Tượng đồng Nữ thần Durga lần đầu tiên ra mắt công chúng

Tượng đồng Nữ thần Durga thu hút nhiều người chiêm ngưỡng. Ảnh: Hoàng Lân

Tiến sĩ Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia cho biết, khi tiếp nhận bức tượng, Bảo tàng đã thành lập Hội đồng thẩm định, mời các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực lịch sử, khảo cổ, văn hóa, nghệ thuật để xem xét, đánh giá hiện trạng, xác định tính chất, niên đại, nguồn gốc và giá trị của tượng.

Đây là tượng Nữ thần Durga 4 tay, có thể khối lớn (cao toàn bộ 191cm, trong đó, tượng cao 157cm, nặng 101kg), niên đại vào thế kỷ VII với hiện trạng còn tương đối nguyên vẹn. Tượng có nguồn gốc Việt Nam, thuộc phong cách nghệ thuật văn hóa Champa.

“Đây là pho tượng đồng lớn nhất, đại diện tiêu biểu, đặc sắc của nghệ thuật văn hóa Champa được phát hiện cho đến nay, là cổ vật thuộc loại quý hiếm, có giá trị rất lớn về văn hóa cũng như mỹ thuật Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử,” ông Đoàn cho biết.

Tượng đồng Nữ thần Durga. Ảnh: Hoàng Lân

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương cho rằng, những cổ vật của Việt Nam được tiếp nhận, hồi hương trong thời gian qua là kết quả của sự hợp tác, trao đổi thông tin trong nhiều năm, cũng là sự nỗ lực của Việt Nam và các quốc gia liên quan trên tinh thần tuân thủ các điều ước quốc tế, trong đó có Công ước UNESCO về các biện pháp cấm buôn bán, xuất, nhập khẩu và chuyển giao trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa.

“Chúng ta cũng cần tăng cường các biện pháp nhằm hạn chế, ngăn chặn nạn buôn bán bất hợp pháp tài sản văn hóa, góp phần tích cực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam nói riêng và tài sản văn hóa của nhân loại nói chung,” ông Hoàng Đạo Cương nói.

Bức tượng Nữ thần Durga được trưng bày trong khuôn khổ triển lãm “Báu vật Champa - Dấu ấn thời gian” do Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với nhà sưu tập Đào Danh Đức tổ chức.

Triển lãm “Báu vật Champa-Dấu ấn thời gian”. Ảnh: Hoàng Lân

Triển lãm “Báu vật Champa - Dấu ấn thời gian” gồm 2 phần. Phần 1 - “Tượng và linh vật tôn giáo” giới thiệu một số hiện vật tiêu biểu, như: Tượng thần Shiva, tượng nam thần, nữ thần, tượng thần Ganesha, tượng Phật, tượng Bồ tát Avalokitesvara, Linga-Yoni, tượng bò thần Nandin… bằng chất liệu vàng, bạc gắn đá quý.

Phần 2 - “Đồ trang sức và vật dụng mang biểu tượng tôn giáo và quyền uy hoàng tộc” giới thiệu những hiện vật như: Khuyên tai, nhẫn, dây chuyền, trâm cài tóc, lược, vòng tay, bao tay, thắt lưng, hộp đựng đồ trang sức, các đồ đội dạng mũ, vương miện... được trang trí những biểu tượng mang tính tôn giáo và tín ngưỡng truyền thống của nghệ thuật Champa, đặc biệt là các vị thần Hindu giáo.

Triển lãm kéo dài đến tháng 10-2024 tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia.

Trước đó, Bảo tàng Lịch sử quốc gia cho biết, vào tháng 8-2023, Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh thông tin cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc Bộ Tư pháp và Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ phối hợp với Cảnh sát Đô thành London, Vương quốc Anh tịch thu tượng đồng Nữ thần Durga, có nguồn gốc Việt Nam, từ một vụ điều tra buôn bán cổ vật bất hợp pháp và đề xuất khả năng trao trả cổ vật này về Việt Nam.

Ngay sau khi nhận được thông tin, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chỉ đạo các đơn vị chức năng nghiên cứu, đối sánh tư liệu và xác định tượng đồng Nữ thần Durga và đề xuất phương án tiếp nhận, hồi hương pho tượng này.

Ngày 13-9-2023, bức tượng đã được bàn giao cho Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh.

Hoàng Lân