Cù Lao Dung 'thay da đổi thịt' từng ngày nhờ liên kết sản xuất

Cù Lao Dung từng được biết đến là một vùng đất còn nhiều khó khăn với tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo ở mức cao. Thế nhưng, trong những năm gần đây, bức tranh kinh tế - xã hội của huyện đảo này đã có những gam màu tươi sáng hơn bao giờ hết. Một trong những "chìa khóa" quan trọng tạo nên sự thay đổi tích cực đó chính là sự phát triển mạnh mẽ và hiệu quả của các mô HTX kiểu mới, trở thành động lực trong công cuộc giảm nghèo bền vững.

Gam màu tươi sáng

Trước đây, người dân Cù Lao Dung chủ yếu sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, manh mún, chịu nhiều rủi ro từ thị trường và biến đổi khí hậu. Sản phẩm làm ra thường bị thương lái ép giá, đời sống bấp bênh. Nhận thấy những hạn chế đó, chính quyền địa phương đã chủ trương đẩy mạnh việc thành lập và củng cố các HTX, xem đây là một giải pháp căn cơ để nâng cao năng lực sản xuất, tăng cường liên kết và tạo đầu ra ổn định cho nông sản của người dân.

Đến nay, trên địa bàn huyện Cù Lao Dung đã hình thành nhiều HTX hoạt động hiệu quả trong các lĩnh vực nông nghiệp chủ lực như trồng lúa, nuôi tôm, trồng màu và cây ăn trái. Điểm đặc biệt là các HTX này không chỉ đơn thuần là tập hợp những người nông dân lại với nhau mà còn chú trọng đến việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, từng bước nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.

Tiêu biểu như HTX Nông nghiệp Thông minh Cù Lao Dung (xã Đại Ân 1) đang phát triển nhanh chóng trong lĩnh vực trồng nhãn và ổi. Hiện, HTX trồng 2 loại nhãn, một loại cho năng suất 20 - 30 tấn/ha, giá bán 20.000 - 25.000 đồng/kg; một loại 10 - 12 tấn/ha, giá 50.000 - 60.000 đồng/kg. Trong hai loại, có một loại được các thành viên HTX áp dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến để điều chỉnh để cho ra trái quanh năm nên không xảy ra hiện tượng “trúng mùa rớt giá”.

Cây nhãn là đặc sản địa phương và đang cho giá trị kinh tế cao.

Còn cây ổi cho năng suất 20 tấn/ha, giá bán 10.000 – 15.000 đồng/kg tại vườn, được bao trái từ nhỏ đảm bảo an toàn thực phẩm nên người tiêu dùng ưa chuộng. Điều thuận lợi là ổi cho thu hoạch trong thời gian chờ nhãn ra trái nên thành viên vẫn đảm bảo nguồn thu. Ngoài ra, việc áp dụng kỹ thuật tưới tiết kiệm tiên tiến kết hợp chủ động đào ao, mương xung quanh vườn để trữ nước kết hợp thả cá giúp thành viên gia tăng nguồn thu.

Đặc biệt, từ khi tham gia HTX, các thành viên được hỗ trợ về giống, phân bón, kỹ thuật canh tác tiên tiến. Quan trọng nhất là HTX đã ký kết được nhiều hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp lớn, giúp bà con yên tâm sản xuất. Thu nhập của các thành viên cũng nhờ đó mà ổn định và tăng lên đáng kể.

Ngoài ra, huyện còn có nhiều mô hình kinh tế tập thể khác như HTX An Phú Hưng (xã An Thạnh Nam) đang hỗ trợ các thành viên trồng nhãn da bò và nhãn Ido, trong đó nhãn Ido mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Hay HTX Mai xù Cù Lao Dung (thị trấn Cù Lao Dung) tập hợp những người trồng mai, đặc biệt là mai xù, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh. Còn HTX 7C (xã An Thạnh Tây) đã có những thành tựu quan trọng trong các lĩnh vực kinh doanh chính như trồng trọt, chế biến rau củ quả, sản xuất thực phẩm, rượu trái cây và đạt chứng nhận OCOP 3 sao, tiêu chuẩn HACCP. HTX này đang đẩy mạnh mở rộng thị trường và đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nhằm nâng cao hiệu quả và thu nhập cho thành viên.

Ngoài ra, còn có HTX Thủy sản Hưng Phú (xã An Thạnh 3) được đánh giá là một trong những mô hình kinh tế tập thể hoạt động hiệu quả, đạt được nhiều thành công trong sản xuất kinh doanh.

Rõ ràng, mô hình hoạt động của các HTX ở Cù Lao Dung không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ nông sản. Nhiều HTX còn mạnh dạn đầu tư vào chế biến sâu, xây dựng thương hiệu sản phẩm địa phương, mở rộng kênh phân phối đến các thị trường tiềm năng trong và ngoài tỉnh. Điều này không chỉ gia tăng giá trị gia tăng cho nông sản mà còn tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân địa phương, góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo đa chiều.

Hiệu quả từ sức mạnh cộng đồng

Đến cuối năm 2024, hộ nghèo trên địa bàn huyện Cù Lao Dung giảm xuống còn 124 hộ, chiếm tỷ lệ 0,73% (so với 402 hộ, tỷ lệ 2,49% vào năm 2021). Số hộ cận nghèo cũng giảm xuống còn 48 hộ, tỷ lệ 2,84% (so với 1.252 hộ, tỷ lệ 7,76% vào năm 2021).

Điều này đến từ việc huyện tập trung triển khai các dự án như đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng, phát triển giáo dục nghề nghiệp và việc làm bền vững.

Trong đó, sự thành công của các HTX ở Cù Lao Dung không chỉ nằm ở hiệu quả kinh tế mà còn thể hiện rõ nét “sức mạnh cộng đồng”. Thông qua HTX, người dân có cơ hội giao lưu, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, cùng nhau giải quyết những khó khăn trong sản xuất và đời sống. Tinh thần đoàn kết, tương trợ được phát huy mạnh mẽ, tạo nên một cộng đồng gắn bó và vững mạnh.

Ông Nguyễn Văn Tơ, một thành viên của HTX Nuôi Tôm Thạnh Thới An (xã An Thạnh), cho biết trước đây, mỗi hộ nuôi tôm tự bơi tự lo, gặp dịch bệnh hay khó khăn về vốn là gần như trắng tay. Từ khi vào HTX, mọi người được chia sẻ kinh nghiệm phòng bệnh, được hỗ trợ vay vốn ưu đãi, cùng nhau tìm kiếm thị trường tiêu thụ. Nhờ đó, việc nuôi tôm trở nên ổn định và hiệu quả hơn nhiều.

Một số HTX cùng phát triển thế mạnh về nuôi trồng thủy sản để nâng cao thu nhập cho thành viên, người dân.

Không chỉ hỗ trợ về kinh tế, các HTX còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và kỹ năng cho người dân. Nhiều HTX đã phối hợp với các cơ quan chức năng, cụ thể là Trường Trung cấp nghề và Đào tạo cán bộ HTX miền Nam (Liên minh HTX Việt Nam) tổ chức các lớp tập huấn về khoa học kỹ thuật, quản lý kinh tế, marketing... giúp người dân, thành viên HTX trang bị thêm kiến thức và tự tin hơn trong quá trình sản xuất và kinh doanh.

Trong đó, không thể không nhắc đến vai trò của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, cụ thể là Liên minh HTX tỉnh đã chủ động tư vấn, hỗ trợ các cá nhân và tập thể trong huyện có nhu cầu thành lập mới các tổ hợp tác và HTX để phát triển kinh tế. Đây cũng là một trong những mục tiêu trong năm 2025 của Liên minh HTX tỉnh là tư vấn thành lập mới 50 tổ hợp tác và 10 HTX trên toàn tỉnh.

Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh còn đặt mục tiêu phấn đấu tăng số lượng thành viên HTX từ 15% trở lên trong năm 2025. Điều này cho thấy sự chú trọng vào việc mở rộng và củng cố các tổ chức kinh tế tập thể, trong đó có tổ hợp tác, HTX ở Cù Lao Dung là đúng hướng.

Liên minh HTX tỉnh có vai trò trong việc hỗ trợ các HTX tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh và các chương trình khác, giúp các HTX có điều kiện mở rộng sản xuất kinh doanh. Thông qua các dự án như GIC, Liên minh HTX tỉnh góp phần nâng cao năng lực cho cán bộ và thành viên HTX ở địa phương.

Những sự trợ lực này đang giúp các mô hình kinh tế tập thể trong huyện lớn mạnh. Các HTX ngoài phát triển kinh tế còn tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội của địa phương, như xây dựng cầu đường, trường học, hỗ trợ các gia đình chính sách, góp phần xây dựng quê hương ngày càng khang trang, giàu đẹp. “Sức mạnh cộng đồng” mà các HTX mang lại không chỉ giúp người dân thoát nghèo về vật chất mà còn góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, tạo nên một xã hội ngày càng văn minh và tiến bộ.

Hướng đến phát triển bền vững

Những kết quả đạt được trong công tác giảm nghèo ở Cù Lao Dung với sự tham gia tích cực của các HTX là rất đáng khích lệ. Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo đã giảm đáng kể, đời sống của người dân ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, chính quyền địa phương và các HTX cũng nhận thức rõ rằng, để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, cần phải tiếp tục nỗ lực và đổi mới.

Trong thời gian tới, Cù Lao Dung sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc củng cố và phát triển các HTX theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả và bền vững. Ưu tiên ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu mạnh cho nông sản địa phương. Đồng thời, chú trọng đến việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các HTX, tăng cường liên kết với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để mở rộng thị trường tiêu thụ.

Đại diện UBND huyện Cù Lao Dung khẳng định, mô hình HTX đã chứng minh được vai trò quan trọng trong công cuộc giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để các HTX phát triển mạnh mẽ hơn nữa, trở thành những hạt nhân quan trọng trong quá trình xây dựng Cù Lao Dung trở thành một vùng đất trù phú, văn minh và đáng sống.

Với những định hướng rõ ràng và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và người dân, Cù Lao Dung đang vững bước trên con đường phát triển bền vững. Sự thành công của mô hình HTX không chỉ là niềm tự hào của người dân huyện đảo mà còn là một bài học kinh nghiệm quý báu cho nhiều địa phương khác trong cả nước trong công cuộc giảm nghèo. "Sức mạnh cộng đồng" từ những HTX kiểu mới đang thực sự "thay da đổi thịt" cho vùng đất Cù Lao Dung, mang đến một tương lai tươi sáng hơn cho người dân nơi đây.

Tùng Lâm