CƠ SỞ HẠT NHÂN

Iran đã triệu hồi đại sứ tại Anh, Pháp và Đức về nước để tham vấn sau khi bị Liên hợp quốc tái áp đặt lệnh trừng phạt

Vào lúc 7h sáng 28/9 (theo giờ Việt Nam), các lệnh trừng phạt Iran của Liên Hợp Quốc, được áp đặt trong các nghị quyết từ năm 2006 đến 2010, chính thức được khôi phục. Iran bày tỏ sự thất vọng với Mỹ và các nước E3, tiến hành triệu hồi các Đại sứ tại Anh, Pháp và Đức về tham vấn.

Lệnh tái trừng phạt ngăn chặn các giao dịch liên quan chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Tehran và dự kiến tác động rất rộng đến nền kinh tế đang gặp khó khăn của Iran.

Iran đã bị áp dụng lệnh trừng phạt gọi là 'snapback' vào ngày 28/9 theo giờ địa phương, trong bối cảnh căng thẳng cao ở Trung Đông.

Các nhà lãnh đạo Iran đang đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất kể từ Cách mạng Hồi giáo năm 1979, khi tiến trình đàm phán hạt nhân bế tắc, đất nước ngày càng bị cô lập và bất mãn trong nước gia tăng.

Nhóm E3 thông báo các lệnh trừng phạt sâu rộng của Liên hợp quốc nhằm vào Iran đã chính thức có hiệu lực trở lại sau khi các cuộc đàm phán vào phút chót về vấn đề hạt nhân của Tehran thất bại.

Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi ngày 26/9 tuyên bố thỏa thuận hợp tác giữa nước này và Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ bị hủy bỏ nếu các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc được tái áp đặt.

Ngày 26/9, Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi tuyên bố thỏa thuận hợp tác giữa nước này và Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ bị hủy bỏ nếu các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) được tái áp đặt.

Ngày 26/9, Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi tuyên bố thỏa thuận hợp tác giữa nước này và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) sẽ bị hủy bỏ nếu các lệnh trừng phạt của LHQ được tái áp đặt.

Iran vẫn là đối tác không thể thiếu của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - Tổng Giám đốc Rafael Grossi cho biết.

Mặc dù Iran đang phối hợp với IAEA hay Anh, Pháp và Đức để tìm ra một giải pháp cho vấn đề hạt nhân của nước này, tuy nhiên, lập trường của các bên vẫn còn nhiều khác biệt.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 26/9 đã bỏ phiếu bác bỏ đề xuất của Nga và Trung Quốc về việc gia hạn thêm sáu tháng trước khi tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran liên quan đến chương trình hạt nhân.

Iran sẽ hủy bỏ thỏa thuận cho phép cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc thanh sát các cơ sở hạt nhân của mình nếu các cường quốc phương Tây tái áp đặt các lệnh trừng phạt.

UAV Ukraine bất ngờ tấn công Nhà máy Điện hạt nhân Kursk II trong lúc người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế có chuyến thăm Liên bang Nga.

Ngoại trưởng Iran cảnh báo Tehran sẽ hủy bỏ thỏa thuận cho phép IAEA thanh sát các địa điểm hạt nhân nếu các cường quốc phương Tây khôi phục lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc đối với nước này.

Iran đã bắt đầu xây dựng lại các cơ sở sản xuất tên lửa bị Israel tấn công trong cuộc xung đột 12 ngày vào tháng 6.

Theo Bộ trưởng Tình báo Iran Esmaeil Khatib, các điệp viên Iran đã xâm nhập vào một cơ sở nghiên cứu hạt nhân bí mật của Israel ở sa mạc Negev gần thành phố Dimona.

Theo hình ảnh vệ tinh do hãng thông tấn AP (Mỹ) phân tích, Iran đã bắt đầu xây dựng lại các địa điểm sản xuất tên lửa vốn trở thành mục tiêu oanh tạc của Israel trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày hồi tháng 6.

Lãnh tụ Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tái khẳng định rằng chương trình hạt nhân của nước này chỉ phục vụ mục đích hòa bình.

Ngày 22-9, trong chuyến thăm Nga, Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami cho biết, Mátxcơva và Tehran sẽ ký kết thỏa thuận về việc xây dựng các tổ máy điện hạt nhân mới tại nước Cộng hòa Hồi giáo.

Trong thời gian gần đây, các cuộc pháo kích liên tiếp xảy ra gần khu vực nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia khiến nhiều nhà quan sát lo ngại nguy cơ xảy ra một tai nạn hạt nhân không còn là kịch bản xa vời.

Tehran cho biết quyết định của các cường quốc châu Âu về việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) đã làm chệch hướng thỏa thuận giám sát gần đây và khiến căng thẳng hạt nhân thêm trầm trọng.

Trung Quốc và Taliban đã phản ứng trước các phát ngôn gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc giành lại quyền kiểm soát căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan.

Khóa họp lần thứ 69 Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã khép lại, song những câu hỏi về vị thế, vai trò của IAEA trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, hay ranh giới mong manh giữa một thảm họa hạt nhân và giải pháp đột phá cho bài toán an ninh năng lượng, vẫn còn đang bỏ ngỏ.

Các cuộc họp dự kiến sẽ được tổ chức trong ngày 22 hoặc 23/9 ở cấp bộ trưởng ngoại giao và có sự tham dự của Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang với phương Tây, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian ngày 20-9 đã có những tuyên bố cứng rắn, khẳng định quốc gia Trung Đông này sẽ vượt qua mọi rào cản nếu bị tái áp đặt các biện pháp trừng phạt quốc tế.

Trung Quốc và Taliban đã phản ứng trước các phát ngôn gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc giành lại quyền kiểm soát căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan.

Ngay sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc bác bỏ dự thảo nghị quyết dỡ bỏ vĩnh viễn trừng phạt, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố cứng rắn, khẳng định Iran đủ sức vượt qua mọi sức ép quốc tế, phản ánh thế đối đầu ngày càng gay gắt với phương Tây trước nguy cơ tái áp đặt trừng phạt.

Tổng thống Iran nhấn mạnh 'khả năng thích ứng phi thường' của Iran trước áp lực quốc tế, đồng thời bày tỏ quyết tâm không khuất phục trước các yêu sách từ bên ngoài.

Iran quyết định đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) sau khi các cường quốc châu Âu tái áp đặt các biện pháp trừng phạt chống Tehran.

Pakistan hôm 19-9 lần đầu tiên khẳng định có thể mở rộng năng lực hạt nhân để bảo vệ Ả Rập Xê Út trong khuôn khổ hiệp ước phòng thủ chung vừa ký kết.

Theo phóng viên TTXVN tại Ai Cập, tại khóa họp lần thứ 69 diễn ra ở Vienna (Áo) mới đây, Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã thông qua nghị quyết về việc áp dụng các cơ chế giám sát hạt nhân tại Trung Đông. Nghị quyết do Ai Cập soạn thảo và được thông qua với đa số áp đảo khi có tới 120 phiếu thuận.

Nghị quyết do Ai Cập soạn thảo kêu gọi tất cả các cơ sở hạt nhân ở Trung Đông phải được đặt dưới hệ thống giám sát của IAEA.

Tháng 9/2025, hồ sơ hạt nhân Iran ghi dấu hai diễn biến cho thấy sức ép quốc tế gia tăng rõ rệt. Ngày 18/9, Pháp tuyên bố cơ chế tự động tái áp đặt trừng phạt (snapback) với Iran sẽ có hiệu lực vào cuối tháng, sau khi nhóm E3 (gồm Anh, Pháp, Đức) kích hoạt từ ngày 28/8. Trước đó, tại Vienna, Iran buộc phải rút dự thảo nghị quyết tại Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) nhằm lên án các cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân dưới áp lực từ Mỹ và phương Tây. Hai sự kiện, tuy diễn ra ở hai mặt trận khác nhau, đều phơi bày tình thế Iran đang đối diện sức ép kép: vừa tại diễn đàn an ninh hạt nhân quốc tế, vừa từ vòng vây trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ).

Bộ Ngoại giao Iran đã chỉ trích động thái của nhóm 'E3' gồm Anh, Pháp và Đức về việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran, gọi đây là hành động 'phi pháp, vô căn cứ và khiêu khích.'

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) ngày 20-9 ( giờ New York) đã bác bỏ nghị quyết nhằm ngăn chặn việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran về chương trình hạt nhân của nước này.

Ngày 19/9, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thông báo đã gửi tới các nước châu Âu một đề xuất hạt nhân 'hợp lý và công bằng' nhằm ngăn chặn khả năng bị kích hoạt cơ chế tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) theo quy định trong thỏa thuận Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) hồi năm 2015.

Ngay trước thềm cuộc họp thường niên IAEA, Iran rút lại nghị quyết cấm tấn công cơ sở hạt nhân, dù được Nga và Trung Quốc ủng hộ. Động thái diễn ra giữa sức ép vận động từ Mỹ và các đồng minh.

Các điệp viên không phải người Israel, được đào tạo vận hành các hệ thống tên lửa tinh vi được bí mật tuồn vào Iran, với nhiệm vụ phá hủy các bệ phóng tên lửa đạn đạo và phòng không của Tehran khi cuộc chiến bắt đầu.

Mỹ đã phóng số tên lửa đánh chặn trị giá 500 triệu USD từ Hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) để bảo vệ Israel khỏi các đòn tấn công từ Iran và những đối thủ khác.

Ngày 17/9, Iran và nhóm E3 (gồm 3 nước châu Âu là Pháp, Anh và Đức) đã điện đàm về chương trình hạt nhân của Tehran và việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt mà Iran mô tả là 'khắc nghiệt' đối với nước này.

Theo Tổng giám đốc IAEA, điều từng gần như không thể tưởng tượng được - pháo kích hoặc các hoạt động quân sự khác diễn ra gần các cơ sở hạt nhân lớn - nay đã trở thành chuyện thường xuyên trong xung đột Nga-Ukraine.

Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 16/9 cho biết, nhóm chuyên gia tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát, ở Đông Nam Ukraine, đã nghe thấy tiếng pháo kích gần khu vực này và quan sát thấy khói đen bốc lên từ ba vị trí lân cận.

Người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, ông Mohammad Eslami hôm qua (16/9) kêu gọi thiết lập một cơ chế giám sát mới trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về các mối đe dọa quân sự nhằm vào các cơ sở hạt nhân của nước này.

Cơ quan Tình báo Israel (Mossad) đã cử hàng chục nữ đặc vụ tới Iran nhằm hỗ trợ chiến dịch tấn công phủ đầu quốc gia Hồi giáo vào tháng 6.

Ngày 15/9, tại Thủ đô Paris (Pháp), đoàn công tác của Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Phạm Minh Hà làm trưởng đoàn đã có cuộc gặp và làm việc với Cục An toàn Hạt nhân và Bảo vệ bức xạ Pháp (ASNR).

Theo phóng viên TTXVN tại Paris, ngày 15/9, đoàn công tác của Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Phạm Minh Hà dẫn đầu đã có cuộc gặp và làm việc với Cơ quan An toàn Hạt nhân và Bảo vệ phóng xạ Pháp (ASRN).

Sáng 15/9, tại Paris (Pháp), đoàn công tác của Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Phạm Minh Hà làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Cục An toàn hạt nhân và Bảo vệ bức xạ Pháp (ASRN).