Phát triển chợ truyền thống - Bài cuối: Nâng cấp chợ, đa dạng cách bán hàng

Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh.

Thưa ông, ông có thể lý giải vì sao lượng khách đến chợ truyền thống tại TP Hồ Chí Minh ngày cảng giảm?

Hiện nay, TP Hồ Chí Minh có 233 chợ truyền thống, trong đó lượng hàng hóa tại các chợ chiếm khoảng 60 - 65% tổng lượng hàng cung ứng và tiêu dùng. Tuy nhiên, sức mua của người dân và số lượng tiểu thương hoạt động tại các chợ truyền thống đã giảm mạnh kể từ sau đại dịch COVID-19. Hiện nay, khoảng 60 - 80% thương nhân đã hoạt động trở lại, tùy theo từng chợ và ngành hàng. Cụ thể, các ngành hàng lương thực, thực phẩm và hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu người dân có tỷ lệ tiểu thương quay lại kinh doanh từ 80 - 100%, trong khi các ngành hàng khác như quần áo, vải, giày dép chỉ đạt từ 30 - 70%. Theo khảo sát, lượng khách đến chợ giảm từ 20 - 30% so với trước dịch và giảm từ 30 - 50% so với năm 2019.

Bên cạnh đó, thị trường tiêu dùng hiện nay ưu tiên yếu tố an toàn vệ sinh thực phẩm, lựa chọn hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng. Thêm vào đó, các chương trình khuyến mãi tại siêu thị, trung tâm thương mại và mua sắm qua các trang thương mại điện tử đã khiến nhiều khách hàng thay đổi thói quen tiêu dùng, mua sắm.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt như trên vậy, chợ truyền thống cần thay đổi ra sao để tồn tại và duy trì vị thế của mình, thưa ông?

Hiện nay, việc thu hẹp quy mô các chợ truyền thống không hiệu quả là điều tất yếu, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Tuy nhiên, các tiểu thương cũng cần phải nhanh nhạy hơn trong việc tiếp cận khách hàng đa nền tảng, kết hợp bán trực tiếp và trực tuyến, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ và tránh tình trạng nói thách, hét giá hay trà trộn hàng kém chất lượng.

Thực tế, người tiêu dùng hiện có quá nhiều sự lựa chọn khi mua sắm. Vì vậy, để giữ chân khách hàng, tiểu thương cần phải học hỏi và thay đổi nhiều hơn. Bên cạnh đó, để hỗ trợ tiểu thương chợ truyền thống tiếp cận các hình thức bán hàng trực tuyến, Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh đang phối hợp với Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) hoàn thành đề án đổi mới chợ truyền thống. Đề án dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 8/2025, với kỳ vọng giúp các chợ truyền thống bắt kịp xu thế mới và mang lại sự thay đổi tích cực cho đời sống tiểu thương. Trước đó, Sở Công Thương đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức các hoạt động livestream bán hàng và tập huấn kỹ năng bán hàng cho tiểu thương, điển hình là tại chợ Bến Thành và thành phố Thủ Đức.

Vậy sắp tới, các đơn vị, sở ngành cần triển khai những giải pháp nào để chợ truyền thống phát triển?

Dựa trên kế hoạch tổng hợp từ các địa phương, TP Hồ Chí Minh dự kiến tiếp tục thực hiện các biện pháp tối ưu hóa hệ thống chợ truyền thống đến năm 2025, với định hướng đến năm 2030. Cụ thể, đối với hệ thống chợ truyền thống tại khu vực nội thành hiện hữu và phát triển, thành phố đưa ra hai định hướng. Thứ nhất, hạn chế phát triển mới các chợ ở khu vực nội thành, việc phát triển mới chỉ thực hiện khi có nhu cầu bố trí tiểu thương từ các chợ di dời, giải tỏa. Thứ hai, tập trung vào công tác sửa chữa, nâng cấp, duy tu và bảo tồn những chợ có giá trị lịch sử, văn hóa nhằm đáp ứng nhu cầu mua bán của người dân và kết hợp phát triển du lịch.

Đặc biệt, thành phố cũng đặt ra mục tiêu nâng cao chất lượng phục vụ, hiện đại hóa hệ thống chợ và hoàn thiện công năng để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đa dạng của người dân. Một trong những mục tiêu quan trọng là phát triển các chợ thành điểm tham quan, mua sắm du lịch, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế và du lịch cho thành phố và các tỉnh phía Nam.

Các chợ truyền thống cần tối ưu hóa cách bán hàng để thu hút nhiều khách hàng hơn.

Theo đó, đối với những chợ truyền thống còn được duy trì, cần khai thác những ưu điểm sẵn có như giá cả hợp lý, hàng hóa tươi mới và tăng cường tương tác xã hội trong hoạt động bán hàng, chẳng hạn như qua livestream. Các chợ hiện hữu cũng cần cải thiện về vệ sinh và chất lượng hàng hóa. Đối với các chợ được chuyển đổi hoặc cải tạo lại, cần phát triển theo hướng bảo vệ môi trường, kết hợp với phát triển du lịch và kinh tế ban đêm.

Những giải pháp này cần phải có tính toàn diện và thực hiện đồng bộ để đạt được hiệu quả cao, từ đó thu hút đầu tư và sự tham gia của xã hội vào sự phát triển của hệ thống chợ. Đối với tiểu thương, cũng cần có sự thay đổi để nâng cao chất lượng phục vụ, chuyển đổi và đa dạng hóa phương thức bán hàng nhằm kích cầu tiêu dùng.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Bài, ảnh: Hoàng Tuyết/Báo Tin tức