Xác minh thông tin chính quyền ông Trump và sự lãng phí của USAID

Tổng thống Mỹ Donald Trump bên cạnh Thư ký báo chí Nhà Trắng, phát ngôn viên Karoline Leavitt ngày 27 tháng 1 năm 2025. Ảnh: AFP

Một trong những điểm nóng trong tranh cãi về chi tiêu của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) là khoản tài trợ 32.000 USD cho một dự án truyện tranh ở Peru.

Các quan chức trong chính quyền ông Trump và một số thành viên Quốc hội đã gọi đây là ví dụ điển hình của sự lãng phí ngân sách, nhưng quá trình xác thực cho thấy bức tranh toàn cảnh phức tạp hơn nhiều.

Theo thông tin từ Nhà Trắng, phát ngôn viên Karoline Leavitt liệt kê khoản chi 32.000 USD cho dự án làm “truyện tranh chuyển giới” như một trong những ví dụ về cách USAID sử dụng ngân sách không hợp lý. Thực tế cho thấy dự án này không thuộc quản lý của USAID mà do Ủy ban Fulbright tại Peru triển khai. Mục đích của dự án là tạo ra một truyện tranh với nhân vật LGBTQ+ nhằm nâng cao nhận thức về các vấn đề xã hội và sức khỏe tâm thần.

Ủy ban Fulbright được đặt tại mỗi nước với vai trò quản lý và điều phối các chương trình học bổng Fulbright dành cho sinh viên, giảng viên nước ngoài muốn học tập hoặc nghiên cứu tại Mỹ.

Việc kiểm tra nguồn tài trợ cho thấy dự án được cấp kinh phí từ Bộ Ngoại giao Mỹ, không phải từ USAID. Đây là một điểm quan trọng bởi nhiều cáo buộc về lãng phí ngân sách đã không phân biệt rõ ràng giữa các chương trình của Bộ Ngoại giao và USAID. Theo báo cáo của Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ năm 2024, khoảng hai phần ba ngân sách của USAID từ năm tài khóa 2013 đến 2022 được phân bổ cho các chương trình hỗ trợ dự án, trong khi chỉ 7,7% dành cho chi phí hành chính.

Bên cạnh đó, dự án truyện tranh 32.000 USD cũng không phải là khoản chi tiêu đơn lẻ gây tranh cãi duy nhất. Những tuyên bố của các quan chức Nhà Trắng đã đưa ra nhiều con số gây chú ý như 70.000 USD cho một vở nhạc kịch ở Ireland, 47.000 USD cho một vở opera ở Colombia và 6 triệu USD cho các chương trình hỗ trợ tại Ai Cập.

Dù vậy, các cuộc điều tra độc lập xác nhận rằng nhiều thông tin trong các tuyên bố này đã bị bóp méo hoặc thiếu bối cảnh. Chẳng hạn, khoản hỗ trợ 6 triệu USD tại Ai Cập không dùng để thúc đẩy du lịch mà nhằm tăng cơ hội giáo dục và nâng cao sinh kế cho cư dân Bắc Sinai.

Đối với dự án truyện tranh tại Peru, thông tin cụ thể về cách sử dụng số tiền 32.000 USD chưa được công bố. Tuy nhiên, theo thông lệ, các khoản tài trợ của Ủy ban Fulbright thường được giám sát chặt chẽ và phải đáp ứng các tiêu chí về giáo dục, văn hóa hoặc trao đổi học thuật.

Điều này đặt ra câu hỏi liệu những cáo buộc về lãng phí có thực sự dựa trên bằng chứng cụ thể hay chỉ là một phần của chiến dịch cắt giảm ngân sách và tái cơ cấu các chương trình viện trợ.

Đức Huy