Thỏa thuận khoáng sản với Mỹ gây bất lợi cho Ukraine

Theo nội dung chính, Ukraine sẽ dành 50% lợi nhuận từ các doanh nghiệp nhà nước khai thác khoáng sản chiến lược như lithium, titanium và đất hiếm để đóng góp vào Quỹ Đầu tư Tái thiết - một quỹ do Mỹ và Ukraine đồng quản lý nhằm hiện đại hóa ngành khai khoáng, thu hút đầu tư phương Tây và hỗ trợ phục hồi kinh tế hậu chiến.

Thỏa thuận hứa hẹn giúp Ukraine tận dụng tiềm năng tài nguyên để khôi phục công nghiệp, nâng cao chuỗi giá trị và tiếp cận công nghệ khai thác tiên tiến. Tuy nhiên, nó cũng dấy lên lo ngại về sự phụ thuộc ngày càng sâu vào Mỹ và các tập đoàn phương Tây. Việc Mỹ không đưa ra bất kỳ bảo đảm an ninh nào khiến thỏa thuận mang nặng yếu tố kinh tế, thay vì gắn với cam kết chiến lược dài hạn.

Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng, với vai trò đồng quản lý quỹ và nắm giữ công nghệ, phía Mỹ có thể kiểm soát các quyết định quan trọng liên quan đến tài nguyên chủ chốt của Ukraine. Trong khi đó, Ukraine vẫn đang ở thế yếu, với hạ tầng bị tàn phá, công tác khảo sát chưa toàn diện và nguy cơ bị thiệt thòi trong phân phối lợi nhuận. Thỏa thuận vì vậy vừa mở ra cơ hội phát triển, vừa đặt Ukraine trước những thách thức lớn về chủ quyền và lợi ích lâu dài.

Nguyễn Việt Dũng