Iran lên án kế hoạch tái áp đặt trừng phạt của Anh, Pháp và Đức

Hình ảnh do vệ tinh Maxar cung cấp ngày 19/6/2025 cho thấy các xe tải chở hàng di chuyển tại lối vào cơ sở hạt nhân Fordow ở tỉnh Qom (Iran). (Ảnh: Anadolu Agency/TTXVN)

Reuters đưa tin Bộ Ngoại giao Iran ngày 19/9 đã chỉ trích động thái của nhóm “E3” gồm Anh, Pháp và Đức về việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran, gọi đây là hành động “phi pháp, vô căn cứ và khiêu khích,” đồng thời cho rằng nó “nghiêm trọng làm suy yếu” các nỗ lực ngoại giao.

Trước đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã bác bỏ dự thảo nghị quyết đề xuất dỡ bỏ vĩnh viễn các lệnh trừng phạt đối với Iran.

Tuy nhiên, Tehran và các cường quốc châu Âu vẫn còn 8 ngày để tiếp tục đàm phán về việc hoãn tái kích hoạt các biện pháp trừng phạt.

Theo quy trình do nhóm E3 khởi động ngày 28/8, Hội đồng Bảo an cần bỏ phiếu về dự thảo trên sau khi E3 khởi động cơ chế 30 ngày nhằm tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc.

Nhóm E3 cáo buộc Iran không tuân thủ thỏa thuận Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Tehran đã ký với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) hồi năm 2015.

Trong cuộc bỏ phiếu ngày 19/9, Nga, Trung Quốc, Pakistan và Algeria đã ủng hộ dự thảo, 9 thành viên bỏ phiếu chống, trong khi 2 nước bỏ phiếu trắng.

Trước đó cùng ngày, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thông báo đã gửi tới các nước châu Âu một đề xuất hạt nhân “hợp lý và công bằng” nhằm ngăn chặn khả năng bị kích hoạt cơ chế tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc theo quy định trong thỏa thuận.

Đề xuất đã được chuyển cho E3 và Liên minh châu Âu (EU) từ hôm 18/9.

Người đứng đầu ngành ngoại giao Iran nhấn mạnh việc biến ý tưởng thành hành động sẽ giúp giải quyết các vấn đề cốt lõi nhằm ngăn chặn khủng hoảng. Tuy nhiên, ông cũng nói rõ Iran không thể là bên duy nhất chịu trách nhiệm thực hiện đề xuất trên.

Thỏa thuận JCPOA được ký năm 2015 nhưng chỉ sau 3 năm đã bị đổ vỡ do Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi văn kiện này trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên. Văn kiện quy định Iran hạn chế các hoạt động hạt nhân để đối lấy việc được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế.

Sau khi Mỹ rút lui, Iran và các nước châu Âu đã nỗ lực nối lại đàm phán nhưng bất thành, buộc Iran quyết định nối lại các hoạt động làm giàu urani.

Tiếp đó, các cuộc tấn công của Israel và Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran vào tháng 6 vừa qua khiến Tehran quyết định ngừng cả các chuyến thanh sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).

Nhóm E3 cho rằng những hành động này của Iran vi phạm các điều khoản trong thỏa thuận JCPOA nên đã khởi động tiến trình tái áp đặt trừng phạt Iran và đặt thời hạn 30 ngày cho nước này để đàm phán.

Giới chức Iran từng nhiều lần cảnh báo cách tiếp cận hiện nay của E3 có thể chỉ càng khiến tình hình căng thẳng thêm và nhóm này sẽ phải chịu trách nhiệm về những rủi ro có thể xảy ra trong tương lai. Thậm chí, còn có ý kiến nói rằng mọi phương án đều có thể được cân nhắc, nếu biện pháp ngoại giao thất bại./.

(Vietnam+)