CƠ SỞ HẠT NHÂN

Theo Bộ trưởng Tình báo Iran Esmaeil Khatib, các điệp viên Iran đã xâm nhập vào một cơ sở nghiên cứu hạt nhân bí mật của Israel ở sa mạc Negev gần thành phố Dimona.

Theo hình ảnh vệ tinh do hãng thông tấn AP (Mỹ) phân tích, Iran đã bắt đầu xây dựng lại các địa điểm sản xuất tên lửa vốn trở thành mục tiêu oanh tạc của Israel trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày hồi tháng 6.

Lãnh tụ Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tái khẳng định rằng chương trình hạt nhân của nước này chỉ phục vụ mục đích hòa bình.

Ngày 22-9, trong chuyến thăm Nga, Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami cho biết, Mátxcơva và Tehran sẽ ký kết thỏa thuận về việc xây dựng các tổ máy điện hạt nhân mới tại nước Cộng hòa Hồi giáo.

Trong thời gian gần đây, các cuộc pháo kích liên tiếp xảy ra gần khu vực nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia khiến nhiều nhà quan sát lo ngại nguy cơ xảy ra một tai nạn hạt nhân không còn là kịch bản xa vời.

Tehran cho biết quyết định của các cường quốc châu Âu về việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) đã làm chệch hướng thỏa thuận giám sát gần đây và khiến căng thẳng hạt nhân thêm trầm trọng.

Trung Quốc và Taliban đã phản ứng trước các phát ngôn gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc giành lại quyền kiểm soát căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan.

Khóa họp lần thứ 69 Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã khép lại, song những câu hỏi về vị thế, vai trò của IAEA trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, hay ranh giới mong manh giữa một thảm họa hạt nhân và giải pháp đột phá cho bài toán an ninh năng lượng, vẫn còn đang bỏ ngỏ.

Các cuộc họp dự kiến sẽ được tổ chức trong ngày 22 hoặc 23/9 ở cấp bộ trưởng ngoại giao và có sự tham dự của Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang với phương Tây, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian ngày 20-9 đã có những tuyên bố cứng rắn, khẳng định quốc gia Trung Đông này sẽ vượt qua mọi rào cản nếu bị tái áp đặt các biện pháp trừng phạt quốc tế.

Trung Quốc và Taliban đã phản ứng trước các phát ngôn gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc giành lại quyền kiểm soát căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan.

Ngay sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc bác bỏ dự thảo nghị quyết dỡ bỏ vĩnh viễn trừng phạt, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố cứng rắn, khẳng định Iran đủ sức vượt qua mọi sức ép quốc tế, phản ánh thế đối đầu ngày càng gay gắt với phương Tây trước nguy cơ tái áp đặt trừng phạt.

Tổng thống Iran nhấn mạnh 'khả năng thích ứng phi thường' của Iran trước áp lực quốc tế, đồng thời bày tỏ quyết tâm không khuất phục trước các yêu sách từ bên ngoài.

Iran quyết định đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) sau khi các cường quốc châu Âu tái áp đặt các biện pháp trừng phạt chống Tehran.

Pakistan hôm 19-9 lần đầu tiên khẳng định có thể mở rộng năng lực hạt nhân để bảo vệ Ả Rập Xê Út trong khuôn khổ hiệp ước phòng thủ chung vừa ký kết.

Theo phóng viên TTXVN tại Ai Cập, tại khóa họp lần thứ 69 diễn ra ở Vienna (Áo) mới đây, Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã thông qua nghị quyết về việc áp dụng các cơ chế giám sát hạt nhân tại Trung Đông. Nghị quyết do Ai Cập soạn thảo và được thông qua với đa số áp đảo khi có tới 120 phiếu thuận.

Nghị quyết do Ai Cập soạn thảo kêu gọi tất cả các cơ sở hạt nhân ở Trung Đông phải được đặt dưới hệ thống giám sát của IAEA.

Tháng 9/2025, hồ sơ hạt nhân Iran ghi dấu hai diễn biến cho thấy sức ép quốc tế gia tăng rõ rệt. Ngày 18/9, Pháp tuyên bố cơ chế tự động tái áp đặt trừng phạt (snapback) với Iran sẽ có hiệu lực vào cuối tháng, sau khi nhóm E3 (gồm Anh, Pháp, Đức) kích hoạt từ ngày 28/8. Trước đó, tại Vienna, Iran buộc phải rút dự thảo nghị quyết tại Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) nhằm lên án các cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân dưới áp lực từ Mỹ và phương Tây. Hai sự kiện, tuy diễn ra ở hai mặt trận khác nhau, đều phơi bày tình thế Iran đang đối diện sức ép kép: vừa tại diễn đàn an ninh hạt nhân quốc tế, vừa từ vòng vây trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ).

Bộ Ngoại giao Iran đã chỉ trích động thái của nhóm 'E3' gồm Anh, Pháp và Đức về việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran, gọi đây là hành động 'phi pháp, vô căn cứ và khiêu khích.'

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) ngày 20-9 ( giờ New York) đã bác bỏ nghị quyết nhằm ngăn chặn việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran về chương trình hạt nhân của nước này.

Ngày 19/9, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thông báo đã gửi tới các nước châu Âu một đề xuất hạt nhân 'hợp lý và công bằng' nhằm ngăn chặn khả năng bị kích hoạt cơ chế tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) theo quy định trong thỏa thuận Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) hồi năm 2015.

Ngay trước thềm cuộc họp thường niên IAEA, Iran rút lại nghị quyết cấm tấn công cơ sở hạt nhân, dù được Nga và Trung Quốc ủng hộ. Động thái diễn ra giữa sức ép vận động từ Mỹ và các đồng minh.

Các điệp viên không phải người Israel, được đào tạo vận hành các hệ thống tên lửa tinh vi được bí mật tuồn vào Iran, với nhiệm vụ phá hủy các bệ phóng tên lửa đạn đạo và phòng không của Tehran khi cuộc chiến bắt đầu.

Mỹ đã phóng số tên lửa đánh chặn trị giá 500 triệu USD từ Hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) để bảo vệ Israel khỏi các đòn tấn công từ Iran và những đối thủ khác.

Ngày 17/9, Iran và nhóm E3 (gồm 3 nước châu Âu là Pháp, Anh và Đức) đã điện đàm về chương trình hạt nhân của Tehran và việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt mà Iran mô tả là 'khắc nghiệt' đối với nước này.

Theo Tổng giám đốc IAEA, điều từng gần như không thể tưởng tượng được - pháo kích hoặc các hoạt động quân sự khác diễn ra gần các cơ sở hạt nhân lớn - nay đã trở thành chuyện thường xuyên trong xung đột Nga-Ukraine.

Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 16/9 cho biết, nhóm chuyên gia tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát, ở Đông Nam Ukraine, đã nghe thấy tiếng pháo kích gần khu vực này và quan sát thấy khói đen bốc lên từ ba vị trí lân cận.

Người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, ông Mohammad Eslami hôm qua (16/9) kêu gọi thiết lập một cơ chế giám sát mới trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về các mối đe dọa quân sự nhằm vào các cơ sở hạt nhân của nước này.

Cơ quan Tình báo Israel (Mossad) đã cử hàng chục nữ đặc vụ tới Iran nhằm hỗ trợ chiến dịch tấn công phủ đầu quốc gia Hồi giáo vào tháng 6.

Ngày 15/9, tại Thủ đô Paris (Pháp), đoàn công tác của Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Phạm Minh Hà làm trưởng đoàn đã có cuộc gặp và làm việc với Cục An toàn Hạt nhân và Bảo vệ bức xạ Pháp (ASNR).

Theo phóng viên TTXVN tại Paris, ngày 15/9, đoàn công tác của Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Phạm Minh Hà dẫn đầu đã có cuộc gặp và làm việc với Cơ quan An toàn Hạt nhân và Bảo vệ phóng xạ Pháp (ASRN).

Sáng 15/9, tại Paris (Pháp), đoàn công tác của Bộ Xây dựng do Thứ trưởng Phạm Minh Hà làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Cục An toàn hạt nhân và Bảo vệ bức xạ Pháp (ASRN).

Trung Quốc đang nghiên cứu kế hoạch nhằm chuyển đổi các nhà máy nhiệt điện than nghỉ hưu thành nhà máy điện hạt nhân. Chiến lược này có thể giúp nước này đẩy nhanh mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060.

Trước những căng thẳng kéo dài quanh chương trình hạt nhân của Iran và những thách thức mới với cơ chế kiểm soát toàn cầu, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) đang nỗ lực khôi phục vai trò giám sát, đồng thời kêu gọi bảo vệ vững chắc khuôn khổ không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Lãnh đạo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran hôm qua khẳng định nước này sẽ tiếp tục tuân thủ các nghĩa vụ, đồng thời bảo vệ tất cả các quyền của mình được quy định trong Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

Hai bên đã thảo luận về kế hoạch quân sự của Israel nhằm kiểm soát Gaza - trung tâm đô thị lớn nhất trong vùng lãnh thổ đang bị tàn phá; và việc Israel đề xuất sáp nhập một số phần của Bờ Tây.

Sáng kiến chuyển đổi nhà máy than cũ thành cơ sở hạt nhân phản ánh tham vọng của Trung Quốc trong việc vừa đảm bảo an ninh năng lượng vừa đạt mục tiêu giảm phát thải.

Hàng chục điệp viên nữ của Cơ quan Tình báo Israel (Mossad) đã trực tiếp xâm nhập lãnh thổ Iran và tham gia một loạt chiến dịch đặc biệt trong cuộc tấn công của Israel nhằm vào các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Tehran hồi tháng 6.

Vụ không kích bí mật của Israel nhằm vào khu phức hợp Kibar ở Deir ez-Zor năm 2007 từng khiến Trung Đông rúng động, mở ra tranh cãi về khả năng Syria âm thầm phát triển chương trình hạt nhân. Dù Syria nhiều lần bác bỏ, việc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) phát hiện dấu vết uranium ở Syria một lần nữa dấy lên nghi ngờ về toan tính của cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Quan chức Iran cho biết toàn bộ vật liệu hạt nhân đã qua làm giàu hiện đang bị chôn vùi dưới đống đổ nát tại các cơ sở bị phá hủy trong cuộc không kích của Mỹ và Israel.

Iran và Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) vừa ký thỏa thuận nối lại hợp tác, cho phép các thanh sát viên IAEA trở lại quốc gia Hồi giáo làm nhiệm vụ. Giới quan sát quốc tế thở phào nhẹ nhõm bởi vấn đề hạt nhân Iran, vốn bế tắc kéo dài, đã tìm thấy 'ánh sáng cuối đường hầm'.

Ngày 9-9 vừa qua, tại thủ đô Cairo của Ai Cập, Bộ trưởng Ngoại giao Iran và Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi đã ký kết thỏa thuận về hợp tác giữa hai bên cho thời gian tới.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi xác nhận toàn bộ vật liệu hạt nhân đã qua làm giàu hiện đang bị chôn vùi dưới đống đổ nát tại các cơ sở bị tấn công.

Iran vừa lên tiếng bác bỏ thông tin cho rằng nước này cho phép IAEA tiếp cận toàn diện các cơ sở hạt nhân. Tuyên bố được đưa ra sau khi IAEA công bố khuôn khổ hợp tác mới với Tehran.

Cả Liên hợp quốc (LHQ) và Trung Quốc đều đã lên tiếng hoan nghênh việc Iran và Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ký thỏa thuận nối lại hợp tác vốn bị đình chỉ sau các vụ tấn công của Israel và Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Tehran.

Ngày 10/9, Liên hợp quốc (LHQ) đã bày tỏ hoan nghênh thỏa thuận đạt được giữa Iran và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) về 'các biện pháp thực tiễn nhằm nối lại hoạt động thanh sát tại Iran'.

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, ngày 10/9, Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi đã tuyên bố đội ngũ thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hiện không được phép tiếp cận các cơ sở hạt nhân của Iran theo thỏa thuận mới giữa nước này với IAEA.