DeepSeek thúc đẩy Baidu và các đối thủ AI khác áp dụng chiến lược nguồn mở

DeepSeek đang thúc đẩy các đối thủ trong và nước ngoài xem xét chiến lược mã nguồn mở trong phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), sau khi phát hành các mô hình mạnh mẽ với chi phí thấp, làm thay đổi cách đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn.

Mô hình ngôn ngữ lớn là công nghệ hỗ trợ các dịch vụ AI tạo sinh như ChatGPT, Ernie Bot và chatbot cùng tên của DeepSeek.

Mã nguồn mở cho phép công chúng truy cập vào mã nguồn của một chương trình, giúp các nhà phát triển phần mềm bên thứ ba chỉnh sửa hoặc chia sẻ thiết kế, sửa lỗi hoặc mở rộng khả năng của nó. Các công nghệ mã nguồn mở đã đóng góp to lớn vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ Trung Quốc vài thập kỷ qua.

Baidu và OpenAI nằm trong số những công ty lớn trong lĩnh vực AI chuyển sự chú ý sang nguồn mở. Điều này sẽ cho phép cải thiện hiệu quả và áp dụng rộng rãi hơn các sản phẩm AI của họ.

Hôm 14.2, Baidu thông báo phiên bản tiếp theo của các mô hình ngôn ngữ lớn Ernie sẽ được cung cấp dưới dạng mã nguồn mở từ ngày 30.6. Đây là một bước ngoặt 180 độ so với quan điểm lâu nay của Robin Li Yanhong (nhà sáng lập, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Baidu), vốn ủng hộ phát triển AI theo hướng mã nguồn đóng.

Trước đó, hôm 13.2, Baidu cho biết dịch vụ Ernie Bot sẽ được dùng miễn phí từ ngày 1.4, giúp nhiều người hơn tiếp cận với các mô hình ngôn ngữ lớn Ernie của công ty. Động thái này sẽ chấm dứt nỗ lực kéo dài 17 tháng nhằm kiếm tiền từ dịch vụ Ernie Bot, vốn đang thu phí người dùng 49,90 nhân dân tệ (6,84 USD) mỗi tháng để truy cập vào các mô hình ngôn ngữ lớn Ernie.

Baidu không trả lời ngay lập tức khi được trang SCMP đề nghị bình luận hôm 14.2.

Baidu cho biết phiên bản tiếp theo của các mô hình ngôn ngữ lớn Ernie sẽ được cung cấp dưới dạng mã nguồn mở từ ngày 30.6 - Ảnh: SCMP

Sự thay đổi lớn trong chiến lược của Baidu phản ánh sự cạnh tranh gia tăng trên thị trường AI Trung Quốc, nơi DeepSeek và Alibaba gần đây đã có những bước tiến lớn trong việc phát triển và tăng cường áp dụng mô hình AI.

DeepSeek đã thu hút sự chú ý trên toàn thế giới vài tuần qua khi phát hành hai mô hình AI nguồn mở tiên tiến là V3 và R1, với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với các hãng công nghệ thường cần cho các dự án mô hình ngôn ngữ lớn.

Các mô hình Qwen của Alibaba đang đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành hoặc hỗ trợ phát triển những mô hình ngôn ngữ lớn mã nguồn mở mạnh nhất hiện nay, theo đánh giá của Hugging Face – nền tảng nổi tiếng trong lĩnh vực học máy.

Dù sáng kiến mã nguồn mở của Baidu có thể giúp thu hút nhiều người dùng hơn và đối phó với sự cạnh tranh ngày càng tăng, nhưng nó cũng đặt thêm gánh nặng tài chính lên công ty trong bối cảnh triển vọng kiếm tiền từ AI vẫn còn chưa chắc chắn, theo Su Lian Jye - nhà phân tích chính tại công ty nghiên cứu Omdia.

Dự đoán nhu cầu về các mô hình AI nền tảng sẽ tiếp tục tăng nhanh trong năm nay, Su Lian Jye cho biết thị trường này sẽ bắt đầu chứng kiến sự hợp nhất và tập trung nhiều hơn vào các mô hình cũng như tác tử AI dành riêng cho ngành.

Tác tử AI là hệ thống hoặc chương trình máy tính được thiết kế để thực hiện các tác vụ tự động bằng cách sử dụng AI. Các tác tử AI có khả năng tương tác với môi trường, thu thập thông tin, xử lý dữ liệu, ra quyết định và thực hiện các hành động dựa trên mục tiêu được đặt ra.

OpenAI đang tìm cách xem xét lại cách tiếp cận nguồn đóng của mình với quá trình phát triển AI, Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) chia sẻ trong chủ đề hỏi đáp trên mạng xã hội Reddit hôm 31.1.

Sau bước đột phá của DeepSeek trong quá trình phát triển mô hình AI, Sam Altman viết trên Reddit: "Cá nhân tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đi sai hướng trong lịch sử và cần tìm ra một chiến lược nguồn mở khác". Tuy nhiên, ông nói thêm rằng động thái như vậy không phải là "ưu tiên cao nhất hiện tại" của OpenAI.

OpenAI dự kiến sẽ phát hành mô hình ngôn ngữ lớn GPT-5 sắp tới dưới dạng một hệ thống AI toàn diện, sẽ tích hợp o3 cùng các công nghệ khác, Sam Altman viết trong một bài đăng trên X hôm 13.2.

Sam Altman cho biết hai phiên bản GPT-4.5 và GPT-5 dự kiến sẽ ra mắt trong vòng vài "tuần hoặc tháng" tới.

Ông tiết lộ công ty sẽ đơn giản hóa danh mục sản phẩm của mình, vì hệ thống hiện tại với nhiều mô hình khác nhau và tùy chọn mô hình gây ra không ít khó khăn cho cả nhà phát triển lẫn người dùng.

"Chúng tôi muốn AI chỉ hoạt động theo cách bạn mong đợi. Chúng tôi nhận ra rằng danh mục mô hình và sản phẩm của mình đã trở nên quá phức tạp. Chúng tôi cũng ghét tùy chọn mô hình như các bạn và muốn quay trở lại với AI thống nhất đầy ma thuật", doanh nhân 39 tuổi người Mỹ cho hay.

GPT-4.5, có tên mã nội bộ là Orion, sẽ đánh dấu sự kết thúc các mô hình AI của OpenAI không sử dụng phương pháp lập luận theo chuỗi và mở đường cho GPT-5. Phiên bản GPT-5 sẽ tích hợp những ưu điểm tốt nhất của cả hai dòng mô hình GPT và o.

Mô hình AI không sử dụng phương pháp lập luận theo chuỗi thường gặp khó khăn với các nhiệm vụ lý luận phức tạp, đặc biệt là trong các lĩnh vực như vật lý và toán học.

Mô hình o3 (ra mắt vào tháng 12.2024) sẽ đóng vai trò quan trọng trong GPT-5. OpenAI có kế hoạch tích hợp o3 vào GPT-5 và sẽ không còn phát hành nó dưới dạng một mô hình độc lập nữa.

GPT-5 sẽ có nhiều cấp độ khác nhau. Người dùng miễn phí sẽ được tiếp cận với phiên bản tiêu chuẩn, trong khi thuê bao Plus (20 USD/tháng) và Pro (200 USD/tháng) sẽ có quyền truy cập vào phiên bản mạnh mẽ hơn với các tính năng nâng cao như giọng nói, canvas, tìm kiếm và Deep Research.

Deep Research là tác tử AI được tối ưu hóa cho duyệt web và phân tích dữ liệu, có khả năng thực hiện nghiên cứu nhiều bước trên internet cho các nhiệm vụ phức tạp mà theo OpenAI, "hoàn thành trong vài chục phút những gì con người phải mất nhiều giờ".

Bạn chỉ cần cung cấp một yêu cầu là Deep Research sẽ "tìm kiếm, phân tích và tổng hợp hàng trăm nguồn trực tuyến để tạo ra một báo cáo toàn diện ở cấp độ của nhà phân tích nghiên cứu".

Deep Research phục vụ cho các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, khoa học, chính sách và kỹ thuật, cung cấp những thông tin chi tiết đáng tin cậy và toàn diện. Tính năng này cũng hữu ích với những người mua sắm đang tìm kiếm các đề xuất được cá nhân hóa về giao dịch mua đòi hỏi phải nghiên cứu cẩn thận, chẳng hạn ô tô, đồ gia dụng và đồ nội thất.

Kết quả gồm các trích dẫn và tóm tắt rõ ràng, giúp dễ dàng xác minh. Về cơ bản, Deep Research giúp tinh giản quá trình nghiên cứu tốn thời gian, cung cấp thông tin chuyên sâu hiệu quả chỉ từ một truy vấn.

Sam Altman tin rằng Deep Research sẽ có tác động đáng kể và có thể thực hiện "khoảng 5% nhiệm vụ trong nền kinh tế hiện nay".

OpenAI thay đổi quan điểm, muốn hợp tác với Trung Quốc

OpenAI mong muốn hợp tác với Trung Quốc, theo tuyên bố của Sam Altman, đánh dấu một bước ngoặt 180 độ của công ty khởi nghiệp Mỹ gần 8 tháng sau khi thắt chặt các biện pháp cấm "Trung Quốc đại lục và các quốc gia, vùng lãnh thổ không được hỗ trợ truy cập vào ChatGPT và tất cả dịch vụ AI của mình".

"Chúng tôi muốn hợp tác với Trung Quốc", Sam Altman nói bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Hành động về AI ở Paris (thủ đô Pháp), diễn ra từ ngày 10 đến 11.2, theo đoạn video phỏng vấn được đăng trên trang web của đài truyền hình Sky News (Anh).

"Chúng ta có nên cố gắng hết sức để hợp tác với Trung Quốc không? Chắc chắn là có. Tôi nghĩ đó là điều thực sự quan trọng", Sam Altman nhấn mạnh trong video, mà không nêu rõ OpenAI và nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ hợp tác trong những lĩnh vực nào.

Dù thừa nhận không biết liệu chính phủ Mỹ có cho phép OpenAI hợp tác với Trung Quốc hay không, Sam Altman vẫn cho rằng việc này là quan trọng.

Sự thay đổi lập trường công khai của Sam Altman với Trung Quốc phản ánh cách DeepSeek đã làm rung chuyển ngành công nghiệp AI toàn cầu sau khi ra mắt hai mô hình V3 và R1.

Sơn Vân