Phát triển vùng sản xuất tập trung hàng hóa, nâng cao giá trị sản phẩm

Những năm qua, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân phát triển vùng sản xuất tập trung hàng hóa, theo chuỗi giá trị, từ đó gia tăng năng suất, chất lượng, nâng cao khả năng cạnh tranh sản phẩm nông sản Vĩnh Phúc, từng bước hình thành các vùng sản xuất tập trung hàng hóa theo hướng xanh - sạch, thân thiện với môi trường, an toàn, bền vững, nâng cao thu nhập cho nông dân.

Nhờ xây dựng “cánh đồng mẫu lớn” ở xã Đồng Ích (Lập Thạch) nên việc ứng dụng máy bay gieo cấy vào sản xuất thuận lợi, rút ngắn thời gian, giảm chi phí lao động. Ảnh: Nguyễn Lượng

Xác định sản xuất nông nghiệp đảm bảo an ninh lương thực và an sinh xã hội, những năm gần đây, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương trong tỉnh tập trung đẩy mạnh dồn thửa, đổi ruộng (DTĐR), tích tụ đất đai, chuyển đổi diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang những loại cây trồng cho năng suất, sản lượng và giá trị kinh tế cao hơn, góp phần hình thành những vùng sản xuất nông nghiệp tập trung hàng hóa quy mô lớn về trồng trọt, chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản ở các địa phương.

Yên Lạc là địa phương có nhiều vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung hiệu quả cao của tỉnh. Trên đồng đất huyện Yên Lạc hiện có hơn 40 vùng sản xuất tập trung hàng hóa quy mô lớn từ vài ha đến vài chục ha, có liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, ứng dụng khoa học kỹ thuật và cơ giới hóa vào sản xuất, đem lại hiệu quả kinh tế cao; đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh nông sản trên thị trường như rau gia vị tại thị trấn Yên Lạc, rau, quả an toàn tại các xã vùng bãi như Liên Châu, Hồng Châu, Hồng Phương, Đại Tự... quy mô 100ha; vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã Hồng Châu quy mô 30ha; vùng trồng bí đỏ theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Tề Lỗ, Trung Nguyên và Đồng Cương quy mô 130ha.

Bên cạnh đó, huyện Yên Lạc cũng đẩy mạnh phát triển vùng chăn nuôi tập trung quy mô 120ha theo các mô hình chăn nuôi lợn thịt, chăn nuôi gà thịt, quy hoạch ngoài đê tả sông Hồng tại các xã Liên Châu, Đại Tự và Hồng Châu. Phát triển thủy sản theo hướng công nghiệp tại các xã Liên Châu, Yên Phương, Đồng Văn, Đồng Cương và Bình Định.

Không riêng ở Yên Lạc, đến nay trên địa bàn tỉnh xuất hiện nhiều mô hình sản xuất tập trung hàng hóa quy mô lớn, có liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, thuận tiện trong việc ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất gieo trồng, thu hoạch, đồng thời thúc đẩy tăng năng suất, sản lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Điển hình như vùng sản xuất lúa chất lượng cao ở huyện Vĩnh Tường, Bình Xuyên, Lập Thạch; vùng trồng thanh long ruột đỏ ở huyện Lập Thạch; sản xuất rau sạch, dưa chuột ở huyện Tam Dương, Tam Đảo, thành phố Phúc Yên…

Đặc biệt, phát triển sản xuất tập trung hàng hóa theo vùng, gắn với xây dựng chuỗi giá trị không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế mà còn góp phần xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu cho nông sản địa phương, nâng cao khả năng cạnh tranh như chuối tiêu hồng vùng bãi Liên Châu (Yên Lạc), gạo Phú Xuân (Bình Xuyên), bò sữa Vĩnh Ninh (Vĩnh Tường), thanh long ruột đỏ (Lập Thạch), rau su su (Tam Đảo), dưa chuột (Tam Dương)...

Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 360 mô hình cấy giống lúa mới với tổng diện tích hơn 3.100 ha; 170 mô hình nuôi cá giống mới; 126 cơ sở chăn nuôi, giết mổ tập trung; 11 chuỗi liên kết trong lĩnh vực trồng trọt, 5 chuỗi liên kết trong lĩnh vực chăn nuôi...

Việc xây dựng, đổi mới các hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp theo hướng theo chuỗi, quy mô tập trung, đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm được quan tâm, chú trọng. Cùng với đó, nhiều cơ sở, trang trại, doanh nghiệp, HTX sản xuất nông sản thực phẩm tập trung được chứng nhận đảm bảo an toàn thực phẩm, đạt tiêu chuẩn VietGAP ngày càng tăng và tiếp tục nhân rộng, góp phần cung ứng ngày càng nhiều nông sản sạch - an toàn, chất lượng phục vụ nhu cầu của nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Sản xuất lúa chất lượng theo vùng tập trung giúp cây ít nhiễm dịch bệnh và ít thoái hóa giống, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với sản xuất thông thường trong cùng điều kiện canh tác cây với mức trung bình tăng từ 3-5 triệu đồng/ha, có nơi tăng 6-7 triệu đồng/ha, cá biệt tăng 20 - 25 triệu đồng/ha…

Mô hình trồng ớt của gia đình bà Chu Thị Bằng, thôn Yên Hòa, xã Bồ Lý (Tam Đảo) cho hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: Nguyễn Lượng

Có thể thấy, những năm gần đây, cùng với việc xây dựng và phát triển “cánh đồng mẫu lớn”, “cánh đồng liên kết”, vùng sản xuất tập trung hàng hóa, tỉnh chỉ đạo các địa phương tích cực nhân rộng các mô hình kinh tế trang trại, gia trại ứng dụng KHKT, công nghệ cao. Đồng thời phát triển nuôi trồng thủy sản theo hướng chuyển dần từ nuôi quảng canh sang thâm canh, hình thành các vùng nuôi trồng thủy sản tập trung tại các huyện Yên Lạc, Vĩnh Tường, Sông Lô, Phúc Yên… với quy trình nuôi được áp dụng theo tiêu chuẩn VietGAP...

Tỉnh ban hành cơ chế hỗ trợ cụ thể từng loại cây trồng, vật nuôi giai đoạn 2021-2025 về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật sinh học đối với vùng trồng trọt tập trung; hỗ trợ thuốc khử trùng, tiêu độc cho khu chăn nuôi tập trung, hỗ trợ lồng, bể nuôi cá cho khu nuôi trồng thủy sản tập trung…

Để phát triển vùng sản xuất tập trung hàng hóa, tỉnh đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng như đường sá, hệ thống điện, nước, hệ thống xử lý chất thải chung đến chân hàng rào, nhà điều hành, quản lý, bảo vệ chung của cả khu, giúp nông dân tích tụ ruộng đất, phát triển sản xuất tập trung, ứng dụng khoa học kỹ thuật và thực hiện sản xuất chuỗi liên kết mang lại giá trị kinh tế cao.

Qua đó góp phần đưa tăng trưởng ngành nông nghiệp của tỉnh đạt bình quân 3,5%/năm giai đoạn 2021-2023. Tính chung giai đoạn 2020-2024, cây lúa có năng suất tăng 0,6%/năm; ngô tăng 1%/năm; rau màu tăng 0,2%. Lĩnh vực chăn nuôi, sản lượng lợn thịt tăng 4,4%/năm; thịt gia cầm tăng 2,8%/năm; trứng gia cầm tăng 6,8%; sữa bò tươi tăng 9,1%; sản lượng thủy sản tăng 3,1%... góp phần đảm bảo an ninh lương thực.

Năm 2023, Vĩnh Phúc là tỉnh đứng thứ Nhất vùng đồng bằng sông Hồng và đứng thứ 9 cả nước về tốc độ tăng trưởng nông nghiệp năm 2023. Năm 2024, mặc dù ảnh hưởng bởi bão số 3 (Yagi), tăng trưởng ngành nông nghiệp của tỉnh vẫn đạt 1,53%, đứng thứ 5 vùng đồng bằng sông Hồng.

Hiện nay, tỉnh tiếp tục chỉ đạo các địa phương, ngành nông nghiệp đẩy mạnh việc nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp tập trung hàng hóa quy mô lớn, đem lại giá trị kinh tế cao, xây dựng nền nông nghiệp của tỉnh phát triển bền vững, hiệu quả.

Xuân Nguyễn