Ngân hàng 'bơm' vốn ưu đãi, xem xét hạ sâu lãi suất cho vay nhà ở xã hội
Nguồn cung nhà ở xã hội có nhiều tín hiệu khởi sắc ngay đầu năm 2025, được hứa hẹn kéo giảm giá chung cư và giải quyết nhu cầu nhà ở bức thiết cho người dân. Ngành Ngân hàng cũng tích cực đồng hành, hỗ trợ vốn phát triển nhà ở xã hội và đề xuất hạ sâu 1% lãi suất, kéo dài thời gian vay vốn ưu đãi thêm 5 năm để chủ đầu tư và người dân dễ tiếp cận vốn hơn.

Khi nguồn cung nhà ở thương mại giá vừa túi tiền và nhà ở xã hội được tăng cường mặt bằng giá chung cư sẽ giảm. Ảnh tư liệu
Ngay đầu năm 2025, có 8 dự án nhà ở xã hội được phê duyệt và triển khai tại Hà Nội, với gần 1.600 căn hộ tại huyện Thường Tín (5 dự án); quận Long Biên (2 dự án) và quận Hoàng Mai (1 dự án), tạo nhiều tín hiệu tích cực cho thị trường bất động sản. Nguồn cung nhà ở xã hội dự kiến sẽ cải thiện đáng kể, với mức giá chỉ bằng 30 - 50% so với nhà thương mại được kỳ vọng giúp bình ổn giá chung cư đang leo thang một cách khó hiểu như hiện nay.
Nguồn cung nhà ở xã hội khởi sắc, hứa hẹn bình ổn giá nhà
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA), hiện rất thiếu nhà ở xã hội dẫn đến giá nhà tăng liên tục và neo giá rất cao, vượt quá khả năng tài chính của đa số người dân có thu nhập trung bình, thu nhập thấp tại đô thị.
Trước thềm Hội nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội dự kiến tổ chức cuối tháng 2/2025, trong công văn gửi đến lãnh đạo Chính phủ, Bộ Xây dựng, Chủ tịch HoREA cho rằng, để xoay chuyển cục diện và cấu trúc lại thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, cần thực hiện hai đột phá. Đó là đột phá phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền và đột phá phát triển nhà ở xã hội để thực hiện được mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021 - 2030 và giai đoạn sau năm 2030.
Tại Hà Nội, những dự án nhà ở xã hội sắp triển khai đang thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân. Chẳng hạn, nhà ở xã hội Hạ Đình (Thanh Trì, Hà Nội) giá tạm tính 25 triệu đồng/m2, thấp hơn nhiều so với chung cư thương mại 50 - 70 triệu đồng/m2, thậm chí 100 triệu đồng/m2 tại những dự án mới. Hay dự án nhà ở xã hội cao tầng Vĩnh Hưng chỉ cách cách khu đô thị Time City 1,5km, ngay trung tâm nội thành chưa tới 2 tỷ đồng/căn, dự kiến tháng 6/2025 bắt đầu xây dựng.
Theo đánh giá, khi nguồn cung nhà ở xã hội tăng, người dân Thủ đô sẽ có thêm nhiều lựa chọn, thay vì phải lao vào thị trường chung cư đang thổi giá, làm giá cao phi lý. Điều này cũng sẽ khiến giới đầu cơ gặp khó khăn hơn, buộc phải “cắt lãi” vài trăm triệu để chạm tới nhu cầu ở thật của người dân, hoặc tiếp tục gồng lãi ngân hàng và chịu những rủi ro chính sách sắp tới khi Nhà nước vào cuộc bình ổn giá chung cư.
Khi nguồn cung nhà ở thương mại giá vừa túi tiền và nhà ở xã hội được tăng cường, những chính sách phát triển nhà ở xã hội được triển khai đúng và trúng, mặt bằng giá chung cư tại Hà Nội sẽ chịu áp lực giảm, đặc biệt là những căn đang bị “thổi giá” quá cao.
Đề xuất hạ sâu lãi suất thêm 1%, giảm tới 3%/năm
Về tình hình triển khai chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, trao đổi gần đây, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, để thúc đẩy việc triển khai chương trình theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023, NHNN đã thực hiện nhiều giải pháp.
Đề xuất hạ lãi suất, kéo dài thời gian ưu đãi
Ngân hàng Nhà nước đang đề xuất tiếp tục hạ thêm 1% lãi suất, tính tổng là giảm 3% và kéo dài thêm thời hạn 5 năm nữa thành 10 năm để gia tăng hơn nữa tính hấp dẫn. Tuy nhiên, việc này cần có ý kiến phối hợp của các đơn vị liên quan để Chính phủ có quyết định chính thức. Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN thông báo tới các ngân hàng thương mại tham gia chương trình không phải tính dư nợ cho vay vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hàng năm của các ngân hàng. Thời gian thực hiện chính sách này tối đa đến năm 2030 và doanh số cho vay không vượt quá số tiền mà ngân hàng thương mại đã đăng ký tham gia chương trình.
Gói tín dụng này dự kiến đáp ứng khoảng 12% nhu cầu vốn thúc đẩy thực hiện mục tiêu hoàn thành ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giai đoạn 2021 - 2030 thông qua việc cho chủ đầu tư và người mua nhà vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước.
Định kỳ 6 tháng, NHNN thông báo lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi cho các ngân hàng thương mại tham gia chương trình. Khi hết thời gian ưu đãi, ngân hàng thương mại và khách hàng tự thỏa thuận, thống nhất.
Vừa qua, NHNN có Công văn 10537/NHNN-CSTT ngày 26/12/2024 thông báo lãi suất cho vay mới. "Theo đó, lãi suất hiện nay đang áp dụng 6,6%/năm đối với chủ đầu tư và 6,1%/năm đối với người mua nhà cho giai đoạn từ ngày 1/1 - 30/6/2025, giảm 0,4% so với kỳ công bố 6 tháng trước. Lãi suất cho vay cũng liên tục giảm qua các lần công bố" - lãnh đạo NHNN cho biết.
Hiện ngoài 4 ngân hàng thương mại Nhà nước, TPBank, VPBank, MB, HDBank và Techcombank cũng đăng ký tham gia chương trình với số tiền 25.000 tỷ đồng, mỗi ngân hàng là 5.000 tỷ đồng, nâng quy mô chương trình lên 145.000 tỷ đồng.
"Qua tổng hợp, đến nay mới có 37/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình với tổng số 90 dự án. Đến ngày 31/12/2024 doanh số giải ngân của chương trình đạt 2.845 tỷ đồng gồm 2.580 đồng cho chủ đầu tư tại 20 dự án; 265 tỷ đồng cho người mua nhà tại 15 dự án" - Phó Thống đốc NHNN thông tin.
Theo ghi nhận của NHNN, nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn nhưng nguồn vốn và thủ tục triển khai vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập. Hiện có những người trẻ chỉ muốn thuê nhà thay vì mua nhà, nên tín dụng cần được thiết kế linh hoạt để đáp ứng thực tế. Vì vậy, NHNN đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp chặt chẽ với các địa phương để đánh giá chính xác nhu cầu, từ đó thiết kế chính sách phù hợp và phối hợp kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai.
Cũng theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, hưởng ứng chương trình phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021 - 2030 đã có 15 tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản lớn đăng ký tham gia với hơn 1,5 triệu căn hộ. Do đó, hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương bố trí đủ quỹ đất và thực hiện nhiều phương thức để tạo lập quỹ đất phát triển nhà ở xã hội.
Tăng cường quỹ đất, ưu đãi lãi suất hơn nữa
Là một trong những ngân hàng tiên phong tham gia chương trình với mục tiêu tạo điều kiện cho người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở, ngân hàng TPBank cam kết tài trợ 5.000 tỷ đồng, trong đó gần 800 tỷ đồng đã được giải ngân trong giai đoạn đầu.
"Mặc dù TPBank nỗ lực rất lớn trong việc hỗ trợ nhà ở xã hội, nhưng thực tế triển khai vẫn gặp nhiều trở ngại, đặc biệt là về thủ tục pháp lý và nguồn vốn đối ứng. Do đó, ngân hàng mong muốn Chính phủ có chính sách hỗ trợ tốt hơn như đơn giản hóa thủ tục cấp phép và tăng cường quỹ đất dành cho nhà ở xã hội. Điều này không chỉ giúp người dân dễ dàng tiếp cận nhà ở mà còn thúc đẩy tín dụng phát triển đúng hướng" - lãnh đạo TPBank đề xuất.
Để "mở van" tín dụng hơn nữa, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA đề nghị Bộ Xây dựng và NHNN trình Thủ tướng Chính phủ xem xét chi người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay với “lãi suất cho vay bằng lãi suất cho vay đối với hộ nghèo do Thủ tướng Chính phủ quy định trong từng thời kỳ”, hoàn toàn thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Hiện mức lãi suất cho vay ưu đãi là 4,7%/năm theo Quyết định 2690/QĐ- NHNN ngày 18/12/2024 của Ngân hàng Nhà nước áp dụng cho năm 2025 đối với dư nợ của các khoản cho vay hỗ trợ nhà ở theo gói 30 nghìn tỷ được thực hiện từ năm 2013 đến nay tại Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 7/1/2013.
"Hiện nay, mức lãi suất cho vay là 6,6%/năm nên người mua, thuê mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội phải vay “ưu đãi” với lãi suất 6,6%/năm là quá cao" - ông Châu bày tỏ.