Tăng cường thanh tra những lĩnh vực nguy cơ cao về tai nạn lao động

Thiệt hại 43.000 tỷ đồng vì tai nạn lao động

Báo cáo tình hình tai nạn lao động năm 2024, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) cho biết, tổng hợp báo cáo của 62/63 tỉnh, thành phố (trừ Hà Tĩnh) cho thấy, năm 2024, trên toàn quốc đã xảy ra 8.286 vụ tai nạn lao động (tăng 892 vụ so với năm 2023) làm 8.472 người bị nạn (tăng 919 người). Đây là thống kê ở cả khu vực có quan hệ lao động và khu vực người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động. Trong đó, có 675 vụ tai nạn lao động chết người (tăng 13 vụ so với năm 2023); số người chết vì tai nạn lao động là 727 người (tăng 28 người); 1.690 người bị thương nặng (giảm 30 người).

Kiểm tra công tác an toàn lao động tại doanh nghiệp. Ảnh: Tống Giáp.

Đáng chú ý, năm 2024, nếu như ở khu vực người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động giảm về số người chết và số vụ tai nạn lao động chết người so với năm 2023, thì trong khu vực có quan hệ lao động lại tăng cả về số người chết và số vụ tai nạn lao động chết người.

Phân tích từ các biên bản điều tra về tai nạn lao động chết người nhận được, Bộ LĐTBXH đã chỉ ra những lĩnh vực sản xuất kinh doanh xảy ra nhiều tai nạn lao động chết người phổ biến là khai thác mỏ, khai thác khoáng sản, xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí, luyện kim, dịch vụ, dệt may, da giày.

Nguyên nhân để xảy ra tai nạn lao động chết người do người sử dụng lao động chiếm đến 46,91% tổng số vụ và 47,12% tổng số người chết. Các lỗi phổ biến như: Do tổ chức lao động và điều kiện lao động; thiết bị không đảm bảo an toàn lao động; người sử dụng lao động không huấn luyện an toàn lao động hoặc huấn luyện chưa đầy đủ cho người lao động; không xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn.

Nguyên nhân do người lao động chiếm 22,88% tổng số vụ và 20,55% tổng số người chết. Cụ thể, do người lao động vi phạm quy trình, quy chuẩn an toàn lao động; không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân và thiết bị an toàn được trang bị.

Về hậu quả do tai nạn lao động gây ra, theo số liệu báo cáo sơ bộ của các địa phương, thiệt hại về vật chất do tai nạn lao động xảy ra năm 2024 (như chi phí tiền thuốc, mai táng, tiền bồi thường cho gia đình người chết và những người bị thương...) là trên 42.565 tỷ đồng (tăng khoảng 26.208 tỷ đồng so với năm 2023).

Thiệt hại về tài sản trên 492 tỷ đồng (giảm khoảng 230 tỷ đồng so với năm 2023). Tổng số ngày nghỉ do tai nạn lao động là 154.759 ngày (tăng khoảng 4.989 ngày so với năm 2023). Số ngày nghỉ bình quân tính trên 1 người lao động do bị tai nạn lao động là khoảng 19 ngày (giảm khoảng 3 ngày so với năm 2023).

Điều tra tai nạn lao động chưa được chú trọng

Đánh giá về tình hình điều tra về tai nạn lao động, báo cáo của Bộ LĐTBXH cho biết, trong năm 2024, các địa phương đã thực hiện gửi biên bản điều tra tai nạn lao động, báo cáo nhanh tai nạn lao động chết người đối với người lao động làm việc có hợp đồng lao động và không theo hợp đồng lao động.

Tuy nhiên việc báo cáo nhanh số người tai nạn lao động chết người chưa được các địa phương thực hiện kịp thời, đầy đủ như: Thanh Hóa, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Bắc Ninh, Thái Nguyên…, công tác điều tra tai nạn lao động đối với khu vực không có hợp đồng lao động chưa được triển khai đầy đủ theo quy định của pháp luật, Việc lập biên bản ghi nhận tai nạn lao động đối với người làm việc không theo hợp đồng lao động của UBND cấp xã triển khai còn rất hạn chế.

Trước những hậu quả nặng nề mà tai nạn lao động gây ra, để chấn chỉnh cũng như hạn chế tình trạng tai nạn lao động trong thời gian tới, Bộ LĐTBXH đề nghị các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và các tổ chức, người sử dụng lao động, người lao động cùng quan tâm, phối hợp thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trong đó, phối hợp với Bộ để thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực có nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, sự cố nghiêm trọng như: Xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, khai thác mỏ, khoáng sản, đặc biệt là các công trình xây dựng trọng điểm, tiếp giáp với khu dân cư, đông người qua lại, thiết bị nâng, thang máy.

Đối với các địa phương, cũng cần tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định an toàn, vệ sinh lao động của các doanh nghiệp trên địa bàn. Đặc biệt là các lĩnh vực có nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, sự cố nghiêm trọng, chú ý đến hoạt động xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn tại doanh nghiệp. Tăng cường tổ chức điều tra tai nạn lao động đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động, chú trọng chất lượng điều tra để kịp thời có giải pháp khắc phục, phòng ngừa tai nạn lao động tái diễn.

Lê Bảo