Liên hợp quốc kêu gọi nỗ lực giải quyết 'gốc rễ' gây mất an ninh hàng hải

Tàu thương mại bị tấn công ở ngoài khơi bờ biển tỉnh Hodeida của Yemen hồi năm ngoái. (Ảnh: IRNA/TTXVN)

Ngày 20/5, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh cần phải tăng cường nỗ lực giải quyết những nguyên nhân gốc rễ gây ra tình trạng mất an ninh hàng hải, một phần quan trọng của an ninh toàn cầu.

Phát biểu tại cuộc thảo luận mở của Hội đồng Bảo an, ông Guterres cho rằng không gian hàng hải đang ngày càng chịu nhiều áp lực từ cả các mối đe dọa truyền thống và các mối nguy hiểm mới nổi như tranh chấp, cạn kiệt tài nguyên biển, căng thẳng địa chính trị leo thang đang làm gia tăng cạnh tranh, xung đột và tội phạm.

Tình hình thậm chí đang trở nên tồi tệ hơn khi các vụ cướp biển và cướp có vũ trang được báo cáo trong quý đầu tiên năm 2025 đã tăng mạnh (tăng 47,5% so với cùng kỳ năm ngoái) sau khi chứng kiến xu hướng giảm nhẹ trên toàn cầu trong năm qua.

Dẫn số liệu của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), ông Guterres cho biết riêng ở khu vực châu Á, số vụ phạm tội gần như tăng gấp đôi, đặc biệt tại Eo biển Malacca và Singapore.

Ở Biển Đỏ và Vịnh Aden, các cuộc tấn công của lực lượng Houthi tại Yemen vào các tàu thương mại đã gây gián đoạn thương mại toàn cầu và làm gia tăng căng thẳng tại khu vực vốn đã bất ổn.

Vịnh Aden và Địa Trung Hải cũng là những tuyến đường nguy hiểm mà những kẻ buôn người và vũ khí thường sử dụng.

Khu vực vịnh Guinea cũng chứng kiến nhiều vụ cướp biển, bắt cóc, cướp có vũ trang, trộm dầu, đánh bắt cá trái phép, buôn bán ma túy, buôn lậu vũ khí và buôn người.

Những kẻ buôn bán ma túy cũng vận chuyển heroin từ Afghanistan đến Đông Phi qua Ấn Độ Dương, cocaine từ các bờ biển Tây bán cầu và qua Đại Tây Dương đến Tây Phi và các cảng châu Âu.

Ngoài ra, ông Guterres cũng chỉ ra rằng tấn công mạng là mối đe dọa an ninh đang nổi lên nhanh chóng đối với các cảng và công ty vận chuyển.

Người đứng đầu Liên hợp quốc cho rằng không thể giải quyết các mối đe dọa đối với an ninh hàng hải nếu không giải quyết các vấn đề như đói nghèo, thiếu kế sinh nhai thay thế, mất an ninh và cơ cấu tổ chức quản trị yếu kém.

Theo ông, cộng đồng quốc tế cần phải làm nhiều hơn nữa nhằm giảm khả năng những người tuyệt vọng trở thành tội phạm và có những hành động đe dọa an ninh hàng hải, làm suy thoái môi trường đại dương.

Ông cũng nhấn mạnh nhu cầu hỗ trợ các quốc gia đang phát triển xây dựng năng lực để đối phó với những mối đe dọa đó thông qua công nghệ, đào tạo, xây dựng năng lực, cải cách tư pháp và hiện đại hóa lực lượng hải quân, đơn vị cảnh sát biển, giám sát hàng hải.

Ông Guterres khẳng định tôn trọng luật pháp quốc tế là nền tảng của an ninh hàng hải.

Theo ông, cơ chế pháp lý quốc tế về an ninh hàng hải, với Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Liên hợp quốc về Luật biển là cốt lõi, cung cấp một khuôn khổ hợp tác mạnh mẽ để giải quyết tội phạm trên biển và đảm bảo trách nhiệm giải trình.

Tuy nhiên, theo ông, khuôn khổ này chỉ hiệu quả khi các nước cam kết thực thi đầy đủ và thực hiện nghĩa vụ của mình./.

(TTXVN/Vietnam+)