Quảng Ninh: Lấy khoa học công nghệ làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế

Tập trung phát triển khoa học công nghệ

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã khẳng định vai trò thiết yếu của khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đối với sự phát triển quốc gia. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc ứng dụng công nghệ tiên tiến đã trở thành yếu tố quyết định để các quốc gia không chỉ bắt kịp mà còn vượt lên trong cuộc đua phát triển.

Đây chính là cơ hội vàng để Việt Nam, trong đó có tỉnh Quảng Ninh, vươn mình mạnh mẽ, xây dựng nền kinh tế bền vững, hiện đại.

Sản xuất các thiết bị điện tử tại KCN Đông Mai. Ảnh P.T

Quảng Ninh đã minh chứng vai trò tiên phong trong việc phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo. Kể từ năm 2020, tỷ trọng giá trị sản phẩm công nghệ cao trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh luôn đạt trên 45%. Đặc biệt, năm 2024, tỉnh đã giữ vị trí thứ 6 trong bảng xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII). Những kết quả này không chỉ phản ánh năng lực ứng dụng công nghệ mà còn khẳng định định hướng chiến lược đúng đắn của địa phương.

Đáng chú ý, giai đoạn 2020–2024, Quảng Ninh đã triển khai 108 nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh, tập trung vào các lĩnh vực quan trọng như quản lý môi trường, bảo tồn văn hóa, và phát triển bền vững. Những sáng kiến này đã đóng góp tích cực vào tăng năng suất lao động, cải thiện quản lý nhà nước và giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu. Hơn 90% các kết quả nghiên cứu đã được ứng dụng thực tế, tiết kiệm ngân sách đáng kể và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Trong nông nghiệp, KHCN đã chuyển đổi phương thức sản xuất từ nhỏ lẻ sang tập trung, nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm. Các sản phẩm OCOP không chỉ đạt tỷ lệ bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cao (63,2%) mà còn gia tăng giá trị xuất khẩu. Đồng thời, việc xây dựng các khu nông nghiệp công nghệ cao đã tạo nền móng cho sự phát triển hiện đại và bền vững của ngành nông nghiệp địa phương.

Phát huy vai trò của KHCN trong phát triển kinh tế

Nhằm đáp ứng yêu cầu của thời đại mới, Quảng Ninh tiếp tục đẩy mạnh đầu tư và cải cách nhằm nâng cao tiềm lực KHCN. Giai đoạn 2012–2024, tỉnh đã chi hơn 2.500 tỷ đồng cho các hoạt động KHCN, chiếm bình quân 2,73% tổng chi thường xuyên ngân sách tỉnh. Đặc biệt, năm 2024, Quảng Ninh đã đầu tư 126,7 tỷ đồng cho đổi mới sáng tạo, tạo đà cho các dự án phát triển dài hạn.

Một trong những điểm sáng là việc tỉnh đã thành lập Trung tâm Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo và Hỗ trợ Chuyển đổi số vào tháng 5/2024. Trung tâm này không chỉ hỗ trợ các sáng kiến, ý tưởng khởi nghiệp mà còn đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ.

Máy đào lò EBH-45 của Công ty CP Than Vàng Danh - Vinacomin giúp nâng cao năng suất lao động, tiết kiệm chi phí. Ảnh CTV

Ngoài ra, Quảng Ninh đặt mục tiêu làm chủ các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), và dữ liệu lớn. Các ứng dụng này sẽ được triển khai rộng rãi trong công nghiệp chế biến, sản xuất, du lịch, nông nghiệp, và quản lý nhà nước, tạo động lực tăng trưởng kinh tế bền vững.

Cùng với đó, sự đầu tư vào giáo dục và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng được ưu tiên. Hiện tại, tỉnh có khoảng 8.000 trí thức KHCN, đạt tỷ lệ 13 cán bộ nghiên cứu khoa học/vạn dân. Việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua đào tạo chuyên sâu và hợp tác quốc tế là yếu tố then chốt giúp Quảng Ninh duy trì vị trí dẫn đầu trong đổi mới sáng tạo.

Sự đồng bộ trong chiến lược và hành động đã tạo nền móng cho một tương lai thịnh vượng. Quảng Ninh không chỉ thúc đẩy chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước mà còn lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo đến doanh nghiệp và cộng đồng. Các doanh nghiệp KHCN đã tiên phong trong việc thiết kế và chế tạo công nghệ nội địa, giúp giảm chi phí sản xuất và tăng cường tự chủ kinh tế.

Nhìn về tương lai, Nghị quyết số 13-NQ/TU đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Quảng Ninh sẽ trở thành tỉnh dẫn đầu cả nước về ứng dụng KHCN và đổi mới sáng tạo. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh đang tập trung tháo gỡ các rào cản chính sách, mở rộng hợp tác quốc tế và khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân và FDI. Những nỗ lực này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn nâng cao vị thế của tỉnh trên bản đồ phát triển quốc gia và quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu và chuyển đổi số mạnh mẽ, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đã trở thành chìa khóa cho sự phát triển bền vững. Quảng Ninh, với tầm nhìn chiến lược và sự đầu tư mạnh mẽ, đã và đang khẳng định vai trò tiên phong của mình trong kỷ nguyên mới. Những thành tựu đáng tự hào và kế hoạch cụ thể cho tương lai sẽ giúp tỉnh tiếp tục vươn xa, góp phần vào sự phồn vinh của quốc gia.

Thế An