Lễ hội bơi chải An Châu được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia

Thi bơi chải tại Lễ hội.

Lễ hội bơi chải An Châu được tổ chức vào ngày mồng 10/4 âm lịch hằng năm, là lễ hội truyền thống có từ thế kỷ thứ XV của nhân dân vùng An Châu, Sơn Động, Bắc Giang.

Điểm đặc sắc của lễ hội là tái hiện việc huấn luyện thủy binh vùng sơn cước, một truyền thống tự hào từ thời vua Lê.

Lễ hội tái hiện và thể hiện sự kiên cường và tinh thần sáng tạo của Tướng quân Vi Đức Thăng và nhân dân vùng đất An Châu trong huấn luyện quân sĩ kỹ năng vượt sông, vượt lũ bảo vệ quê hương, đất nước chống giặc ngoại xâm.

Lễ đón nhận Quyết định công nhận Lễ hội bơi chải An Châu là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Lễ hội được tổ chức trong quần thể di tích: Đình Bích Trĩ, nay là Đình làng Chẽ, miếu Đức Ông và trên khúc sông An Châu thơ mộng, thượng nguồn sông Lục Nam.

Năm nay, Lễ hội bơi chải có 18 đội, trong đó có 16 đội của thị trấn An Châu và 2 đội đến từ xã Vĩnh An, với sự tham gia của khoảng 300 vận động viên.

Mỗi thuyền là một đội thi có 10 vận động viên gồm một chèo lái, một chỉ huy và 8 tay chèo.

Các đội tranh tài ở cự ly 1.300m. Thời gian thi đấu vòng loại được tổ chức vào ngày 26 và 27/4; thi đấu Vòng bán kết vào ngày 30/4/2025; Vòng chung kết được tổ chức đúng ngày khai hội 7/5/2025, tại bến Giang, sông An Châu.

Nghi lễ rước bài vị tại lễ hội.

Với ý nghĩa, tầm quan trọng của lễ hội, ngày 10/12/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã Quyết định đưa Lễ hội bơi chải An Châu chính thức trở thành Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Theo sử sách ghi lại: Tướng quân Vi Đức Thăng quê gốc ở xã Vạn Phần, tổng Vạn Phần, huyện Đông Thành, phủ Diễn Châu, xứ Nghệ An. Năm 1407, giặc Minh xâm lược nước ta, ông theo Lê Lợi khởi nghĩa Lam Sơn. Sau nhiều năm cầm quân đánh giặc, ông là vị tướng tài có nhiều công lao chống giặc Minh thắng lợi.

Năm 1427, ông được vua Lê phong tước Quận Công, là 1 trong 18 vị tướng khai quốc công thần thời hậu Lê thế kỷ thứ XV. Sau đó, ông được cử lên miền đất giáp ải phía bắc làm quan trấn thủ tại thủ phủ An Châu thuộc thung lũng An Châu ngày nay.

Tại đây, ông có nhiều công lao to lớn trong việc dạy dân khai khẩn đất đai sản xuất nông nghiệp, huấn luyện quân binh trấn ải giữ yên bờ cõi. Ông được nhân dân lập miếu thờ gọi là miếu Đức Ông tại thôn Bích Trĩ, sau là Làng Chẽ, nay thuộc xã Vĩnh An.

Nghi lễ rước kiệu tại lễ hội.

ĐẶNG GIANG