Đề xuất tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp

Thảo luận tại hội trường sáng 27/11 về dự án Luật Việc làm (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ quan tâm đến vấn đề trợ cấp thất nghiệp cho người lao động.

Tham gia góp ý về quy định mức hưởng trợ cấp thất nghiệp, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Đoàn ĐBQH Bình Phước) cho biết, dự thảo Luật quy định mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng đã đóng bảo hiểm thất nghiệp gần nhất trước khi thất nghiệp, tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn Bình Phước. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Theo đại biểu, mức trợ cấp này không đủ chi phí cá nhân cho người lao động chứ chưa kể đến chi phí gia đình, vì hầu hết doanh nghiệp đóng bảo hiểm thất nghiệp theo mức lương tối thiểu vùng. Vì vậy, bà đề nghị nghiên cứu, tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 60% lên 75% mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp, để phù hợp với thực tiễn cuộc sống hiện nay.

Về thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp, dự thảo Luật quy định, thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp, cứ đóng đủ 12 tháng - 36 tháng thì được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp. Sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng.

Đại biểu đề nghị xem xét bỏ quy định tối đa không quá 12 tháng, vì theo nguyên tắc có đóng có hưởng và đóng đến đâu thì hưởng đến đó, không giới hạn, để tương thích với khoản 1 Điều 46 của Bộ luật Lao động năm 2019 về trợ cấp thôi việc.

Đại biểu Võ Mạnh Sơn (Đoàn Thanh Hóa) cũng cho rằng mức trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp là thấp, chưa hấp dẫn để thu hút người lao động tham gia, gắn bó lâu dài với bảo hiểm thất nghiệp. Như đại biểu Điểu Huỳnh Sang, ông Sơn đề xuất xem xét gia tăng mức trợ cấp lên mức 75%.

Cần chế tài xử phạt doanh nghiệp nợ, trốn đóng bảo hiểm thất nghiệp

Đại biểu Lê Thị Ngọc Linh - Đoàn Bạc Liêu. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Đại biểu Lê Thị Ngọc Linh (Đoàn Bạc Liêu) cho biết, Luật Việc làm năm 2013 tại Điều 43 quy định đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Tuy nhiên, dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) lần này tại Điều 81 thì không bắt buộc mà chỉ quy định một số đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Đại biểu cho rằng, nếu quy định như dự thảo Luật (sửa đổi) lần này có thể tạo nên kẽ hở để một số doanh nghiệp lách luật, sẽ không đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động, gây ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người lao động, khi đó người lao động sẽ chịu nhiều thiệt thòi. Vì vậy, đại biểu đề nghị giữ nguyên như quy định tại Điều 43 của Luật hiện hành là quy định đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đoàn Quảng Nam) cho biết, tại khoản 6 Điều 3 của dự thảo Luật quy định: “Bảo hiểm thất nghiệp là loại hình bảo hiểm bắt buộc nhằm hỗ trợ người lao động để duy trì việc làm, đào tạo, tư vấn, giới thiệu việc làm và bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi bị mất việc làm trên cơ sở đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp”.

Tuy nhiên tại khoản 5 Điều 58 lại quy định, trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng số tiền chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động khi chấm dứt quan hệ lao động thì người lao động được lựa chọn nộp số tiền vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp để làm các thủ tục giải quyết hưởng các chế độ. Khi cơ quan bảo hiểm xã hội thu hồi được số tiền chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm thất nghiệp của người sử dụng lao động thì sẽ hoàn trả lại tiền cho người lao động.

Đại biểu cho rằng, việc quy định yêu cầu người lao động phải bỏ ra trước một khoản tiền để đóng đủ số tiền người sử dụng lao động chưa đóng mới được hưởng bảo hiểm thất nghiệp là không hợp lý. Đại biểu đề nghị khoản này cần trích từ Quỹ bảo hiểm xã hội hoặc Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, để người lao động được hưởng chế độ sớm nhất và bảo hiểm xã hội phải có trách nhiệm thu hồi số tiền chậm đóng, trốn đóng…

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh - Đoàn Quảng Nam. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn Bình Dương) cũng cho rằng, việc doanh nghiệp nợ tiền bảo hiểm mà người lao động phải đóng thay là chưa phù hợp.

Trong trường hợp này, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm bồi thường của người sử dụng lao động nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng bảo hiểm thất nghiệp. Đồng thời có quy định về chế tài xử phạt cụ thể đối với các hành vi vi phạm như trốn đóng, nợ đóng, kê khai sai mức lương đóng, quy định chi tiết thời gian tối đa cho phép chậm đóng trước khi xử phạt... “Từ đó cho thấy rằng việc đóng bảo hiểm thất nghiệp không chỉ là quyền lợi của người lao động mà còn là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc của người sử dụng lao động,” đại biểu nói.

Theo đại biểu, trong trường hợp doanh nghiệp không đóng hoặc nợ bảo hiểm thất nghiệp, cơ quan bảo hiểm có thể tạm ứng để người lao động không bị gián đoạn quyền lợi và bổ sung quy định buộc doanh nghiệp hoàn trả toàn bộ số tiền bảo hiểm thất nghiệp đã trốn đóng kèm lãi suất tương ứng.

Ngược lại, dưới góc độ doanh nghiệp, đại biểu đề nghị xem xét áp dụng cơ chế giãn, hoãn hoặc giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp cho các doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính, đặc biệt trong các tình huống kinh tế khó khăn, thiên tai, dịch bệnh... nhằm xây dựng một hệ thống pháp luật chặt chẽ, hiệu quả hơn trong việc quản lý bảo hiểm thất nghiệp; đảm bảo sự cân bằng giữa quyền lợi của người lao động và khả năng tuân thủ của doanh nghiệp, hướng tới một môi trường lao động công bằng và bền vững.

Đinh Nhung