7 dấu hiệu cơ thể báo động bạn đang mắc rối loạn mỡ máu

(Ảnh: iStock)

Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao dạo này cơ thể luôn uể oải dù đã ngủ đủ giấc? Hay những cơn đau thắt ngực thoáng qua khi leo cầu thang mà bạn nghĩ đơn giản là do mệt mỏi? Đừng xem nhẹ chúng bởi rất có thể đó là những tín hiệu báo động về rối loạn mỡ máu mà cơ thể đang ngầm gửi cho bạn.

Khác với nhiều bệnh lý khác, rối loạn mỡ máu không gây ra những cơn đau đột ngột hay biểu hiện rầm rộ, mà âm thầm tàn phá sức khỏe theo thời gian như một kẻ trộm lén lút. Chính sự im lặng đáng sợ này khiến 71% người mắc không hề hay biết cho đến khi đi khám sức khỏe định kỳ, theo thống kê từ Bệnh viện Bạch Mai.

Cơ chế gây bệnh của mỡ máu cao giống như một quá trình "tắc nghẽn giao thông" trong hệ thống mạch máu. Khi cholesterol xấu (LDL) và triglyceride tích tụ quá mức, chúng sẽ bám vào thành mạch, từ từ hình thành những mảng xơ vữa làm hẹp lòng mạch.

Quá trình này diễn ra âm ỉ trong nhiều năm, đến khi xuất hiện triệu chứng rõ rệt thì thường đã muộn. Đó là lý do các chuyên gia tim mạch ví mỡ máu cao như "kẻ giết người thầm lặng" - thủ phạm gây ra 45% ca đột quỵ, theo báo cáo của WHO.

7 dấu hiệu “cứu” bạn trước khi quá muộn

1. Mệt mỏi vô cớ dù ngủ đủ

Nguyên nhân: Mỡ máu làm máu đặc quánh, giảm oxy lên não

Đặc điểm: Mệt mỏi cả ngày, đặc biệt sau khi ăn đồ dầu mỡ

Cảm giác mệt mỏi triền miên dù đã ngủ đủ giấc có thể là dấu hiệu đầu tiên. Khi máu trở nên đặc hơn do mỡ máu cao, quá trình vận chuyển oxy đến các tế bào bị cản trở, khiến cơ thể luôn trong trạng thái uể oải, đặc biệt là sau những bữa ăn nhiều dầu mỡ.

(Ảnh: iStock)

Trường hợp của anh Trung (28 tuổi, Hà Nội) là một ví dụ điển hình: "Tôi luôn cảm thấy thiếu năng lượng dù ngủ tới 8 tiếng mỗi đêm. Chỉ đến khi đi khám sức khỏe định kỳ, tôi mới biết mình bị mỡ máu cao với chỉ số cholesterol lên tới 6.2 mmol/L".

2. Đau thắt ngực thoáng qua

Cảnh báo: Mảng xơ vữa bắt đầu hình thành trong mạch vành

Nhận diện: Cơn đau ngắn <5 phút, thường khi gắng sức

Những cơn đau thắt ngực thoáng qua cũng là dấu hiệu không nên bỏ qua. Khác với cơn đau tim điển hình, những cơn đau do mảng xơ vữa thường kéo dài dưới 5 phút, xuất hiện khi gắng sức và biến mất khi nghỉ ngơi. Đây chính là lời cảnh báo rằng hệ thống mạch vành của bạn đang bị thu hẹp bởi những mảng bám cholesterol.

Thống kê cho thấy 60% cơn đau tim đầu tiên xảy ra ở những người có chỉ số LDL vượt ngưỡng 4.1 mmol/L.

3. Chân tay lạnh, tê bì

Cơ chế: Mỡ máu cao gây hẹp mạch ngoại vi

Dấu hiệu đi kèm: Da chân xanh tái, vết thương lâu lành

Nếu thường xuyên cảm thấy chân tay lạnh ngắt dù thời tiết không lạnh, hoặc cảm giác tê bì như kiến bò ở các đầu ngón tay, ngón chân, rất có thể hệ thống mạch máu ngoại vi của bạn đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng mỡ máu cao.

Một mẹo nhỏ để tự kiểm tra là ấn ngón tay cái vào mu bàn chân trong 5 giây - nếu vết trắng tồn tại quá 2 giây mới biến mất, đó có thể là dấu hiệu của tuần hoàn máu kém.

4. Chóng mặt buổi sáng

(Ảnh: iStock)

Những cơn chóng mặt buổi sáng sớm tưởng chừng chỉ là do hạ đường huyết hay thiếu ngủ, nhưng thực chất có thể là hệ quả của việc máu đặc quánh khó lưu thông lên não sau một đêm dài cơ thể bất động.

Đặc biệt, nếu bạn thường xuyên thức dậy với cảm giác đầu óc quay cuồng, mắt mờ đi trong vài giây khi đứng lên đột ngột, đã đến lúc nên kiểm tra chỉ số triglyceride trong máu.

Tình trạng này càng trở nên đáng báo động khi đi kèm với những cơn đau đầu không rõ nguyên nhân xuất hiện vào buổi chiều - dấu hiệu cho thấy hệ tuần hoàn đang phải vật lộn để đưa máu giàu oxy lên não.

5. Vàng mí mắt và cung giác mạc quanh mống mắt.

Đôi mắt - cửa sổ tâm hồn - cũng đồng thời là nơi phản ánh rõ rệt nhất tình trạng mỡ máu. Những vòng tròn màu trắng xám xuất hiện quanh giác mạc (arcus senilis) không chỉ đơn thuần là dấu hiệu của tuổi tác, mà còn có thể là hệ quả của cholesterol tích tụ từ năm này qua năm khác.

Đối với phụ nữ, những nốt mụn nhỏ màu vàng nhạt xuất hiện quanh mí mắt (xanthomas) cũng là dấu hiệu không thể bỏ qua, bởi đó chính là dấu hiệu đặc trưng của rối loạn lipid máu.

Những cục u nhỏ màu vàng trên mí mắt là dấu hiệu cho thấy bạn có quá nhiều cholesterol. (Ảnh: Shutterstock)

Trường hợp của chị Lan (35 tuổi, Thành phố Hồ Chí Minh) là một minh chứng rõ ràng: "Tôi cứ nghĩ những nốt mụn vàng trên mí mắt là do dị ứng mỹ phẩm, cho đến khi bác sĩ cho biết đó là biểu hiện của mỡ máu cao 6.8 mmol/L."

6. Rối loạn cương dương ở nam giới

Với nam giới, rối loạn cương dương có thể là tiếng chuông báo động đỏ về tình trạng xơ vữa động mạch nhỏ. Khi những mạch máu li ti ở cơ quan sinh dục bị tắc nghẽn bởi mảng bám cholesterol, chức năng tình dục sẽ là thứ đầu tiên bị ảnh hưởng, thậm chí trước cả khi các triệu chứng tim mạch xuất hiện.

Điều đáng nói là nhiều quý ông lại tìm đến các loại thuốc hỗ trợ tạm thời mà không hề biết rằng gốc rễ vấn đề nằm ở chỉ số mỡ máu đang vượt ngưỡng an toàn.

7. Huyết áp thất thường

(Ảnh: iStock)

Cuối cùng, sự thay đổi thất thường của huyết áp cũng là dấu hiệu đáng ngờ. Khi mạch máu mất dần tính đàn hồi do xơ vữa, cơ thể sẽ khó điều chỉnh huyết áp một cách linh hoạt, dẫn đến tình trạng huyết áp dao động bất thường - có khi cao vọt lên 150/90mmHg, nhưng cũng có lúc tụt xuống dưới 100/60mmHg chỉ trong cùng một ngày.

Sự bất ổn định này đặc biệt nguy hiểm vì nó làm tăng gấp đôi nguy cơ đột quỵ so với người chỉ bị huyết áp cao ổn định.

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy choáng váng khi thay đổi tư thế hoặc mặt đỏ bừng dù không vận động mạnh, đã đến lúc nên kiểm tra toàn diện cả huyết áp lẫn mỡ máu.

Ai có nguy cơ mỡ máu cao nhất?

Nhóm đối tượng cần đặc biệt cảnh giác nguy cơ mỡ máu bao gồm nhân viên văn phòng ngồi liên tục hơn 8 giờ/ngày, người có vòng eo vượt ngưỡng 90cm (nam) và 80cm (nữ), hay những ai thường xuyên ăn đồ chiên rán hơn 3 lần/tuần.

Đặc biệt, nếu gia đình có người từng bị đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim khi dưới 55 tuổi, bạn nên kiểm tra mỡ máu định kỳ 6 tháng/lần.

Hành động ngay để kiểm soát mỡ máu

Tình trạng mỡ máu cao hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu phát hiện sớm. Chế độ ăn Địa Trung Hải với cá béo, bơ, rau xanh đậm kết hợp với 30 phút đi bộ nhanh mỗi ngày có thể giảm tới 20% lượng cholesterol xấu.

Hoặc những thói quen nhỏ như uống một thìa giấm táo pha nước ấm trước bữa ăn hay đi ngủ trước 23h cũng giúp cải thiện đáng kể quá trình chuyển hóa mỡ máu.

Mỡ máu cao không chọn tuổi tác - nó chọn những ai thờ ơ với cơ thể mình. Đừng đợi đến khi những cơn đau ngực xuất hiện hay kết quả xét nghiệm báo động đỏ. Hãy sống lành mạnh và học cách lắng nghe những tín hiệu dù nhỏ nhất từ cơ thể, bởi như một chuyên gia tim mạch từng nói: "Tuổi trẻ không phải tấm vé miễn nhiễm bệnh tật, mà là khoảng thời gian vàng để xây dựng nền tảng sức khỏe vững chắc"./.

(Vietnam+)