Thuế quan của Mỹ với Canada, Mexico: 'Cơn sóng thần' khiến giá ô tô tăng cao

Ảnh hưởng sâu rộng

Quyết định áp thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ từ Canada và Mexico của Tổng thống Donald Trump được cho sẽ ảnh hưởng đến hàng nghìn sản phẩm trong hàng chục ngành công nghiệp. Nhưng dự kiến sẽ gây thiệt hại cụ thể cho ngành công nghiệp ô tô Mỹ, làm tăng thêm hàng nghìn USD vào chi phí của mỗi chiếc xe mới, với những hậu quả tiềm ẩn bao gồm góp phần làm tăng giá, giảm doanh số và thậm chí cắt giảm việc làm trong ngành sản xuất.

Với hàng triệu phụ tùng ô tô và xe cộ lưu thông giữa Canada, Mexico và Mỹ mỗi năm, mức thuế này ước tính sẽ làm tăng chi phí sản xuất hầu hết các loại xe ở Bắc Mỹ từ 4.000 đến 10.000 USD, theo phân tích của Anderson Economic Group.

Ngay cả những chiếc xe lắp ráp tại Mỹ cũng sẽ phải đối mặt với chi phí cao hơn, vì các bộ phận của chúng được nhập khẩu từ Canada và Mexico và sẽ phải chịu mức thuế mới.

“Nếu tôi là người tiêu dùng và để mắt đến một chiếc xe cụ thể và tìm thấy nó trong kho, tôi sẽ mua ngay vì giá có thể tăng đáng kể chỉ sau một tháng”, Patrick Anderson, giám đốc Anderson Economic Group cho biết.

Ông cho rằng ít nhất một số chi phí cao hơn đó có thể sẽ được chuyển cho người tiêu dùng, vì các nhà sản xuất ô tô hiện đang hoạt động với biên lợi nhuận tương đối mỏng.

Giá ô tô đang ở mức cao kỷ lục, tăng 34% kể từ năm 2019 lên mức giá bán trung bình gần 50.000 USD. Giá xe đã qua sử dụng cũng có thể tăng nếu nguồn cung xe cũ giảm vì giá cao hơn khuyến khích nhiều người Mỹ trì hoãn việc nâng cấp xe của họ.

Xe cộ và phụ tùng của chúng đã được lưu thông tự do giữa Canada, Mỹ và Mexico trong nhiều thập kỷ khi chuỗi cung ứng ô tô trở nên đan xen chặt chẽ. Ô tô sản xuất tại Mỹ có chứa các bộ phận từ Canada và Mexico, trong khi các bộ phận của Mỹ được sử dụng trong những chiếc ô tô lắp ráp qua biên giới và sau đó được vận chuyển trở lại để bán cho người tiêu dùng Mỹ.

10 đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ vào năm 2024. Mexico, Trung Quốc và Canada chiếm 42% tổng lượng nhập khẩu của Mỹ vào năm 2024. Nguồn: U.S. Census Bureau.

“Các bộ phận di chuyển qua lại rất tự do, và đó chỉ là một phần của quá trình lắp ráp xe", Sam Fiorani, một nhà phân tích ngành công nghiệp ô tô tại AutoForecast Solutions bình luận. "Một nhà cung cấp ở Ontario có thể cung cấp các bộ phận cho một nhà máy ở Michigan hoặc Ohio và ngược lại. Đó là cách kế hoạch kinh doanh đã phát triển trong nửa thế kỷ qua hoặc hơn".

Nhưng Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã phản đối quan điểm cho rằng thuế quan sẽ dẫn đến giá cao hơn cho người tiêu dùng trong một cuộc phỏng vấn mới đây.

“Thuế quan không gây ra lạm phát”, ông Lutnick cho biết. “Một sản phẩm có thể đắt hơn và một sản phẩm có thể rẻ hơn. Trung Quốc có mức thuế quan cao nhất thế giới. Mọi thứ đều bị đánh thuế ở Trung Quốc và họ không có lạm phát. Trên thực tế, họ có giảm phát. Ấn Độ có mức thuế quan cao thứ hai thế giới, họ cũng không có lạm phát. Vì vậy, khái niệm này chỉ là mọi người than vãn và phàn nàn và không trung thực. Sự thật là, chúng ta cần bảo vệ nước Mỹ”.

Trong khi đó, ông Trump tuyên bố ông áp dụng thuế quan một phần là để gây sức ép buộc các quốc gia này ngăn chặn người nhập cư không có giấy tờ và fentanyl vào Mỹ qua biên giới của họ.

Theo Cục Phòng chống Ma túy, hơn 107.000 người đã tử vong do dùng thuốc quá liều vào năm 2023, trong đó gần 70% là do thuốc phiện, bao gồm cả fentanyl. Gần như toàn bộ 21.900 pound fentanyl bị tịch thu vào năm 2024 đều ở biên giới phía nam, chỉ có 43 pound fentanyl bị tịch thu ở biên giới phía bắc.

Nhưng ông Trump cũng cho biết thuế quan sẽ khuyến khích các công ty chuyển hoạt động sản xuất từ Canada và Mexico sang Mỹ. Đáng chú ý, trong một bài đăng trên mạng xã hội tuần này, ông Trump đã viết, "nếu các công ty chuyển đến Mỹ, sẽ không có thuế quan!!!".

Thực tế, việc chuyển nhiều hoạt động sản xuất xe hơn sang Mỹ có thể mất nhiều năm và đi kèm với chi phí cao hơn cho nhân công, vật liệu và chăm sóc sức khỏe. Tất cả các yếu tố này cũng có thể góp phần làm tăng giá cho người mua ô tô.

“Một trong những lý do khiến nhiều công ty trong số họ tìm cách chuyển hoạt động sản xuất sang Mexico là vì chi phí nhân công rẻ hơn nhiều, chi phí vật liệu rẻ hơn, chi phí môi trường không cao, chi phí chăm sóc sức khỏe cũng là một vấn đề”, Aaron Bragman, giám đốc chi nhánh Detroit của Cars.com cho biết. “Đây không phải là một việc rẻ tiền đối với những nhà sản xuất ô tô này và cuối cùng, nó sẽ quay trở lại với người tiêu dùng, tất cả chi phí đó sẽ được chuyển sang cho người khác”.

Chi phí tăng cao

Đối với các nhà sản xuất ô tô, chi phí cao hơn từ thuế quan cuối cùng có thể dẫn đến giá cao hơn khiến người tiêu dùng hoãn mua hàng. Điều đó, đến lượt nó, sẽ dẫn đến việc giảm sản lượng ô tô mới và cuối cùng là giảm việc làm.

“Nếu mọi người ngừng mua ô tô vì chúng quá đắt, hoặc họ bắt đầu trì hoãn việc mua xe vì chúng quá đắt, điều đó có nghĩa là phải cắt giảm sản lượng, nghĩa là họ không cần nhiều người làm việc tại các nhà máy nữa”, Bragman nói. “Và điều đó có hiệu ứng lan tỏa. Nếu bạn bắt đầu thấy các nhà máy không tuyển dụng nhân viên, thì cộng đồng địa phương cũng bắt đầu bị ảnh hưởng”.

United Auto Workers, tổ chức từ lâu đã phản đối các thỏa thuận thương mại tự do với Canada và Mexico, thì nói rằng họ ủng hộ hành động mới nhất của Trump về thuế quan, mà họ gọi là “công cụ mạnh mẽ trong hộp công cụ để xóa bỏ sự bất công của các thỏa thuận thương mại chống lại người lao động”. Trong khi đó, trước đây công đoàn đã chỉ trích các kế hoạch thuế quan của Tổng thống Trump vào đầu nhiệm kỳ của ông.

“Chúng tôi rất vui khi thấy một Tổng thống Mỹ có hành động quyết liệt để chấm dứt thảm họa thương mại tự do đã giáng một quả bom vào tầng lớp lao động”, tuyên bố nhấn mạnh.“Đã có rất nhiều lời bàn tán về việc các mức thuế quan này ‘phá vỡ’ nền kinh tế. Nhưng nếu các công ty Mỹ chọn cách tăng giá cắt cổ người tiêu dùng Mỹ hoặc tấn công người lao động Mỹ vì họ không muốn trả phần chia sẻ công bằng của mình, thì các công ty Mỹ phải chịu trách nhiệm cho quyết định đó”.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô đã cảnh báo rằng thuế quan cuối cùng có thể làm tê liệt chuỗi cung ứng của họ. Giám đốc điều hành Ford Jim Farley đã cảnh báo vào tháng trước rằng mối đe dọa về thuế quan đang tạo ra sự hỗn loạn trong ngành công nghiệp ô tô và có thể gây ra hậu quả tàn khốc cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ.

“Hãy thành thật mà nói, về lâu dài, mức thuế quan 25% trên toàn biên giới Mexico và Canada sẽ tạo ra một lỗ hổng trong ngành công nghiệp Mỹ mà chúng ta chưa từng thấy”, Farley cho hay tại một hội nghị nhà đầu tư vào tháng trước.

Tại Livonia, Michigan, AlphaUSA, nơi sản xuất hơn 200 triệu phụ tùng ô tô mỗi năm cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ, đang chuẩn bị cho chi phí cao hơn khi thuế quan lan rộng khắp chuỗi cung ứng của mình.

Mặc dù các bộ phận của công ty được sản xuất tại Michigan, nhưng một số thành phần của các bộ phận đó, như thép hoặc dây, lại đến từ Canada. Công ty cũng vận chuyển đến các nhà máy lắp ráp tại Canada và Mexico và mua một số công cụ từ Canada. Một số nhà cung cấp đã thông báo rằng giá của họ sẽ tăng do thuế quan.

"Tôi không thể tưởng tượng được cơn sóng thần mà họ sẽ phải chịu với những chi phí này", chủ tịch AlphaUSA Chuck Dardas than thở. "Nó sẽ đến với chúng tôi, sau đó chúng tôi sẽ phải giải quyết. Thật không may, nếu chúng tôi không làm theo yêu cầu của họ, họ sẽ ngừng vận chuyển và điều cuối cùng là sẽ làm khách hàng thất vọng".

Theo phân tích của S&P Global, giá cao đối với phụ tùng ô tô và xe cộ cũng có thể làm tăng chi phí bảo hiểm ô tô nếu các công ty bảo hiểm phải trả nhiều tiền hơn cho các bộ phận sửa chữa và xe thay thế.

Nam Nguyễn