Triển khai mạnh mẽ phòng ngừa và xử lý tham nhũng
Thảo luận tại hội trường về công tác PCTN (PCTN) năm 2024, các đại biểu Quốc hội đều thống nhất cho rằng dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, nhiều biện pháp phòng ngừa và xử lý tham nhũng đã được triển khai mạnh mẽ, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào hệ thống chính trị. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác PCTN vẫn đối mặt với những thách thức không nhỏ, đòi hỏi các cơ quan chức năng tiếp tục nỗ lực và thực hiện các cải cách toàn diện.
Công tác PCTN đạt nhiều kết quả
Nhấn mạnh những thành tựu trong công tác PCTN năm 2024, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, một trong những kết quả nổi bật trong năm qua là việc tăng cường công tác kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức. Chế độ kê khai tài sản đã được thực hiện nghiêm túc, giúp phát hiện kịp thời những trường hợp có dấu hiệu bất minh. Đồng thời, Chính phủ cũng đẩy mạnh việc thực hiện cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, qua đó làm giảm thiểu các cơ hội cho tham nhũng phát sinh.
Các biện pháp phòng ngừa tham nhũng được thực hiện mạnh mẽ. Chính phủ đã chỉ đạo triển khai các biện pháp phòng ngừa tham nhũng một cách toàn diện, trong đó nổi bật là việc thực hiện công khai minh bạch trong các hoạt động của cơ quan nhà nước, từ việc công khai ngân sách, công khai quy hoạch, cho đến việc cung cấp thông tin về các dự án, gói thầu, đấu thầu công khai. Các bước đi này không chỉ nâng cao tính minh bạch mà còn góp phần ngăn chặn các hành vi tiêu cực từ cán bộ, công chức.
Bên cạnh đó, việc thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt đã giúp giảm thiểu tình trạng hối lộ và các giao dịch không minh bạch trong các giao dịch hành chính. Ngoài ra, việc ứng dụng các công nghệ hiện đại như hệ thống quản lý văn bản, thông tin điện tử trong các cơ quan nhà nước đã tăng cường khả năng giám sát và kiểm tra, qua đó phát hiện và ngăn chặn tham nhũng.
Công tác phát hiện và xử lý tham nhũng trong năm 2024 đã đạt được kết quả đáng ghi nhận. Theo báo cáo từ Chính phủ, đã có hơn 1.500 vụ án tham nhũng được phát hiện, xử lý, trong đó có 3.897 bị can và 856 vụ án đã được đề nghị truy tố. Công tác thu hồi tài sản tham nhũng cũng ghi nhận những kết quả tích cực với hơn 9.200 vụ việc được thu hồi. Trong đó, nhiều vụ tham nhũng lớn bị phát hiện và xử lý nghiêm minh, thể hiện sự quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc kiên quyết đấu tranh với tham nhũng.
Báo cáo của Chính phủ cho thấy, tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu tiếp tục diễn biến phức tạp trên nhiều lĩnh vực ở hầu hết các địa phương. Số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ được phát hiện, điều tra, xử lý nhiều hơn 20,55%, số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế ít hơn 2,4%, số vụ buôn lậu nhiều hơn 8,25%.
Tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm xảy ra trên nhiều lĩnh vực, địa bàn. Số vụ phạm tội về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm được phát hiện, xử lý ít hơn 53,46%.
Tội phạm sử dụng công nghệ cao tiếp tục gia tăng với nhiều phương thức, thủ đoạn phạm tội mới. Lực lượng chức năng đã ngăn chặn truy cập trên 23.500 trang mạng, tài khoản mạng xã hội có hành vi vi phạm pháp luật; khởi tố 1.521 vụ, 658 đối tượng phạm tội.
Khắc phục để đạt hiệu quả cao hơn
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội (UBTP) Lê Thị Nga cho biết, mặc dù công tác PCTN đã đạt được những kết quả khả quan, song vẫn còn một số vấn đề cần khắc phục để đạt được hiệu quả cao hơn trong công tác này. Đó là sự thiếu đồng bộ và thống nhất giữa các văn bản pháp lý, đặc biệt là những văn bản liên quan đến quyền lực của các cơ quan thanh tra, kiểm toán và cơ quan điều tra. UBTP cũng chỉ ra rằng, mặc dù công tác kiểm soát tài sản của cán bộ, công chức đã được triển khai, nhưng vẫn còn một số kẽ hở trong việc kê khai tài sản. Một số cán bộ, công chức có tài sản lớn nhưng không kê khai đầy đủ hoặc kê khai không chính xác.
Đại diện UBTP nhấn mạnh, công tác thanh tra và kiểm tra trong năm qua đã đạt được một số kết quả tích cực nhưng vẫn còn một số vấn đề cần cải cách. Một trong những vấn đề là sự thiếu chặt chẽ trong việc kiểm tra và giám sát các kết luận thanh tra, dẫn đến việc xử lý các vi phạm bị trì hoãn hoặc không đầy đủ. UBTP đề nghị Chính phủ cần tăng cường năng lực và tính chuyên nghiệp của các cơ quan thanh tra và kiểm tra, đảm bảo rằng các kết luận thanh tra được xử lý kịp thời và hiệu quả.
UBTP cũng đề xuất tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN, nhất là đối với cán bộ, công chức, viên chức. Cần xây dựng một nền văn hóa liêm chính và trong sạch trong toàn xã hội, đồng thời tạo ra các cơ chế để người dân và các tổ chức xã hội tham gia tích cực vào công tác giám sát và đấu tranh chống tham nhũng…
Đóng góp, làm rõ thêm những vấn đề còn tồn tại và giải pháp để cải thiện công tác này, đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu (Đoàn Hà Tĩnh) nhấn mạnh, dù công tác PCTN đã có nhiều tiến bộ, nhưng vẫn cần phải giải quyết vấn đề tham nhũng trong các lĩnh vực có nhiều giao dịch tài chính, đất đai và các dự án đầu tư công. Đại biểu cũng đề nghị cần nâng cao hiệu quả của các cơ quan điều tra và xét xử, đặc biệt là trong các vụ án lớn và phức tạp.
Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh (Đoàn Khánh Hòa) cho rằng, công tác PCTN cần phải chú trọng vào việc thay đổi cách thức điều tra và xử lý, đặc biệt là đối với các đối tượng có ảnh hưởng lớn trong xã hội. Đại biểu đề xuất cần cải tiến các thủ tục tố tụng để đảm bảo rằng mọi hành vi tham nhũng đều được xử lý triệt để, không có vùng cấm.
Để công tác PCTN hiệu quả hơn nữa, đại biểu Phạm Đình Thanh (Đoàn Kon Tum) nhấn mạnh rằng, cần nghiên cứu kỹ lưỡng nguyên nhân của các tội phạm tham nhũng, đặc biệt trong các lĩnh vực quy hoạch, năng lượng, và đấu thầu. Còn đại biểu Tô Văn Tám khẳng định, quan điểm của Đảng về tham nhũng là quốc nạn và ủng hộ mạnh mẽ các giải pháp PCTN, tiêu cực đã được triển khai. Ông đánh giá cao các kết quả đạt được trong công tác xử lý tham nhũng, song vị đại biểu thuộc đoàn Kon Tum cho rằng, việc thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng cần được quan tâm hơn. Đồng thời, ông đề xuất Chính phủ nên phát huy vai trò của người dân trong việc tố cáo tham nhũng, lãng phí qua các hình thức như điện thoại hay đường dây nóng.
Các đại biểu khác cũng cho rằng, công tác PCTN năm 2024 đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhưng cũng còn không ít thách thức. Để tiếp tục đẩy mạnh công tác này, Chính phủ cần nỗ lực hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách các cơ chế giám sát, và xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng. Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN để xây dựng một môi trường xã hội trong sạch và minh bạch.