Thu thuế tiêu thụ đặc biệt với máy điều hòa trên 18.000 BTU đến 90.000 BTU

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày báo cáo. Ảnh: QUANG PHÚC

Theo báo cáo, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thống nhất đề xuất của Chính phủ để chỉnh lý dự thảo luật theo hướng quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 18.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB (không thu thuế với máy điều hòa có công suất nhỏ hơn 18.000 BTU và trên 90.000 BTU).

Báo cáo cũng cho rằng, đề xuất áp thuế đối với nước giải khát có đường là bước đi đầu tiên trong tiến trình thực hiện các giải pháp nhằm hạn chế sản xuất, tiêu dùng các sản phẩm có nhiều đường trong thực phẩm, đồ uống, góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng.

Đây là một trong các nguyên nhân chính gây thừa cân, béo phì và các bệnh không lây nhiễm liên quan chế độ ăn uống. Vì vậy, UBTVQH xin Quốc hội cho giữ như dự thảo luật, đồng thời đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để có thể cân nhắc khả năng bổ sung các sản phẩm khác có chứa đường vào diện chịu thuế TTĐB.

Vì mặt hàng này mới được bổ sung vào đối tượng chịu thuế nên cần có lộ trình thực hiện để các doanh nghiệp có thời gian thích ứng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh, từng bước chuyển đổi sang các sản phẩm có hàm lượng đường thấp. Do đó, UBTVQH thống nhất chỉnh lý dự thảo luật theo hướng quy định lộ trình thực hiện: từ năm 2027 áp dụng thuế suất 8%, từ năm 2028 áp dụng thuế suất 10%.

Về thẩm quyền sửa đổi bổ sung đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, dự thảo luật theo hướng: trường hợp cần thiết phải sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế để phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, Chính phủ trình UBTVQH xem xét, quyết định và tổng hợp vào báo cáo của Chính phủ, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Về đối tượng không chịu thuế là hàng hóa đã xuất khẩu bị phía nước ngoài trả lại phải nhập khẩu lại vào Việt Nam, UBTVQH cho rằng, nguyên tắc, hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài không phải chịu thuế TTĐB, vì vậy, khi nhập khẩu lại vào Việt Nam thì phải áp thuế TTĐB tương tự như các hàng hóa nhập khẩu khác.

Tuy nhiên, đối với trường hợp hàng được bán qua doanh nghiệp thương mại để xuất khẩu thì bên bán (doanh nghiệp sản xuất hoặc doanh nghiệp nhập khẩu) đã phải nộp thuế TTĐB, như vậy, nếu tiếp tục bị đánh thuế khi nhập khẩu do bị khách hàng trả lại thì số hàng hóa này sẽ bị đánh thuế 2 lần.

Để không đánh thuế 2 lần cùng một sản phẩm, UBTVQH chỉnh lý nội dung này theo hướng quy định rõ “hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài đã nộp thuế TTĐB bị phía nước ngoài trả lại khi nhập khẩu” thì thuộc đối tượng không chịu thuế.

Về đối tượng không chịu thuế là hàng hóa từ nước ngoài nhập khẩu vào kho ngoại quan sau đó xuất khẩu sang nước khác, dự thảo luật đã bỏ quy định không thu thuế đối với hàng hóa đưa vào khu phi thuế quan của luật hiện hành. Theo đó, kể cả hàng hóa nhập khẩu vào kho ngoại quan chỉ với mục đích để gửi, trung chuyển sau đó xuất khẩu sang nước khác cũng phải chịu thuế TTĐB. Điều này chưa phù hợp nguyên tắc thuế TTĐB chỉ đánh đối với hàng hóa được tiêu dùng tại Việt Nam.

Vì vậy, UBTVQH bổ sung các đối tượng này vào diện không chịu thuế tương tự như các hàng hóa quá cảnh khác và chỉnh lý tương ứng (hàng hóa quá cảnh theo quy định của pháp luật thương mại, quản lý ngoại thương; hàng hóa chuyển khẩu, trung chuyển; hàng hóa từ nước ngoài nhập khẩu vào kho ngoại quan sau đó xuất khẩu sang nước khác theo quy định của pháp luật hải quan).

Quang cảnh kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Đối với mặt hàng xe ô tô pick-up, dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 đã nâng thuế suất loại xe này bằng 60% thuế suất thuế TTĐB áp dụng đối với xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi có dung tích tương ứng. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, quy định này có thể sẽ ảnh hưởng đáng kể tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng như môi trường đầu tư của Việt Nam.

Do đó, UBTVQH thống nhất chỉnh lý dự thảo luật theo hướng quy định tăng thuế suất 3%/năm và bắt đầu áp dụng từ năm 2027 đối với xe pick-up (giảm mức tăng thuế suất và giãn lộ trình áp dụng tăng thuế so với dự thảo luật đã trình Quốc hội).

Báo cáo cũng nêu rõ, dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 đã đưa ra 2 phương án tăng thuế và đề xuất áp dụng theo phương án 2 là tăng thuế triệt để hơn đối với các mặt hàng rượu, bia, thuốc lá. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay, cùng với mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, Chính phủ đề nghị áp dụng theo phương án 1 với mức thuế thấp hơn so với phương án 2 và bắt đầu áp dụng từ năm 2027.

PHAN THẢO