Châu Âu tăng cường kiểm tra đội tàu chở dầu Nga giữa lo ngại về an ninh hàng hải

Tàu chở dầu ở ngoài khơi cảng Fujairah, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Động thái này được kỳ vọng sẽ giúp ngăn chặn các rủi ro ngày càng tăng từ đội tàu chở dầu bị trừng phạt do Nga vận hành.

Những tàu này bị cáo buộc không có bảo hiểm tai nạn hàng hải hợp lệ và sử dụng tài liệu giả để lách quy định quốc tế. Theo luật hàng hải, mọi tàu thương mại đều phải có bảo hiểm trách nhiệm dân sự do các công ty bảo hiểm P&I phương Tây cung cấp. Tuy nhiên, các doanh nghiệp này bị cấm cung cấp dịch vụ cho những tàu do cá nhân hoặc pháp nhân nằm trong danh sách trừng phạt sở hữu hoặc điều hành.

Dù vậy, việc thực thi quy định vẫn gặp nhiều trở ngại. Trên thực tế, nhiều tàu khi bị kiểm tra vẫn có thể xuất trình giấy tờ bảo hiểm, dù các quốc gia liên quan cho biết chất lượng và tính pháp lý của những tài liệu này còn nhiều nghi vấn. Giới chức thừa nhận đây là điểm yếu trong hệ thống giám sát hiện tại và nhấn mạnh sự cần thiết phải truy vết các cá nhân và tổ chức đứng sau việc cung cấp bảo hiểm giả.

Một ví dụ điển hình là tàu Eagle S, treo cờ Quần đảo Cook, bị lực lượng tuần duyên Phần Lan chặn lại sau khi có hành vi bất thường gần tuyến cáp ngầm EstLink 2 nối Phần Lan và Estonia. Dù đã bị các tổ chức quốc tế liệt vào danh sách đen do không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn hàng hải, con tàu này vẫn nhiều lần đi qua vùng biển châu Âu và xuất trình được chứng nhận bảo hiểm trong các đợt kiểm tra trước đó.

Các chuyên gia cảnh báo nếu một tàu không có bảo hiểm hợp lệ gây ra sự cố trên biển, bên bị thiệt hại có thể không được bồi thường, kéo theo những rủi ro nghiêm trọng về tài chính và môi trường. Ông Simon Lockwood, chuyên gia của hãng bảo hiểm WTW, cho rằng trong các trường hợp như vậy, thiệt hại thường do bên vô tội gánh chịu, trong khi các tổ chức cấp bảo hiểm giả lại rất khó bị truy cứu trách nhiệm pháp lý.

Trong bối cảnh đó, công ty Ro Marine có trụ sở tại Na Uy đã lọt vào tầm ngắm của cơ quan giám sát tài chính nước này. Công ty do một doanh nhân người Nga điều hành, bị cáo buộc cung cấp bảo hiểm cho hơn 70 tàu chở dầu nằm trong danh sách trừng phạt, đồng thời sử dụng tài liệu giả để chứng minh rằng mình được cấp phép hoạt động tại Na Uy. Đáng chú ý, Ro Marine còn khai báo đặt trụ sở tại Hiệp hội Chủ tàu Na Uy - thông tin sau đó được xác minh là không đúng sự thật.

Các quốc gia ven biển Baltic kêu gọi cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các chuyên gia điều tra độc lập, phối hợp xác minh danh tính các bên liên quan đến việc mua bán và bảo hiểm cho các tàu bị nghi vấn. Đây được coi là bước đi thiết yếu nhằm khôi phục trật tự và bảo đảm an toàn hàng hải khu vực.

Hiện thế giới chưa có cơ chế thực thi thống nhất để xử lý triệt để các vi phạm của đội tàu chở dầu này. Trong khi đó, các tàu bị nghi ngờ vẫn tiếp tục hoạt động, tiềm ẩn nguy cơ gây rò rỉ dầu, va chạm và hư hại hạ tầng dưới biển. Giới chức châu Âu cảnh báo nếu không có biện pháp toàn diện và phối hợp quốc tế, an ninh hàng hải khu vực sẽ tiếp tục bị đe dọa trong thời gian tới.

Hoàng Anh/Báo Tin tức