Tăng trưởng kinh tế quý 1 chưa đạt, thêm áp lực cho mục tiêu tăng trưởng 8% cả năm

Hoàn thành và vượt 15/15 chỉ tiêu

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 15, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, năm 2024, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, nhưng tình hình KT-XH tiếp tục phục hồi rõ nét, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước.

Kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2024 sau khi đánh giá bổ sung đã có nhiều thay đổi tích cực. Trong đó, đã hoàn thành vượt và đạt 15/15 chỉ tiêu kinh tế xã hội, cao hơn 1 chỉ tiêu so với số đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 8.

Cụ thể, tốc độ tăng GDP năm 2024 đạt 7,09% (đã báo cáo ước đạt 6,8 - 7%), cao nhất trong khu vực; năng suất lao động ước tăng 5,88% (đã báo cáo ước khoảng 5,56%); xuất siêu đạt 24,77 tỉ USD (đã báo cáo đạt gần 20,8 tỉ USD); GDP bình quân dầu người đạt 4.700 USD (tiếp cận ngưỡng thu nhập trung bình cao); lạm phát được kiểm soát ở mức 3,63%; thu ngân sách nhà nước đạt kỷ lục trên 2 triệu tỉ đồng, tăng 20,1% so với dự toán…

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu

Thủ tướng cũng nêu rõ Việt Nam đã khai thác tốt các động lực tăng trưởng mới, chuyển đổi số mạnh mẽ với điểm sáng là Đề án 06; thương mại điện tử có tốc độ phát triển hàng đầu khu vực tăng 20%. Nhiều dự án hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực mới nổi được triển khai, tạo sự lan tỏa tốt. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024 tăng 2 bậc lên thứ 44/133 quốc gia được xếp hạng…

GDP quý 1/2025 ước đạt 6,93% so với cùng kỳ năm trước, đạt mức tăng cao nhất so với quý 1 các năm trong giai đoạn 2020 - 2025. Nhiều địa phương có mức tăng trưởng 2 con số trong 4 tháng đầu năm nay. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm…

Thủ tướng cũng cho hay đã đổi mới tư duy công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, góp phần tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, phát triển kinh tế đất nước. Thủ tục hành chính được cắt giảm, đơn giản hóa, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp; hệ thống kết cấu hạ tầng có bước đột phá, nhất là hạ tầng giao thông, viễn thông, tạo cơ hội phát triển mới…

Tăng trưởng quý 1 chưa đạt kịch bản đề ra

Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho rằng bên cạnh những điểm tích cực thì tăng trưởng kinh tế quý 1/2025 chưa đạt kịch bản đề ra. Điều này gây áp lực lên công tác điều hành nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng cả năm từ 8% trở lên (bình quân các quý còn lại của năm 2025 phải tăng trưởng khoảng 8,4%).

Ngoài ra, tiêu dùng trong nước tăng chậm, chưa phát huy vai trò động lực (doanh thu bán lẻ hàng hóa nếu loại trừ yếu tố giá ước chỉ tăng khoảng 5,6% trong quý 1/2025); khu vực kinh tế tư nhân chưa tạo được đột phá về quy mô và năng lực cạnh tranh. Hoạt động sản xuất, kinh doanh còn nhiều khó khăn; trung bình mỗi tháng có gần 26,3 nghìn doanh nghiệp rút khỏi thị trường.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi

Ông Mãi cũng đánh giá tiến độ giải ngân đầu tư công đã có chuyển biến nhưng nhìn chung vẫn chưa đạt kỳ vọng (đến hết tháng 3 đạt 9,53% kế hoạch thấp hơn so với mức 12,27% của cùng kỳ năm 2024). Xuất khẩu hàng hóa có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại; thị trường tài chính, tiền tệ và hệ thống ngân hàng cần được theo dõi sát để kịp thời kiểm soát các rủi ro phát sinh.

Ông Mãi đề nghị Chính phủ báo cáo đầy đủ hơn về nợ xấu nội bảng, nợ bán cho VAMC chưa xử lý và nợ tiềm ẩn thành nợ xấu để có đánh giá toàn diện về áp lực nợ xấu và có giải pháp phù hợp.

Cũng theo ông Mãi, giá vàng trong nước tăng cao và có biến động khó lường, công tác quản lý thị trường vàng còn hạn chế, cần tiếp tục được hoàn thiện; áp lực đáo hạn trái phiếu bất động sản lớn; thị trường bất động sản đối mặt với nhiều khó khăn.

Cải cách thủ tục hành chính vẫn còn khoảng cách so với yêu cầu đặt ra; một số quy định hiện hành vẫn gây khó khăn nhất định cho hoạt động sản xuất, kinh doanh; tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng diễn biến phức tạp, nhất là các vụ việc liên quan đến sữa giả, thuốc giả và giá đỗ ngâm hóa chất, gây bức xúc xã hội và đe dọa sức khỏe cộng đồng.

Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, kinh tế số

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi, để thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt từ 8% trở lên, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn tăng trưởng hai con số, cần thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu) và khai thác hiệu quả các động lực mới (chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số).

Trọng tâm là đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công, có giải pháp phù hợp phấn đấu giải ngân tối thiểu 95% kế hoạch năm. Theo đó, cần giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát tiến độ. Xử lý triệt để tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong giải ngân đầu tư công.

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 15

Song song đó, cần có giải pháp giảm chi phí vốn, khuyến khích các ngân hàng chia sẻ giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khó khăn; phát triển thị trường tài chính lành mạnh, đa dạng hóa các kênh huy động vốn; kiểm soát rủi ro trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn cuối năm.

Ông Mãi cũng nhấn mạnh cần chủ động ứng phó với các rủi ro từ chiến tranh thương mại, điều chỉnh thuế quan; xây dựng phương án hỗ trợ thiết thực cho doanh nghiệp chịu ảnh hưởng, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đặc biệt, cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển lực lượng sản xuất mới; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; nhanh chóng hoàn thiện khung khổ pháp lý về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và kinh tế số; kịp thời sửa đổi, bổ sung các luật liên quan đến tổ chức bộ máy, thể chế kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế.

“Chủ động nghiên cứu và sớm ban hành các chính sách ứng phó với nguy cơ thất nghiệp cơ cấu do tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động chịu tác động”, ông Mãi nêu.

Ngoài ra, ông Mãi đề nghị đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, kiên quyết cắt giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và người dân, tạo động lực cho kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ.

Lam Thanh