M&A tài chính tiêu dùng hút vốn ngoại

Nhiều thương vụ tỷ USD

Ngày 5/11/2024, Ngân hàng SHB công bố nghị quyết thông qua việc bán/chuyển nhượng vốn tại SHBFinance cho đối tác. Trong giai đoạn II này, SHB sẽ chuyển nhượng 50% vốn điều lệ còn lại tại SHBFinance theo thỏa thuận ký với Ngân hàng TNHH Đại chúng Ayudhya (Krungsri) của Thái Lan.

Trước đó, SHB đã bán 100% vốn điều lệ của SHBFinance cho đối tác Krungsri. Tổng giá trị thương vụ ước tính khoảng 3.600 tỷ đồng. SHB đã hoàn tất việc chuyển nhượng 50% vốn cổ phần tại SHBFinance cho Krungsri trong tháng 6/2023. Krungsri là thành viên thuộc Tập đoàn MUFG-Nhật Bản nắm giữ 76,88% vốn.

Đáng chú ý mới đây, Krungsri đề nghị SHB về việc muốn mua trước hạn 50% vốn điều lệ còn lại của SHBFinance. Thương vụ chuyển nhượng sẽ đem lại nguồn thặng dư vốn đáng kể cho cổ đông của SHB và nâng cao năng lực tài chính.

Trong khi đó, đầu năm nay, Ngân hàng SCB X của Thái Lan chính thức xác nhận việc mua lại 100% vốn điều lệ của Home Credit Việt Nam. Tổng giá trị của thương vụ là 20.973 tỷ đồng (tương đương 31 tỷ baht, hay 860 triệu USD). Thương vụ dự kiến hoàn tất vào nửa đầu năm 2025, tùy thuộc vào sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền.

Ông Arthid Nanthawithaya, CEO của SCB X cho biết, thương vụ này đánh dấu sự khởi đầu cho việc SCB X mở rộng sang Việt Nam - quốc gia có dân số hơn 100 triệu người.

Home Credit Việt Nam - thuộc sở hữu của Tập đoàn đầu tư quốc tế PPF - bắt đầu hoạt động năm 2009 và là công ty đầu tiên của Tập đoàn Home Credit tại Đông Nam Á. Tại Việt Nam, Home Credit là một trong những công ty hàng đầu trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng, giữ thị phần lớn thứ hai, chiếm khoảng 14% tổng giá trị thị trường.

Bên mua lại Home Credit Việt Nam là SCB (trực thuộc SCB X) - ngân hàng lâu đời nhất ở Thái Lan và là một trong những ngân hàng đại chúng hàng đầu, cung cấp các dịch vụ tài chính thông qua mạng lưới chi nhánh trên toàn quốc thuộc mọi phân khúc, gồm bán buôn, doanh nghiệp nhỏ và vừa, dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Vì thế, tập đoàn tài chính này hứa hẹn tiến sâu vào tài chính tiêu dùng tại Việt Nam…

Như vậy, sau thương vụ Công ty Tài chính tiêu dùng SMBC (SMBCCF) nhận chuyển nhượng 49% vốn tại FE Credit từ tay VPBank với giá trị hơn tỷ USD, thì việc Tập đoàn Home Credit chuyển nhượng Home Credit Việt Nam cho SCB X được xem là thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) lớn thứ 2 trong lĩnh vực tài chính - tiêu dùng Việt Nam. Tại thời điểm bán vốn vào cuối năm 2021, FE Credit được định giá 2,8 tỷ USD và VPBank thu về gần 1,4 tỷ USD từ thương vụ này.

Luôn hấp dẫn vốn ngoại

Dưới con mắt của các chuyên gia tài chính, điều đáng giá nhất trong thương vụ SMBCCF nhận chuyển nhượng 49% vốn tại FE Credit không phải là lượng vốn lớn thu về, mà là sự xuất hiện của SMBCCF - “ông lớn” tài chính tiêu dùng dẫn đầu Nhật Bản. VPBank kỳ vọng, kinh nghiệm của SMBCCF tại Nhật Bản cũng như tại các nước đang phát triển trong khu vực châu Á sẽ là những đóng góp quý báu để nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng trưởng bền vững, chinh phục những tầm cao mới trên thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam trong thời gian tới.

Tập đoàn SMBC cũng khẳng định, Việt Nam là một trong những thị trường trọng tâm; thương vụ trên không chỉ giới hạn ở kỳ vọng tăng trưởng của FE Credit, mà còn là minh chứng cho niềm tin vào tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam.

Thực tế cũng cho thấy, không chỉ các thương vụ trên, mà nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã rót vốn vào lĩnh vực tài chính, tiêu dùng tại Việt Nam trước đó.

Chẳng hạn, Công ty TNHH HD Saison bán 49% vốn cho Tập đoàn Credit Saison; Tập đoàn Shinsei giữ 49% cổ phần Mcredit (MB). Công ty tài chính Lotte Finance mua 100% cổ phần của Công ty tài chính TNHH một thành viên Kỹ thương (Techcom Finance); thương vụ Công ty TNHH Shinhan Card (nay đổi tên thành Công ty tài chính Shinhan Việt Nam) mua lại 100% vốn chủ sở hữu Công ty TNHH Tài chính Prudential Việt Nam…

Hiện nay, một số ngân hàng cũng đang có ý định thoái vốn tại công ty tài chính tiêu dùng như MSB có kế hoạch bán 100% vốn tại Công ty Tài chính TNHH một thành viên Cộng Đồng (FCCOM).

Hay thương vụ chuyển nhượng 100% vốn góp của SeABank tại Công ty Tài chính TNHH một thành viên Bưu Điện (PTF) cho Công ty AEON Financial của Nhật Bản vào cuối năm 2023 với giá trị 4.300 tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước cho biết, hoạt động tín dụng tiêu dùng trên cả nước đang trên đà phát triển mạnh cả về quy mô dư nợ, số lượng tổ chức tín dụng tham gia và mức độ đa dạng về sản phẩm, dịch vụ. Hiện nay, tổng dư nợ cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng tại Việt Nam đạt khoảng 2,8 triệu tỷ đồng, tương đương 20% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Tốc độ tăng trưởng dư nợ cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng bình quân giai đoạn từ 2010 đến nay luôn cao hơn tốc độ tăng dư nợ tín dụng chung của toàn nền kinh tế.

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) nhận định, cho vay tiêu dùng tại Việt Nam vẫn là một thị trường hết sức tiềm năng. Mặc dù thị trường này đang gặp khó khăn, song vẫn còn rất nhiều dư địa phát triển. Do đó, tín dụng tiêu dùng luôn hút vốn ngoại.

Vân Linh