VEC gánh nợ hơn 37.000 tỷ đồng, lợi nhuận rơi tự do

Mới đây, Chính phủ đã đưa ra đề xuất bổ sung vốn điều lệ cho Tổng Công ty Đầu tư Phát triển Đường Cao tốc Việt Nam - VEC nhằm giúp doanh nghiệp này nâng cao năng lực tài chính, đảm bảo thực hiện các dự án đường bộ cao tốc theo kế hoạch.

Với vốn điều lệ hiện tại chỉ 1.115 tỷ đồng so với quy mô đầu tư hơn 108.000 tỷ đồng, VEC gặp khó khăn trong huy động vốn. Đề xuất tăng vốn lên 39.366 tỷ đồng giai đoạn 2024-2026 sẽ giúp VEC tiếp cận các nguồn vốn thuận lợi hơn, đảm bảo tiến độ đầu tư mở rộng hạ tầng giao thông, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và hoàn thành chiến lược đến năm 2030.

Tổng Công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC tiền thân là Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam, được thành lập theo Quyết định ngày 6/10/2004 của Bộ trưởng Bộ Giáo thông Vận tải. Từ ngày 7/7/2010, Công ty chuyển đổi loại hình doanh nghiệp từ công ty nhà nước độc lập trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải sang hình thức Công ty TNHH MTV và đổi tên thành Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam theo Quyết định ngày 17/6/2010 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải.

Hoạt động kinh doanh của Tổng Công ty là quản lý đầu tư xây dựng phát triển hệ thông đường cao tốc từ khau thiết kế đến xây dựng, khai thác, thu phí và kinh doanh các dịch vụ khác hai bên đường cao tốc. Chủ tịch HĐQT là ông Trương Việt Đông; Đại diện pháp luật kiêm Tổng giám đốc là ông Phạm Hồng Quang.

Dữ liệu cho thấy, 6 tháng đầu năm 2024, VEC ghi nhận doanh thu đạt 2.959,7 tỷ đồng, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước. Lãi gộp đạt 1.695,3 tỷ đồng, tăng 36,7% so với cùng kỳ. Doanh thu tài chính giảm tới 61% xuống 288 tỷ đồng, tuy nhiên chi phí tài chính lại tăng tới 67,7% lên 1.947 tỷ đồng; lợi nhuận khác tăng từ 108 triệu đồng lên 1,3 tỷ đồng.

Kết quả, 6 tháng đầu năm 2024, Tổng Công ty báo lãi sau thuế lao dốc từ 641,2 tỷ đồng xuống 8,9 tỷ đồng, giảm gần 99% so với 6 tháng năm 2023.

Tình hình kinh doanh 6 tháng đầu năm 2024 của VEC

Tổng tài sản của VEC tính tới 30/6/2024 đạt 90.784 tỷ đồng, trong đó trữ tiền ở mức 9.840 tỷ đồng; trả trước cho người bán ngắn hạn 1.149,3 tỷ đồng; hàng tồn kho 1,4 tỷ đồng. Tài sản dài hạn chiếm phần lớn với 78.988 tỷ đồng. Doanh nghiệp 18.425,4 tỷ đồng là xây dựng cơ bản dở dang, trong đó, chiếm phần lớn tại Dự án Bến Lức - Long Thanh với 17.948,7 tỷ đồng; Dự án Hỗ trợ kỹ thuật Bến Lức - Long Thành là 353,3 tỷ đồng; dự án Hà Nội - Lạng Sơn 121 tỷ đồng...

Bên kia bảng cân đối kế toán, tổng nợ phải trả ở mức: 52.030 tỷ đồng; tổng nợ vay ở mức 37.346 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu ở mức 38.754 tỷ đồng, trong đó vốn góp của chủ sở hữu là 1.115 tỷ đồng.

Như vậy, nhìn vào tài chính của VEC có thể thấy, doanh nghiệp có tỷ lệ đòn bẩy tài chính cao: Với tổng tài sản 90.784 tỷ đồng, nhưng nợ phải trả chiếm tới 52.030 tỷ đồng (tương đương 57,3% tổng tài sản), trong đó nợ vay lên đến 37.346 tỷ đồng. Trong khi đó, vốn điều lệ chỉ 1.115 tỷ đồng, dẫn đến tỷ lệ vốn chủ sở hữu/tổng nợ vay rất thấp (~2,99%), gây rủi ro lớn khi huy động vốn mới.

Ngoài ra, Xây dựng cơ bản dở dang lên đến 18.425 tỷ đồng, với phần lớn ở dự án Bến Lức - Long Thành (17.948,7 tỷ đồng). Việc chậm triển khai hoặc thiếu vốn có thể khiến chi phí lãi vay tiếp tục phình to, ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp.

Việc Chính phủ đề xuất tăng vốn điều lệ lên 39.366 tỷ đồng là một bước đi quan trọng giúp VEC cải thiện năng lực tài chính, giảm áp lực nợ vay và đảm bảo tiến độ đầu tư hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, để tận dụng tốt nguồn vốn này, VEC cần có kế hoạch quản lý tài chính chặt chẽ, kiểm soát chi phí và nâng cao hiệu quả khai thác để đảm bảo sự tăng trưởng bền vững trong dài hạn.

Ong Lý