Xóa nhà tạm-kiến tạo tương lai - Kỳ 1: Quyết sách từ lòng dân

Từ chủ trương của Trung ương, Gia Lai đã xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, đặt mục tiêu hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 30-6-2025.

Những ngôi nhà mới đang lần lượt thay thế cho mái tôn rách nát, đồng thời cũng gác lại nỗi lo thường trực của biết bao hộ nghèo. Phía sau hành trình ấy là một quyết sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước, là sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và người dân.

Trao hy vọng từ những mái nhà kiên cố

Chiều muộn, ánh nắng nhạt dần buông trên những tàng cây cao ở làng Dơk Ngol, xã Ia Dơk, huyện Đức Cơ. Căn nhà nhỏ của ông Ksor Hlin hôm nay đông vui lạ thường. Bà con dân làng mang theo ghè rượu, cơm lam, nếp thơm đến mừng nhà mới. Ai cũng hân hoan như chính nhà mình vừa được dựng lại.

Trong căn phòng khách còn vương mùi vôi vữa, ông Hlin ngồi giữa, khuôn mặt rạng rỡ. Sau bao năm sống trong căn nhà tạm, giờ đây, gia đình ông đã có mái ấm khang trang, vững chãi. Căn nhà mới rộng 42 m², gồm 1 phòng khách và 2 phòng ngủ, nền lát gạch men, mái lợp tôn sáng bóng. Tổng kinh phí xây dựng là 128 triệu đồng, trong đó, Huyện Đoàn và Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam huyện Đức Cơ phối hợp với Quận Đoàn và Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam Quận 12 (TP. Hồ Chí Minh) hỗ trợ 48 triệu đồng, còn lại do gia đình đối ứng.

Đoàn viên, thanh niên xã Ia Dơk (huyện Đức Cơ) góp công xây nhà tình nghĩa cho gia đình ông Ksor Hlin. Ảnh: Minh Nhật

Chia sẻ với chúng tôi, ông Hlin xúc động nói: “Gia đình thuộc diện hộ nghèo, mình từng mơ ước có căn nhà xây đàng hoàng nhưng không đủ tiền để làm. Giờ có được căn nhà kiên cố rồi, mình mừng lắm. Vợ chồng, con cái không còn lo cảnh mưa gió. Cảm ơn các tổ chức Đoàn đã quan tâm, giúp đỡ cho gia đình có được mái ấm như hôm nay”.

Tại làng Bạc 1 (xã Ia Phìn, huyện Chư Prông), ngôi nhà tôn tạm bợ rộng chưa đầy 10 m2 của vợ chồng anh Nay Hùng cũng đã được thay thế. Ngôi nhà được dựng cách đây 3 năm khi vợ chồng anh ra ở riêng trên phần đất bố mẹ vợ cho. 2 đứa con ra đời khiến không gian càng thêm chật hẹp, mùa nắng phải gửi con đi tránh nóng, mùa mưa cả nhà thấp thỏm từng cơn gió lốc. Giấc mơ về một mái nhà ấm cúng cứ mãi xa vời. Cuối năm 2024, khi Nhà nước triển khai chính sách hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ khó khăn, gia đình anh Nay Hùng thật sự sang trang mới.

Được bố mẹ vợ cho mảnh đất ở gần nhà, Nhà nước hỗ trợ kinh phí 60 triệu đồng, vợ chồng anh vay mượn thêm gần 100 triệu đồng để xây dựng căn nhà rộng 50 m2.

“3 sào cà phê năm nay đã bắt đầu thu bói, vợ chồng mình cố gắng làm lụng, tích góp. Có nhà vững chãi, mình yên tâm lao động, con cái cũng được ông bà gần gũi chăm nom”-anh Hùng phấn khởi chia sẻ.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Châu Ngọc Tuấn (bìa phải) trao bảng tượng trưng ủng hộ kinh phí cho chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Đ.T

Còn ở thị trấn Kông Chro, 95 căn nhà tạm đang lần lượt được thay thế bằng những ngôi nhà mới khang trang. Một trong số đó là căn nhà của chị Đinh Thị Chơnh ở tổ dân phố Plei Hle Ktu. Trước đây, gia đình 6 người gồm vợ chồng chị Chơnh, mẹ già, em gái và 2 con nhỏ phải sinh sống trong căn nhà tạm chật hẹp, xuống cấp nghiêm trọng.

Chỉ tay về mái nhà lụp xụp cũ kỹ ở cạnh bên, chị Chơnh xúc động nói: “Gia đình mình ở nhà này cũng nhiều năm rồi. Cuộc sống khó khăn nên không có tiền làm nhà mới. Giờ được Nhà nước quan tâm, gia đình có căn nhà mới rộng rãi, tường gạch, nền lát gạch men, mái tôn chắc chắn, ai cũng mừng. Vợ chồng mình sẽ cố gắng lao động để cuộc sống ngày một tốt hơn”.

Từ nghị quyết đến hành động

Ngày 13-4-2024, tại huyện Đà Bắc (tỉnh Hòa Bình), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính-Chủ tịch Hội đồng Thi đua-Khen thưởng Trung ương đã phát động phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025”.

Ban đầu, mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát được xác định hoàn thành vào năm 2030. Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị cao, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp, thời hạn này đã được rút ngắn xuống năm 2025 hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày thành lập nước (2/9/1945-2/9/2025).

Theo Thủ tướng, thời gian hoàn thành càng rút ngắn, hàng triệu người dân sẽ sớm được an cư và một mái ấm được dựng lên sẽ mở ra cánh cửa thoát nghèo bền vững.

Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát là chủ trương lớn, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, có sự lan tỏa mạnh mẽ và đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Tại Gia Lai, phong trào được triển khai bài bản với lộ trình, mốc thời gian rõ ràng.

Phát biểu tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 18 (mở rộng) vào ngày 6-12-2024, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Văn Niên yêu cầu: “Các cơ quan, đơn vị, địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn toàn tỉnh. Việc thực hiện phải công khai, minh bạch, đúng quy định, không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực, tham nhũng; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cấp, ngành và xem đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng để đến 6 tháng đầu năm 2025, chúng ta hoàn thành bằng được mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi toàn tỉnh”.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến (thứ 3 từ phải sang), Bí thư Tỉnh ủy Hồ Văn Niên (thứ 4 từ phải sang), Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy (thứ 2 từ phải sang) tham dự lễ khởi công công trình “Nhà nhân ái” tặng gia đình em Rơ Châm Quyên (thị trấn Ia Ly, huyện Chư Păh). Ảnh: Đ.T

Mốc thời gian 30-6 được lựa chọn không chỉ để chào mừng các ngày lễ lớn trong năm mà còn tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi trước khi Gia Lai bước vào mùa mưa, thời điểm có thể ảnh hưởng đến tiến độ thi công các công trình nhà ở.

Qua rà soát, tỉnh phê duyệt tổng nhu cầu hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho 8.485 hộ (xây dựng 6.828 căn nhà, sửa chữa 1.657 căn nhà) với tổng kinh phí 459,39 tỷ đồng. Sau điều chỉnh, con số này giảm còn 8.155 hộ (xây dựng 6.562 căn nhà, sửa chữa 1.593 căn nhà). Trong đó, có 219 căn nhà dành cho gia đình chính sách, người có công; 1.375 căn nhà thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; 6.561 căn nhà thuộc chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Việc giảm số lượng hỗ trợ nhà tạm, nhà dột nát so với dự kiến ban đầu là do một số hộ tự xây dựng nhà hoặc không còn nhu cầu.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Châu Ngọc Tuấn (bìa phải) trao nhà tình nghĩa cho hộ nghèo ở xã Ia Kly (huyện Chư Prông). Ảnh: A.H

Tổng kinh phí thực hiện dự kiến là 441,51 tỷ đồng, với mức hỗ trợ 60 triệu đồng/hộ xây dựng và 30 triệu đồng/hộ sửa chữa. Để đảm bảo tiến độ, công tác triển khai được phân công rõ ràng, cụ thể: Sở Xây dựng thiết kế mẫu nhà, kiểm tra kỹ thuật; Sở Tài chính phân bổ kinh phí, hướng dẫn giải ngân; Sở Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ xác định quỹ đất, tiêu chí xác định nhà tạm, nhà dột nát, kết cấu nhà ở; Mặt trận và các đoàn thể chính trị-xã hội vận động, huy động lực lượng hội viên, đoàn viên thanh niên tình nguyện hỗ trợ ngày công, giám sát xã hội; UBND cấp huyện, cấp xã triển khai, thi công, nghiệm thu công trình. Hàng loạt cuộc họp được tổ chức, văn bản chỉ đạo được ban hành, từng chỉ tiêu cụ thể được phân bổ đến từng huyện, từng xã.

Ngoài kinh phí do Trung ương hỗ trợ, để huy động thêm nguồn lực, Chủ tịch UBND tỉnh kiêm Phó Trưởng ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Rah Lan Chung có thư ngỏ kêu gọi sự chung tay góp sức từ các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và các tầng lớp nhân dân.

Trong thư, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Với tinh thần “tương thân tương ái” và trách nhiệm xã hội, Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Gia Lai kêu gọi sự chung tay, góp sức của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, lực lượng vũ trang; các tổ chức, cá nhân, các tầng lớp nhân dân trong và ngoài tỉnh tùy theo điều kiện, khả năng, đóng góp ủng hộ kinh phí, vật chất nhằm chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát, xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người có công, hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh.

Đáng chú ý, tiến độ thực hiện chương trình luôn được giám sát chặt chẽ, đánh giá định kỳ nhằm kịp thời phát hiện, xử lý những sai sót, đảm bảo hiệu quả và minh bạch trong quá trình triển khai. Những ngôi nhà mới với kết cấu vững chắc đang dần hiện thực hóa khát vọng an cư cho hàng ngàn hộ dân, không chỉ giúp người dân “an cư lạc nghiệp”, mà còn góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.

PHƯƠNG DUNG