trên hết" trở lại?

Với quyết định lần này, Tổng thống Donald Trump đã phát đi một thông điệp rõ ràng: chính sách "Nước Mỹ trên hết" vẫn là kim chỉ nam trong thương mại quốc tế. Việc tăng thuế mạnh mẽ mà không có ngoại lệ được kỳ vọng sẽ giúp ngành thép và nhôm Mỹ phục hồi, nhưng đổi lại, nó cũng đẩy Washington vào thế đối đầu với hàng loạt đối tác thương mại quan trọng.

Chính sách thuế quan mới có thể giúp Tổng thống Donald Trump ghi điểm trong mắt cử tri ủng hộ chủ nghĩa dân túy và các công nhân ngành thép, nhưng cái giá phải trả là nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại toàn diện với EU, Canada, Mexico và nhiều nền kinh tế lớn khác.

Liệu quyết định này có giúp Tổng thống Donald Trump đạt được lợi thế trên bàn đàm phán thương mại hay chỉ đẩy Mỹ vào vòng xoáy trả đũa không hồi kết? Thế giới sẽ dõi theo từng bước đi tiếp theo của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong những ngày tới.

Thùy Linh