Sếp mới của Intel là ai?

Mối quan hệ sâu rộng của Tan với Trung Quốc từng khiến ông trở thành tâm điểm tranh cãi tại Washington. Ảnh: Intel.

Là cựu thành viên hội đồng quản trị của Intel, Tan vốn nổi danh trong lĩnh vực chip và là một nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm, đặc biệt là trong các công ty công nghệ Trung Quốc.

Ông sẽ phải chèo lái Intel qua giai đoạn biến động mạnh. Nhu cầu thị trường đang dịch chuyển khỏi dòng chip xử lý trung tâm (CPU) truyền thống để tập trung hơn vào các bộ xử lý dành cho AI và điện toán hiệu năng cao.

Gã khổng lồ trong lĩnh vực bán dẫn

Lip-Bu Tan (65 tuổi) là một nhân vật có ảnh hưởng sâu rộng trong ngành công nghiệp bán dẫn. Năm 2022, ông được Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Mỹ (Semiconductor Industry Association) trao tặng giải thưởng danh giá nhằm ghi nhận những đóng góp to lớn.

Tan nổi tiếng nhất với vai trò CEO của Cadence Design Systems từ năm 2009-2021. Dưới sự lãnh đạo của ông, công ty chuyên về thiết kế phần mềm và công cụ hỗ trợ sản xuất chip Cadence đã thoát khỏi khủng hoảng và vươn lên trở thành một trong những công ty dẫn đầu thị trường.

Tầm nhìn chiến lược của Tan giúp Cadence phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ. Doanh thu tăng gấp đôi và mở rộng biên lợi nhuận. “Cadence đã gặp rắc rối nghiêm trọng vào năm 2009. Lip-Bu đã đưa Cadence ra khỏi tình trạng khó khăn”, Morris Chang, nhà sáng lập kiêm chủ tịch TSMC, từng nhận xét trong một bài phát biểu vào năm 2016.

Tan được coi là một “ông trùm” trong lĩnh vực bán dẫn, từng được Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Mỹ trao tặng danh hiệu cao quý vào năm 2022. Ảnh: New York Times.

Trước khi thành danh tại Cadence, Tan đã tạo dựng danh tiếng là nhà đầu tư mạo hiểm hàng đầu. Ông có bằng thạc sĩ ngành kỹ thuật hạt nhân của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và bằng MBA của Đại học San Francisco.

Năm 1987, ông thành lập Walden International. Đây là một quỹ đầu tư mạo hiểm tập trung vào các công ty khởi nghiệp tại châu Á.

Dưới sự dẫn dắt của Tan, Walden trở thành một trong những quỹ đầu tư tiên phong trong lĩnh vực bán dẫn. Một trong những thương vụ đáng chú ý nhất của Walden là đầu tư hơn 50 triệu USD vào Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC) - nhà sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc.

Tan từng giữ ghế trong hội đồng quản trị của SMIC và công ty Advanced Micro-Fabrication Equipment (AMEC) của Trung Quốc. Ông cũng thường xuyên xuất hiện tại các sự kiện công nghệ lớn do Hiệp hội Chuyên gia Bán dẫn Mỹ gốc Hoa (Chinese-American Semiconductor Professional Association) tổ chức.

Ngoài ra, Tan từng có 2 năm làm thành viên hội đồng quản trị của SoftBank. Tập đoàn Nhật Bản này vận hành Vision Fund - một trong những quỹ đầu tư công nghệ lớn nhất thế giới.

Intel đang đứng trước nguy cơ bị chia tách?

Mối quan hệ sâu rộng của Tan với Trung Quốc đã khiến ông trở thành tâm điểm tranh cãi tại Washington. Năm 2023, Ủy ban Hạ viện Mỹ đã gửi thư chất vấn Tan về các khoản đầu tư của Walden vào các công ty Trung Quốc trong lĩnh vực bán dẫn, máy tính lượng tử và AI.

Một số công ty Walden đầu tư đã bị Bộ Thương mại Mỹ đưa vào danh sách đen vì cáo buộc liên quan đến vi phạm nhân quyền hoặc hỗ trợ quân đội Trung Quốc.

Theo Wall Street Journal, từ năm 2017-2020, Walden đã thực hiện ít nhất 25 thương vụ đầu tư vào các công ty chip Trung Quốc, chiếm hơn 40% tổng số giao dịch giữa các quỹ đầu tư Mỹ và các doanh nghiệp bán dẫn Trung Quốc trong giai đoạn này.

Tin tức về việc Lip-Bu Tan đảm nhận vị trí CEO đã khiến cổ phiếu Intel tăng hơn 10% trong giao dịch ngoài giờ vào tối 12/3. Trong vòng 12 tháng qua, cổ phiếu của Intel có phần chững lại, nhưng một trong những yếu tố giữ giá trị của công ty là kỳ vọng từ nhà đầu tư rằng Intel có thể tách riêng mảng sản xuất và kinh doanh chip.

Tháng trước, Wall Street Journal đưa tin TSMC và Broadcom đã thảo luận sơ bộ về khả năng mua lại một số mảng kinh doanh của Intel. TSMC được cho là quan tâm đến việc kiểm soát các nhà máy sản xuất chip của Intel.

Trước áp lực từ thị trường, ban lãnh đạo Intel đã thông báo về kế hoạch thành lập một hội đồng quản trị riêng cho mảng sản xuất chip. Giới phân tích cho rằng động thái này có thể là bước đi đầu tiên dẫn đến việc tách Intel thành 2 công ty riêng biệt: một chuyên về sản xuất chip (foundry) và một tập trung vào phát triển sản phẩm.

Intel đã thông báo về việc thành lập một ban giám đốc riêng cho mảng sản xuất. Nhiều nhà phân tích cho rằng đây có thể là bước đi đầu tiên trong việc tách riêng hai mảng kinh doanh. Ảnh: Bloomberg.

"Câu hỏi quan trọng là liệu Lip-Bu có giữ nguyên mô hình hiện tại hay sẽ tiến hành chia tách hai mảng kinh doanh của Intel”, nhà phân tích Srini Pajjuri của Raymond James nhận định.

Tuy nhiên, CEO của Broadcom trong tuần này cho biết công ty hiện không có kế hoạch mua lại bất kỳ công ty nào.

Về phần Lip-Bu Tan, ông chia sẻ trong một tin nhắn gửi đến nhân viên Intel vào 12/3: “Tôi không thích thua cuộc". Ông nói rằng bài học lớn nhất mà ông học được khi còn là một vận động viên đại học chính là niềm tin vào đồng đội.

Thúy Liên