Vị vua duy nhất trong lịch sử Việt 2 lần lên ngôi, lấy vợ phương Tây

Ông là Lê Thần Tông, tên thật là Lê Duy Kỳ, sinh năm 1607, là con trai trưởng của vua Lê Kính Tông và hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trinh (con thứ của chúa Trịnh Tùng).

Năm 1619, vua Lê Kính Tông bị Trịnh Tùng ép thắt cổ chết. Duy Kỳ lúc này mới 12 tuổi được đưa lên làm vua, lấy hiệu là Lê Thần Tông. Sách Đại Việt sử ký toàn thư viết: “Vua sống mũi cao, mặt rồng, thông minh, học rộng, mưu lược sâu, văn chương giỏi, đáng khen là bậc vua giỏi”.

Sau 24 năm làm vua, Lê Thần Tông nhường ngôi cho con trai 13 tuổi là Lê Duy Hựu (hiệu là Chân Tông) và trở thành Thái thượng hoàng. Tuy nhiên, ở ngôi chỉ được 7 năm thì Lê

Chân Tông ốm, qua đời vào năm 1649. Thái thượng hoàng Thần Tông trở lại làm vua lần thứ hai. Lần này, ông giữ ngôi đến khi lâm bệnh và qua đời. Thời gian giữ ngôi thêm 13 năm.

Vua Lê Thần Tông có tới 5 người vợ ngoại quốc. (Ảnh minh họa)

Theo Đại Việt sử ký toàn thư, người vợ chính của vua Lê Thần Tông là hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc, do bị ép lấy. "Vào năm Canh Ngọ 1630, vua lấy con gái Vương (Trịnh Tráng) là Trịnh Thị Ngọc Trúc, lập làm hoàng hậu. Trước đó, Ngọc Trúc đã lấy người bác họ của vua là Cường Quận Công Lê Trụ, sinh được 4 con. Khi ấy, Lê Trụ bị giam, Vương đem Ngọc Trúc gả cho vua. Triều thần là Nguyễn Trực, Nguyễn Danh Thế nhiều lần dâng sớ can. Vua không nghe mà nói rằng: "Xong việc thì thôi, lấy gượng vậy".

Sau hoàng hậu Ngọc Trúc, để phục vụ mục đích chính trị và giao thương quốc tế, Thần Tông được cho là cưới thêm 5 bà vợ, mỗi bà thuộc một dân tộc. Vợ thứ 2 là người Xiêm (Thái Lan), thứ 3 là người dân tộc Mường, thứ 4 là người Trung Quốc, thứ 5 là người Lào.

Trong cuốn Tường trình về Đàng Ngoài (Historie du Royaume de Tunquin), linh mục người Pháp Alexandre de Rhodes chép nhiều việc về thời Lê - Trịnh, có đoạn cho biết người vợ thứ 6 của vua Lê Thần Tông là cung phi người Hà Lan.

Người vợ Hà Lan của vua tên Orona là con gái phó toàn quyền Hà Lan tại Đài Loan. Năm 1630, trong chuyến sang Việt Nam, bà Orona được gặp vua Lê Thần Tông ở Thăng Long. Nghe lời khuyên của bố, bà đã ở lại làm vương phi của vua Lê.

Việc vua Lê Thần Tông có vợ phương Tây đã là chuyện đặc biệt. Nhưng đặc biệt hơn cả là 6 người vợ của vua đều sống rất hòa thuận với nhau. Tương truyền rằng 6 pho tượng nhập thần của sáu người vợ vua Lê Thần Tông ở chùa Mật Sơn, tỉnh Thanh Hóa là do 6 bà cùng lòng cùng sức bỏ tiền công đức ra làm, với nguyện ước ở bên nhau mãi mãi.

Trong đó, tượng hoàng hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc ngự trên tòa sen, còn các bà khác đội vương miện trong tư thế tọa thiền. Mỗi pho tượng thể hiện một nét dung nhan khác nhau và thấy rõ trang phục của mỗi bà đúng theo y phục dân tộc của từng người.

Năm 1959, các pho tượng vợ vua Lê Thần Tông đã được rước về đền Nhà Lê và được xếp hạng di tích lịch sử cấp Nhà nước, gần chùa Mật Sơn. Riêng tượng hoàng hậu Ngọc Trúc được đưa về Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Kim Nhã