Không chờ Mỹ, EU và Anh công bố loạt biện pháp trừng phạt mới với Nga

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (chính giữa) và các nhà lãnh đạo châu Âu tại Kyiv, Ukraine hôm 10/5 - Ảnh: Bloomberg

Quyết định này được đưa ra một ngày sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin không đi đến kết quả đột phá nào. Chưa có triển vọng nào về một thỏa thuận ngừng bắn lập tức giữa Nga và Ukraine, hay về việc Washington sẽ gia tăng áp lực với Nga bằng cách áp đặt thêm trừng phạt.

Các quan chức EU và Anh cho biết các biện pháp trừng phạt mới sẽ nhắm vào “đội tàu bóng tối”, gồm các tàu chở dầu và công cụ tài chính của Nga. Đây là những thực thể đã giúp Moscow tránh được tác động của các biện pháp trừng phạt mà phương Tây đã áp đặt trước đây như trần giá dầu 60 USD/thùng.

EU và Anh cho biết cũng sẽ thảo luận để tiếp tục hạ mức trần giá dầu bởi giá dầu thô toàn cầu hiện đã giảm nhiều so với trước đây.

“Các biện pháp trừng phạt rất quan trọng và tôi biết hơn tất cả những bên thực thi các biện pháp đó với kẻ gây ra chiến tranh”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy viết trên mạng xã hội Telegram sau tuyên bố của EU và Anh. “Sẽ thật tốt nếu Mỹ cũng cùng tham gia. Điều quan trọng là Mỹ duy trì tham gia vào tiến trình mang lại hòa bình (ở Ukarine)”.

Các lệnh trừng phạt của EU và Anh được đưa ra mà không có thông báo về bước đi tương ứng của Mỹ, dù các nhà lãnh đạo châu Âu thời gian qua công khai kêu gọi chính quyền Trump cùng tham gia trừng phạt nếu Nga từ chối thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine.

“Chúng tôi đã nhiều lần làm rõ rằng chúng tôi mong muốn một điều từ Nga, đó là một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện”, hãng tin Reuters dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul phát biểu bên lề cuộc họp với những người đồng cấp trong EU tại Brussels ngày 20/5. “Vì Nga đã không chấp nhận ngừng bắn, chúng tôi phải phản ứng. Chúng tôi cũng hy vọng Mỹ không dung thứ cho hành động của Nga”.

Cùng ngày, chia sẻ với phóng viên tại Nhà Trắng, ông Trump cho biết đang cân nhắc một số hành động nhưng không đưa ra thông tin chi tiết.

Trong điện đàm kéo dài 2 tiếng với người đồng cấp Nga đầu tuần này, nỗ lực thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn vô điều kiện trong 30 ngày ở Ukraine của ông Trump đã không đạt được. Sau điện đàm, Tổng thống Mỹ nói rằng các điều kiện của một thỏa thuận hòa bình sẽ do chính Nga - Ukraine đàm phán với nhau dù trước đó ông cam kết sẽ chấm dứt chiến tranh ở Ukraine trong vòng 24 tiếng nếu đắc cử. Thông điệp này của ông Trump khiến Ukraine và các nước đồng minh lo lắng.

Ngày 19/5, khi được hỏi về lý do không áp đặt trừng phạt bổ sung để thúc đẩy Nga chấp nhận thỏa thuận hòa bình, ông Trump nói rằng việc này sẽ khiến tình hình tồi tệ hơn và ảnh hưởng tới cơ hội đạt được thỏa thuận. Vị Tổng thống cũng nói thêm rằng “có thể khi đến lúc việc đó sẽ xảy ra”.

Ông Trump cho biết sau khi điện đàm với nhà lãnh đạo Nga, ông đã nói với ông Zelenskiy và các nhà lãnh đạo châu Âu rằng Nga và Ukraine sẽ khởi động đàm phán ngay lập tức về các điều kiện ngừng bắn - một tiến trình mà phía Moscow nhận định sẽ mất thời gian.

Với nỗ lực thúc đẩy của ông Trump, thứ Sáu tuần trước, Nga và Ukraine đã có cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên sau hơn 3 năm. Tuy nhiên, hai bên đã không đi đến được thỏa thuận ngừng bắn nào. Nói về các nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine thời gian tới, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni ngày 20/5 cho biết Giáo hoàng Leo đã xác nhận với bà rằng Vatican sẵn sàng đăng cai các vòng đàm phán tiếp theo giữa Nga và Ukraine.

Phát biểu tại phiên điều trần của Quốc hội ngày 20/5, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết ông Putin nói rằng Nga vẫn chưa nhận được sự nhượng bộ thực sự nào từ Mỹ để khởi động đàm phán với Ukraine, các biện pháp trừng phạt của Washington với Moscow vẫn đang được áp đặt.

"Tổng thống Trump tin rằng vào lúc này, nếu chúng ta đe dọa trừng phạt, phía Nga sẽ ngừng đối thoại. Việc tiếp tục đối thoại và thúc đẩy họ vào bàn đàm phán là điều quan trọng. Chúng ta sẽ cùng xem”, ông Rubia phát biểu.

Trong khi đó, phía Ukraine khẳng định đã sẵn sàng cho một lệnh ngừng bắn ngay lập tức để tiến hành đàm phán chấm dứt chiến tranh. Các nhà lãnh đạo châu Âu cho rằng việc Nga khăng khăng đàm phán trước khi ngừng bắn cho thấy Moscow chưa sẵn sàng chấm dứt chiến tranh.

Theo bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), một gói trừng phạt bổ sung đang được chuẩn bị.

“Đã đến lúc gia tăng thêm áp lực với Nga để mang lại một thỏa thuận ngừng bắn”, bà viết trong một bài đăng trên mạng xã hội X.

Các nhà lãnh đạo EU và Anh cũng khẳng định rằng họ không từ bỏ hy vọng sẽ thuyết phục Mỹ cùng tham gia trừng phạt.

Ngọc Trang