Tạo lợi thế công nghệ cho doanh nghiệp nhỏ: Cờ đến tay phải phất

Trong chia sẻ mới đây với ban chấp hành Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, bà Trần Phương Nga, Tổng giám đốc CTCP tập đoàn Thiên Long, có nêu rõ hiện nay nhiều doanh nghiệp (DN) thuộc các lĩnh vực khác nhau đang chịu áp lực lớn trong việc chuyển đổi mô hình kinh doanh sang thương mại điện tử (TMĐT) và số hóa.

Động lực đẩy nhanh quá trình số hóa

Chính vì vậy, liên hệ đến bản thân công ty, bà Nga cho rằng cũng không nằm ngoài xu hướng nêu trên. Theo đó, công ty đang triển khai mạnh mẽ quá trình chuyển đổi để nâng cao khả năng cạnh tranh.

Việc ứng dụng công nghệ mới nổi sẽ tạo lợi thế cạnh tranh cho các DN nhỏ trước những đối thủ lớn.

Còn như đánh giá của ông Nguyễn Phúc Khoa, Chủ tịch HĐQT CTCP Việt Nam Kỹ nghệ Súc Sản (Vissan), thị trường hiện còn rất khó khăn, hàng loạt mặt bằng ở nhiều tuyến đường lớn treo biển trả mặt bằng vì sức mua thị trường giảm, và do TMĐT đang được đẩy mạnh.

Và để thích ứng với hiện tại, ông Khoa cho biết việc trước mắt tập trung xây dựng cho bộ máy sao cho hiệu quả hơn.

Từ mối băn khoăn của hai DN nội địa có quy mô tương đối lớn kể trên (nhất là đối mặt áp lực từ xu hướng kinh doanh TMĐT và số hóa), là điều để các DN có quy mô nhỏ chú tâm nhiều hơn, đặc biệt trong vấn đề chuyển đổi mô hình kinh doanh áp dụng công nghệ số nhằm tạo sức cạnh tranh tốt trong thời gian tới.

Qua trao đổi với VnBusiness, Ts. Scott McDonald, chuyên gia Quản lý chuỗi cung ứng và logistics, nói rằng các DN nhỏ và vừa của Việt Nam cần thích ứng với môi trường TMĐT đang thay đổi và nên củng cố sự hiện diện trực tuyến của mình.

Theo Ts. McDonald, đối với các DN Việt, điều cần thiết là phải thực hiện chuyển đổi số và tạo ra sự khác biệt về chất lượng, thay vì chỉ cạnh tranh về giá. Về phía các nhà hoạch định chính sách, họ cần tập trung xây dựng các khuôn khổ hỗ trợ cho sự tiến bộ công nghệ, bao gồm các ưu đãi cho DN trong việc tự động hóa và chuyển đổi số.

Cũng nên nhắc thêm về xu hướng số hóa trong ngành hàng tiêu dùng, chẳng hạn như giao dịch kỹ thuật số, trong báo cáo triển vọng ngành hàng tiêu dùng Việt Nam năm 2025, Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán Guotai Junan cho biết sự thuận tiện của thanh toán kỹ thuật số, có thể là một trong những lực đẩy tiêu dùng trong năm 2025 và dài hạn.

Riêng hồi năm 2024, theo Guotai Junan, có gần 40% người tiêu dùng sử dụng ứng dụng ngân hàng để thực hiện giao dịch mua sắm, phản ánh sự chuyển dịch mạnh mẽ sang giao dịch kỹ thuật số, giúp nâng cao sự thuận tiện trong việc mua sắm.

Với đánh giá như vậy sẽ tiếp thêm động lực cho các DN nhỏ và vừa đẩy nhanh hơn quá trình số hóa cũng như áp dụng các công nghệ mới. Họ cần thúc đẩy những yếu tố này nhằm có được vị thế tốt đẹp hơn để đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của người tiêu dùng và phát triển trong một thị trường biến đổi nhanh chóng.

Đơn cử như các DN nhỏ và vừa trong lĩnh vực nông lâm thủy sản ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang được kỳ vọng sẽ tiếp tục có những chuyển biến trong việc chuyển đổi mô hình sản xuất kinh doanh sang số hóa và TMĐT.

Như lưu ý của Ts. Nguyễn Quân, Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam, cộng đồng DN sản xuất, chế biến và dịch vụ nông – thủy sản tại ĐBSCL là lực lượng chủ đạo trong việc duy trì và phát triển kinh tế vùng kinh tế trọng điểm. Tuy nhiên, họ đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm chi phí sản xuất cao, khó khăn trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm, chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế quản lý sản xuất và chất lượng sản phẩm hàng hóa nông sản (GlobalGAP, ISO, HACCP, GMP…) và hạn chế trong tiếp cận thị trường quốc tế.

“Chìa khóa” mở ra cơ hội mới

Do đó, ông Quân nhấn mạnh việc chuyển đổi số chính là “chìa khóa” để giải quyết các vấn đề này. Các công nghệ như IoT (Internet vạn vật) và blockchain (công nghệ chuỗi khối) đã được ứng dụng thành công trong giám sát và quản lý sản xuất. Ví dụ, việc triển khai hệ thống cảm biến IoT trong nuôi trồng thủy sản tại Cà Mau đã giúp DN tối ưu hóa việc kiểm soát chất lượng nước, tăng sản lượng nuôi trồng, đồng thời giảm đáng kể chi phí vận hành.

Vị chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam cho rằng blockchain đang thay đổi cách các DN quản lý chuỗi cung ứng. Nhờ công nghệ này, nhiều hợp tác xã ở ĐBSCL bước đầu đã cải thiện khả năng truy xuất nguồn gốc, đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính như EU và Nhật Bản…Điều này không chỉ gia tăng giá trị sản phẩm mà còn giúp xây dựng thương hiệu nông sản ĐBSCL trên trường quốc tế.

Ngoài ra, theo ông Quân, TMĐT đang mở ra các cơ hội mới cho DN vừa và nhỏ. Các nền tảng mạng xã hội đã giúp hàng ngàn DN nông sản tại ĐBSCL tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng trên toàn quốc, đồng thời giảm phụ thuộc vào các kênh phân phối truyền thống vốn nhiều rủi ro.

Hay như ở ngành hàng thực phẩm và đồ uống (F&B). Một dữ liệu cho thấy có 82,8% DN trong ngành hàng này (tính đến hết năm 2024) đã tiến hành chuyển đổi số, trong đó đa số đều sử dụng phần mềm quản lý bán hàng. Do đó, nếu các DN nhỏ trong mảng F&B có thể tận dụng tốt xu hướng này chắc chắn sẽ giúp giữ chân khách hàng hiệu quả, hoạt động kinh doanh càng có thêm lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Trong việc áp dụng công nghệ mới nhằm giúp các DN nhỏ có lợi thế cạnh tranh tốt hơn, giới chuyên gia đặc biệt chú ý đến triển vọng của việc ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI). Bởi lẽ, AI có thể cải thiện hành trình và quyết định của người dùng, tăng xu hướng sử dụng các nền tảng số để tìm kiếm và mua sản phẩm.

Đơn cử với ngành F&B, nhất là mảng khách sạn, theo Ts. Nuno F. Ribeiro, chuyên gia ngành Quản trị du lịch và khách sạn, cộng đồng DN đang nhận thấy lợi ích đáng kể từ công nghệ này. Thuật toán AI tiên tiến có thể xử lý những tập dữ liệu lớn để dự đoán thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng, cho phép định giá động (giúp quản trị tối ưu doanh thu) và triển khai các chiến lược tiếp thị có chủ đích chính xác, từ đó giảm thiểu ảnh hưởng từ biến động theo mùa.

Cho rằng AI có tiềm năng thay đổi căn bản ngành F&B của Việt Nam, tuy nhiên, như băn khoăn của Ts. Ribeiro, việc đội ngũ quản lý (như trong lĩnh vực khách sạn) chần chừ dùng AI vẫn là một rào cản đáng kể, đặc biệt tại các DN vừa và nhỏ có nguồn lực hạn chế và nhận thức kém về AI.

Xét cho cùng, con đường cạnh tranh của các DN nhỏ có thuận lợi hay không đang tùy thuộc khả năng đón nhận các công nghệ mới và đẩy nhanh số hóa. Khi những cơ hội sẽ được mở ra từ lợi thế công nghệ mới được ví như “cờ đến tay phải phất” thì không có lý gì các DN nhỏ không nắm bắt.

Thế Vinh