Chế độ ăn và lối sống tốt cho người bị hẹp động mạch thận

Hẹp động mạch thận là tình trạng hẹp các động mạch dẫn máu từ tim đến thận. Hai động mạch thận cung cấp máu cho thận phải và thận trái. Một hoặc cả hai động mạch này có thể bị hẹp. Hẹp động mạch thận có thể dẫn đến tăng huyết áp (huyết áp cao), bệnh thận mạn tính hoặc suy thận.

Các phương pháp điều trị phổ biến nhất cho người bệnh hẹp động mạch thận là thay đổi lối sống và dùng thuốc. Phẫu thuật có thể là một lựa chọn nếu bị hẹp động mạch thận nghiêm trọng, có nguy cơ tắc nghẽn động mạch, bị tăng huyết áp không được kiểm soát kháng thuốc hoặc bị mất chức năng thận tiến triển.

Hẹp động mạch thận là tình trạng hẹp các động mạch dẫn máu đến một hoặc cả hai quả thận. Ảnh minh họa.

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn khi bị hẹp động mạch thận

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng đối với người bị hẹp động mạch thận, bởi nó không chỉ giúp kiểm soát huyết áp mà còn bảo vệ chức năng thận và giảm nguy cơ biến chứng tim mạch. Hẹp động mạch thận thường gây tăng huyết áp, do đó, một chế độ ăn hợp lý, đặc biệt là hạn chế muối (natri), là yếu tố then chốt giúp giảm áp lực lên thận và tim.

Việc tuân thủ chế độ ăn đúng cách giúp giảm gánh nặng cho thận, làm chậm tiến triển của bệnh, đồng thời giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nguy hiểm như đau tim và đột quỵ. Chế độ ăn lành mạnh, chú trọng giảm cholesterol và kiểm soát đường huyết, là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch toàn diện.

2. Thay đổi lối sống tốt cho người bệnh hẹp động mạch thận

Hẹp động mạch thận xảy ra khi động mạch cung cấp máu cho một hoặc cả hai quả thận bị hẹp. Điều này làm giảm lưu lượng máu và ngăn thận hoạt động bình thường. Nguyên nhân thường là xơ vữa động mạch, xảy ra khi mảng bám - một chất sáp bao gồm cholesterol, chất béo và canxi - tích tụ trong động mạch. Tìm hiểu những thay đổi có tác động tích cực với sức khỏe người hẹp động mạch thận nói riêng và mọi người nói chung:

Kiểm soát huyết áp

Tăng huyết áp gây căng thẳng cho tim, phổi, não, thận và mạch máu. Theo thời gian, tăng huyết áp có thể dẫn đến tổn thương cơ quan và mô, bệnh tim, đau tim, đột quỵ. Những người bị tăng huyết áp có xu hướng bị xơ vữa động mạch, có thể làm tăng nguy cơ phát triển hẹp động mạch thận.

Người bị tăng huyết áp cần theo dõi huyết áp thường xuyên, tuân thủ chế độ ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt, tập thể dục thường xuyên, giảm lượng muối và rượu tiêu thụ, không hút thuốc và kiểm soát căng thẳng.

Bỏ hút thuốc

Một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa hẹp động mạch thận là ngừng hút thuốc. Thuốc lá làm tổn thương thành mạch máu và đẩy nhanh quá trình xơ cứng động mạch. Các hóa chất trong thuốc lá làm hỏng các tế bào máu và mạch máu, làm tăng nguy cơ tích tụ mảng bám trong động mạch.

Khi kết hợp với huyết áp cao, béo phì, mức cholesterol không lành mạnh hoặc bệnh đái tháo đường không kiểm soát, hút thuốc sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng hẹp động mạch thận cao hơn.

Quản lý cholesterol

Nồng độ cholesterol cao có thể dẫn đến tắc nghẽn toàn bộ hoặc một phần động mạch, một yếu tố nguy cơ hàng đầu gây tăng huyết áp và hẹp động mạch thận. Ăn uống lành mạnh và giảm cân nếu cần có thể giúp giảm nồng độ cholesterol và nguy cơ hẹp động mạch.

Các bác sĩ đề xuất ăn trái cây, rau củ và protein nạc, hạn chế hoặc tránh các loại thực phẩm chiên, món tráng miệng có đường, kem và nước sốt béo, các loại thịt béo để kiểm soát mức cholesterol.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên giúp giảm cholesterol "xấu" gây tắc nghẽn động mạch và tăng cholesterol "tốt", giúp giảm mảng bám tích tụ trong động mạch. Tập thể dục cũng giúp kiểm soát huyết áp cao. Nên có chế độ tập thể dục hoặc kết hợp thêm hoạt động thể chất vào thói quen hằng ngày.

Giảm căng thẳng

Quá nhiều căng thẳng hàng ngày có thể có tác động tiêu cực lâu dài đến sức khỏe. Khi quá căng thẳng, tim bắt đầu làm việc nhiều hơn, làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.

Bác sĩ khuyên mọi người nên ngủ ít nhất tám tiếng mỗi đêm và thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga hoặc thiền nếu khó ngủ.

Kiểm soát bệnh đái tháo đường

Vì những người bị đái tháo đường không kiểm soát dễ bị mảng bám trong động mạch nên việc kiểm soát tình trạng này là rất cần thiết. Những thay đổi quan trọng trong lối sống, ăn uống lành mạnh, tập thể dục và theo dõi lượng đường trong máu.

3. Tham khảo các chất dinh dưỡng cần thiết cho người bị hẹp động mạch thận

Chế độ dinh dưỡng đúng góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe.

Đối với người bị hẹp động mạch thận, việc cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết là rất quan trọng để hỗ trợ chức năng thận, kiểm soát huyết áp và giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.

Chất xơ giúp kiểm soát huyết áp và cholesterol, hỗ trợ tiêu hóa, có nhiều trong rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
Acid béo omega-3 giảm viêm, hạ huyết áp, bảo vệ tim mạch, có trong cá hồi, hạt lanh.
Vitamin C và D, kali, magie cũng rất quan trọng cho sức khỏe mạch máu và chức năng thận.
Protein cần thiết cho năng lượng và cơ bắp nhưng cần kiểm soát lượng, đặc biệt ở người có chức năng thận suy giảm.

BS. Hà Phan