Sức sống mới trên vùng đất đỏ bazan

Với sự khuyến khích của chính quyền địa phương và nhận thức được sức mạnh của sự đoàn kết, ngày càng nhiều người S'tiêng và các đồng bào dân tộc thiểu số khác đã mạnh dạn tham gia các mô hình HTX. Đây không chỉ là sự thay đổi về hình thức tổ chức sản xuất mà còn là bước chuyển mình trong tư duy kinh tế, hướng đến sự liên kết, hợp tác và phát triển bền vững.

Từ nương rẫy đến HTX kiểu mới

Một trong những HTX tiêu biểu có sự tham gia tích cực của đông đảo đồng bào S'tiêng là HTX Điều Sóc Bom Bo, tọa lạc tại huyện Bù Đăng, một vùng đất nổi tiếng với cây điều. HTX này có 100% thành viên là người dân tộc S'tiêng và M'nông, minh chứng cho tinh thần đoàn kết và ý chí tự lực vươn lên của cộng đồng.

HTX Điều Sóc Bom Bo ban đầu gặp không ít khó khăn về vốn, kỹ thuật và thị trường. Tuy nhiên, với sự nỗ lực không ngừng của các thành viên và sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền, Liên minh HTX tỉnh, HTX đã từng bước ổn định và phát triển. Điểm đặc biệt của HTX là sự chú trọng vào việc liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị khi đã ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp chế biến điều lớn trong và ngoài tỉnh, đảm bảo đầu ra ổn định với giá cả cạnh tranh cho các thành viên.

Nhận thức rõ vai trò của khoa học công nghệ trong việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, HTX Điều Sóc Bom Bo đã tích cực khuyến khích các thành viên ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào quá trình trồng và chăm sóc cây điều.

Sản phẩm hạt điều của HTX Sóc Bom Bo là niềm kiêu hãnh của đồng bào dân tộc S'tiêng.

HTX đã phối hợp với các trung tâm nghiên cứu nông nghiệp để lựa chọn và cung cấp cho các thành viên những giống điều mới có năng suất cao, khả năng kháng bệnh tốt và phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương.

Các thành viên được tập huấn về các quy trình canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng dẫn về kỹ thuật bón phân, tưới nước tiết kiệm, phòng trừ sâu bệnh hại một cách hiệu quả và thân thiện với môi trường.

HTX đang từng bước đầu tư vào các loại máy móc, thiết bị phục vụ cho quá trình thu hoạch và sơ chế điều, giúp giảm bớt sức lao động cho người dân và nâng cao hiệu quả công việc.

Không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất, HTX Điều Sóc Bom Bo còn chú trọng đến việc tiếp cận công nghệ số để mở rộng thị trường tiêu thụ. Các thành viên đã xây dựng trang web riêng để giới thiệu về HTX, sản phẩm điều và các hoạt động sản xuất. Đồng thời, HTX cũng tận dụng các kênh mạng xã hội để quảng bá sản phẩm đến đông đảo người tiêu dùng.

Đến nay, HTX đã đưa sản phẩm điều lên các sàn thương mại điện tử uy tín, giúp tiếp cận được với khách hàng trên phạm vi cả nước.

Không dừng lại ở đó, HTX đang nghiên cứu và triển khai các phần mềm quản lý để theo dõi quá trình sản xuất, quản lý kho hàng và giao dịch một cách hiệu quả hơn.

Lan tỏa mô hình, kiến tạo tương lai

Sự tham gia tích cực vào HTX Điều Sóc Bom Bo và việc ứng dụng khoa học công nghệ đã mang lại những hiệu quả rõ rệt trong đời sống kinh tế - xã hội của các thành viên HTX nói riêng và cộng đồng người S'tiêng ở Bình Phước nói chung.

Nhờ có đầu ra ổn định và giá bán tốt hơn, thu nhập của các hộ thành viên HTX đã được cải thiện đáng kể, giúp họ có điều kiện nâng cao chất lượng cuộc sống.

Mô hình này cũng đã góp phần quan trọng vào công cuộc giảm nghèo tại địa phương, giúp nhiều hộ gia đình người S'tiêng vươn lên thoát khỏi khó khăn. Tham gia HTX giúp người S'tiêng có tiếng nói chung trong các vấn đề kinh tế và xã hội, được đại diện và bảo vệ quyền lợi một cách tốt hơn.

Đặc biệt, thông qua các hoạt động của HTX, những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào S'tiêng được bảo tồn và phát huy, tạo nên sự gắn kết cộng đồng và niềm tự hào về bản sắc dân tộc.

Thành công của HTX Điều Sóc Bom Bo không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng người S'tiêng ở Bình Phước mà còn là nguồn động lực để nhân rộng mô hình này ra các địa phương khác, khuyến khích sự tham gia của đồng bào các dân tộc thiểu số vào các tổ chức kinh tế tập thể.

Ngoài HTX Điều Sóc Bom Bo, tại Bình Phước còn có nhiều mô hình HTX khác với sự tham gia tích cực của đồng bào S'tiêng trong các lĩnh vực đa dạng như trồng trọt các loại cây đặc sản (ngoài điều còn có tiêu, cao su), chăn nuôi, sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống và phát triển du lịch cộng đồng.

Đồng bào dân tộc thiểu số ở Bình Phước tích cực sản xuất theo hướng hàng hóa, ứng dụng khoa học công nghệ.

Tiêu biểu như tại huyện Lộc Ninh đang có nhiều mô hình HTX hoạt động hiệu quả với sự tham gia của đồng bào dân tộc thiểu số. Theo thống kê, huyện có hơn 20 HTX hoạt động hiệu quả, trong đó có 7 HTX do đồng bào dân tộc thiểu số làm lãnh đạo quản lý. Các HTX này tập trung vào các lĩnh vực như trồng trọt (sầu riêng, măng cụt, bưởi da xanh), chăn nuôi và đã có sự liên kết với các doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm, thậm chí xuất khẩu. Một số HTX tiêu biểu ở Lộc Ninh có thể kể đến như HTX nông nghiệp - thương mại - dịch vụ Lộc An chuyên canh cây ăn trái và liên kết xuất khẩu; HTX Trang trại chăn nuôi Lộc An (xã Lộc An, huyện Lộc Ninh) cũng thu hút các thành viên chủ yếu là hộ chăn nuôi dê, bò và heo, bao gồm cả đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. HTX đã ứng dụng công nghệ thông tin để bán hàng trên các sàn thương mại điện tử và hợp tác với đối tác nước ngoài, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Hay HTX Nông nghiệp điều hữu cơ Trảng cỏ Bù Lạch (huyện Bù Đăng) đang hỗ trợ người dân, đồng bào dân tộc thiểu số sản xuất điều hữu cơ, ứng dụng khoa học công nghệ và liên kết theo chuỗi giá trị, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các thành viên.

Còn HTX Măng tre Thành Tâm (thị xã Chơn Thành) đang đẩy mạnh sản xuất măng tre khô với sự tham gia của đồng bào dân tộc thiểu số trong khu vực. Sản phẩm của HTX đã được công nhận là sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao, tiêu biểu của tỉnh.

Sức mạnh của sự đoàn kết và đổi mới

Sự thành công của các HTX có sự tham gia của đồng bào S'tiêng và đồng bào dân tộc thiểu số khác ở Bình Phước không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của chính quyền địa phương và các tổ chức hỗ trợ.

Trong đó, tỉnh Bình Phước đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực cho các HTX, đặc biệt là các HTX có đông đảo thành viên là người dân tộc thiểu số. Các chương trình này đã đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật đến với người dân, giúp họ nâng cao kiến thức và kỹ năng sản xuất.

Các HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cũng được tạo điều kiện tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, ứng dụng thương mại điện tử, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm thông qua các sàn giao dịch điện tử, mạng internet, các ứng dụng bán hàng trực tuyến và dự án “Chợ sản phẩm trực tuyến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi” do Liên minh HTX Việt Nam triển khai. Ngoài ra, các HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Bình Phước được ưu tiên hỗ trợ về vốn vay ưu đãi, hạ tầng…, đặc biệt ưu tiên hỗ trợ các dự án về xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, sơ chế và chế biến điều, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.

Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh cũng đóng vai trò là cầu nối giữa các HTX với chính quyền và các tổ chức hỗ trợ khác, đồng thời cung cấp các dịch vụ tư vấn, đào tạo và hỗ trợ pháp lý cho các HTX.

Những hỗ trợ quan trọng này đã thu hút sự tham gia tích cực của đồng bào S'tiêng và các đồng bào dân tộc thiểu số khác vào các mô hình HTX. Và việc ứng dụng khoa học công nghệ ở các HTX này ở Bình Phước là minh chứng cho sức mạnh của sự đoàn kết và tinh thần đổi mới.

Những HTX kiểu mới không chỉ là những tổ chức kinh tế mà còn là nơi bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, là “cánh tay nối dài” giúp cộng đồng người S'tiêng vươn lên phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững, góp phần vào sự phát triển chung của tỉnh Bình Phước.

Tùng Lâm