Tiểu đường type 2 làm tăng nguy cơ ung thư gan và tuyến tụy

Phân tích dữ liệu sức khỏe của 95.000 người cho thấy, phụ nữ mắc tiểu đường type 2 có nguy cơ ung thư tuyến tụy gần như tăng gấp đôi, trong khi nguy cơ ung thư gan cao hơn gần 5 lần.

Ở nam giới, nguy cơ ung thư tuyến tụy tăng 74% và nguy cơ ung thư gan cao gấp gần 4 lần trong vòng 5 năm sau khi được chẩn đoán tiểu đường.

Bên cạnh đó, nguy cơ mắc ung thư ruột cũng có sự gia tăng đáng kể, với tỉ lệ cao hơn 34% ở phụ nữ và 27% ở nam giới so với những người không mắc bệnh tiểu đường.

Mối liên hệ giữa tiểu đường và ung thư chưa rõ ràng, nhưng các nhà khoa học nghi ngờ insulin cao, đường huyết cao và viêm mãn tính là nguyên nhân. Ảnh: Halfpoint Images/Getty Images.

Owen Tipping, một nhà nghiên cứu y khoa tham gia vào dự án cùng Giáo sư Andrew Renehan từ Đại học Manchester (Anh), cho biết: "Bệnh tiểu đường và béo phì có liên quan đến các loại ung thư tương tự nhau. Nghiên cứu của chúng tôi đã xác định tác động riêng biệt của bệnh tiểu đường đối với nguy cơ ung thư, ngay cả khi đã loại trừ yếu tố béo phì".

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng béo phì có liên quan đến ít nhất 13 loại ung thư. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu xem liệu bản thân bệnh tiểu đường có trực tiếp làm tăng nguy cơ ung thư hay không.

Để có kết quả chính xác, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ UK Biobank, một cơ sở lưu trữ thông tin y tế và lối sống của nửa triệu người. Họ so sánh hồ sơ của 23.750 người mới được chẩn đoán tiểu đường type 2 với hơn 70.000 người không mắc bệnh.

Mặc dù nguy cơ ung thư gia tăng ngay sau khi bệnh nhân được chẩn đoán tiểu đường có thể do họ thực hiện nhiều xét nghiệm y tế hơn, nhưng các nhà nghiên cứu đã loại trừ yếu tố này bằng cách không tính các trường hợp ung thư được phát hiện trong vòng một năm đầu tiên sau chẩn đoán tiểu đường.

Sau 5 năm, nguy cơ mắc bất kỳ loại ung thư nào liên quan đến béo phì tăng 48% ở nam giới và 24% ở phụ nữ mắc tiểu đường type 2 so với những người không mắc bệnh. Thế nhưng, không phải tất cả các loại ung thư liên quan đến béo phì đều có xu hướng gia tăng khi mắc tiểu đường.

Cụ thể, nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và nguy cơ ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư vú sau mãn kinh ở phụ nữ.

Tại Anh, cứ 76 nam giới thì có 1 người mắc ung thư gan, trong khi con số này ở phụ nữ là 1/130. Đối với ung thư tuyến tụy, tỷ lệ mắc bệnh là 1/55 ở nam giới và 1/59 ở nữ giới.

Owen Tipping nhấn mạnh rằng hiện tại vẫn chưa rõ liệu những người mắc bệnh tiểu đường có cần được tầm soát ung thư thường xuyên hay không, nhưng ông khẳng định: "Với ung thư tuyến tụy, phát hiện sớm là điều vô cùng quan trọng".

Dù chưa có câu trả lời chính xác về việc bệnh tiểu đường có thể gây ra ung thư bằng cách nào, các nhà khoa học nghi ngờ rằng mức insulin cao, đường huyết tăng và tình trạng viêm mãn tính là những yếu tố có thể đóng vai trò quan trọng. Ngoài ra, sự khác biệt về nguy cơ giữa nam và nữ có thể xuất phát từ yếu tố hormone, mức độ nhạy cảm của cơ thể với insulin hoặc sự phân bố chất béo khác nhau giữa hai giới.

Sophia Lowes, đại diện của tổ chức Cancer Research UK, nhận định: "Nghiên cứu này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và ung thư. Dù vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp, nhưng những nghiên cứu như thế này rất quan trọng để cải thiện công tác phòng ngừa, phát hiện và điều trị bệnh".

Bà cho rằng duy trì cân nặng hợp lý, ăn uống lành mạnh, không hút thuốc và hạn chế rượu là những biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc ung thư.

Xuân Minh