Tổng thống Trump sẵn sàng áp thuế 'có đi có lại' với mọi quốc gia: Nỗi lo về cuộc chiến thương mại toàn cầu

Tổng thống Donald Trump, vốn nổi tiếng với chính sách thương mại quyết liệt, đã công khai tuyên bố sẽ áp dụng các biện pháp thuế quan “có đi có lại” đối với bất kỳ quốc gia nào áp thuế lên hàng nhập khẩu của Mỹ. Phát biểu tại Nhà Trắng, ông Trump nhấn mạnh: “Thế giới đã lợi dụng Mỹ trong một thời gian dài, và giờ là lúc để chúng ta trả lại những gì họ đã làm với chúng ta. Nếu họ đánh thuế chúng ta, Mỹ sẽ làm điều tương tự.”

Động thái này được đưa ra sau khi các cố vấn thương mại của Tổng thống Trump hoàn thiện kế hoạch thuế quan đối ứng, có thể ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Kế hoạch thuế quan mới này dự kiến sẽ được công bố chính thức vào ngày 13/2, trước khi Tổng thống Trump gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.

Trong thời gian qua, Tổng thống Trump đã có những động thái mạnh mẽ về thương mại, nổi bật nhất là việc áp thuế 25% đối với sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu từ mọi quốc gia, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 12/3. Trước đó, ông cũng thông qua một sắc lệnh bổ sung áp thuế 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: NYT)

Ông Trump cho rằng chính sách thuế quan mới sẽ giúp giảm thâm hụt ngân sách của Mỹ và tạo điều kiện cho các ngành sản xuất trong nước phát triển. Tuy nhiên, động thái này đã khiến giới chuyên gia và các nhà kinh tế lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc chiến thương mại toàn cầu, có thể làm gia tăng chi phí và gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế Mỹ, đặc biệt là gây áp lực lên lạm phát.

Ngày 12/2, Bộ Lao động Mỹ công bố số liệu cho thấy giá tiêu dùng của Mỹ trong tháng 1 đã tăng mạnh nhất trong gần một năm rưỡi, làm gia tăng lo ngại về nguy cơ lạm phát. Sự gia tăng chi phí của các mặt hàng thép và nhôm cũng đã khiến các ngành công nghiệp phụ thuộc vào nguyên liệu này phải đối mặt với khó khăn trong việc duy trì giá thành sản phẩm.

Việc áp dụng thuế quan đối với các mặt hàng thép và nhôm từ ngày 12/3 đã gây ra phản ứng gay gắt từ nhiều quốc gia. Liên minh châu Âu (EU) và Canada cảnh báo sẽ có các biện pháp trả đũa, trong khi Nhật Bản và Úc đã đề xuất các biện pháp miễn thuế. Các quan chức EU cho biết họ sẽ ưu tiên đàm phán thay vì áp dụng biện pháp trả đũa, nhằm tránh một cuộc chiến thương mại có thể gây tổn hại lớn đến nền kinh tế toàn cầu.

Bên cạnh đó, các chuyên gia kinh tế cho rằng việc áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có thể khiến giá cả tăng cao hơn, làm tổn hại đến khả năng cạnh tranh của các ngành công nghiệp Mỹ. David Young, giám đốc điều hành của Conference Board, nhận xét: “Bạn không thể thay đổi chuỗi cung ứng của mình chỉ sau một đêm, ngay cả khi bạn cố gắng đi trước. Những thay đổi thuế quan này sẽ làm tăng chi phí và ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp.”

Tuy nhiên, một số chính trị gia Mỹ như Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã bày tỏ quan ngại về tác động của chính sách thuế quan đối với một số ngành quan trọng, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô và dược phẩm. Ông Johnson tiết lộ rằng Tổng thống Trump có thể xem xét miễn thuế cho những ngành này nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đối với nền kinh tế.

Dây chuyền sản xuất của Volkswagen ở Đức. (Ảnh: Reuters)

Một trong những điểm nóng trong các cuộc đàm phán thương mại gần đây là mức thuế bổ sung 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, được áp dụng từ ngày 4/2. Động thái này cũng đã khiến Trung Quốc có hành động trả đũa, khiến các quan chức Mỹ lo ngại về khả năng một cuộc chiến thương mại sẽ không thể tránh khỏi.

Việc xây dựng một hệ thống thuế quan đối ứng mà Tổng thống Trump mong muốn không phải là điều dễ dàng. Các chuyên gia thương mại cho biết, việc áp dụng các mức thuế suất cố định hoặc tính toán thuế quan riêng biệt cho từng quốc gia có thể gặp khó khăn do sự phức tạp trong hệ thống thương mại quốc tế.

Damon Pike, chuyên gia thương mại tại BDO International, cho biết: “Việc điều chỉnh thuế quan đối ứng cho 186 quốc gia là một nhiệm vụ vô cùng phức tạp. Nó gần như đòi hỏi một hệ thống trí tuệ nhân tạo để thực hiện chính xác.” Chính vì vậy, việc triển khai chính sách này sẽ gặp không ít thách thức đối với chính quyền Mỹ.

Ngọc Bảo (T/h)