Thêm chế tài, rõ trách nhiệm

Cụ thể, tại Điều 41 quy định rõ, đối với hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) sẽ bị bắt buộc đóng đủ số tiền trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHXH, BHTN trốn đóng và số ngày trốn đóng vào quỹ BHXH, BHTN. Hành vi này còn bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật. Như vậy, người có hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật. Đặc biệt, Luật BHYT năm 2024 phân định rõ các hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH và bổ sung quy định mới theo hướng tăng cường các chế tài xử lý vi phạm, thể hiện quyết tâm siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong thực thi pháp luật về BHXH của Nhà nước nhằm đảm bảo tối đa quyền lợi an sinh chính đáng của người lao động và tiếp tục củng cố nền an sinh xã hội bền vững.

Mặt khác, để đảm bảo quyền lợi của người lao động, Luật BHXH mới đã bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, không kịp thời, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động. Ngoài ra, luật quy định cơ quan BHXH công khai trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan BHXH về việc người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN. Cơ quan BHXH gửi thông tin về người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN đến cơ quan quản lý nhà nước về BHXH, BHTN và cơ quan thanh tra liên quan để xem xét xử lý theo thẩm quyền...

Như vậy, Luật BHXH mới không những tăng cường tính răn đe, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động: BHXH, BHYT là “tấm lưới an sinh” quan trọng đối với người lao động. Việc siết chặt quản lý sẽ giúp người lao động được đóng đầy đủ, đúng mức, đúng thời hạn, bảo đảm quyền lợi khi nghỉ hưu, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động cũng như tiếp cận các dịch vụ y tế khi cần thiết. Quan trọng hơn, luật mới còn tạo môi trường minh bạch, công bằng, vì luật quy định rõ hành vi vi phạm và chế tài tương ứng, sẽ xóa bỏ tình trạng “lách luật”, giúp tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các đơn vị, doanh nghiệp. Đối với người sử dụng lao động khi tham gia đầy đủ, đúng quy định về BHXH cho người lao động, không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội và cam kết phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

Có thể khẳng định, Luật BHXH năm 2024 là bước đi quan trọng nhằm tăng cường kỷ luật, đảm bảo công bằng, minh bạch trong thực thi pháp luật về BHXH và bảo vệ tốt hơn quyền lợi an sinh xã hội của người lao động và sự phát triển bền vững của hệ thống an sinh xã hội. Tuy nhiên, để những điểm mới mang đậm tính ưu việt của chế độ đi vào thực tiễn, các đơn vị, doanh nghiệp cần khẩn trương rà soát, hoàn tất đầy đủ nghĩa vụ đóng BHXH, tránh để phát sinh vi phạm và bị xử lý theo chế tài mới. Đồng thời, người lao động cũng cần chủ động theo dõi quá trình tham gia BHXH của bản thân (qua ứng dụng VssID - BHXH số) để kịp thời phát hiện, phản ánh sai phạm về hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH của đơn vị, doanh nghiệp nhằm tự bảo vệ quyền lợi an sinh chính đáng của bản thân.

Hồ Ngọc