Pháp luật quy định như thế nào về trách nhiệm của người quảng cáo sản phẩm?

Tháng 12 năm ngoái, hoa hậu Thùy Tiên công bố hợp tác dự án ra mắt kẹo rau củ cùng với Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục. Cô đăng tải một số bài viết quảng bá, giới thiệu về sản phẩm này trên trang facebook có tích xanh của mình. Tuy nhiên, liên tiếp những bài viết bóc "phốt" loại kẹo này với hàm lượng chất xơ không đúng như những gì nhãn hàng quảng bá.

Ngay sau đó, Quang Linh Vlogs đã xin lỗi vì đã truyền tải thông tin chưa chính xác, gây hiểu nhầm cho khách hàng. Hằng Du Mục cũng lên tiếng xin lỗi vì quảng cáo lố về công dụng sản phẩm. Cộng với việc nói sai trọng lượng yến 30g trong lọ dung tích 70 ml, kẹo rau củ thay thế rau xanh... Hằng Du Mục bị kêu gọi tẩy chay khắp mạng xã hội.

Cùng thời điểm, hoa hậu Thùy Tiên giữ im lặng, sau đó có động thái xóa các bài viết quảng cáo trên trang cá nhân. Đến tối 7/3, Nguyễn Thúc Thùy Tiên xin lỗi khán giả, xem đây là bài học lớn của bản thân về quảng cáo sản phẩm.

Ảnh minh họa

Luật sư Đinh Thị Chúc, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết, doanh nghiệp đưa sản phẩm ra quảng cáo thì phải thực hiện nghĩa vụ của người quảng cáo được quy định tại khoản 2 Điều 12 Luật quảng cáo 2012. Theo đó, người quảng cáo có các nghĩa vụ:

a) Cung cấp cho người kinh doanh dịch vụ quảng cáo hoặc người phát hành quảng cáo thông tin cần thiết, trung thực, chính xác về cơ quan, tổ chức, cá nhân, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, các tài liệu liên quan đến điều kiện quảng cáo và chịu trách nhiệm về các thông tin đó;

b) Bảo đảm chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phù hợp với nội dung quảng cáo;

c) Chịu trách nhiệm về sản phẩm quảng cáo của mình trong trường hợp trực tiếp thực hiện quảng cáo trên các phương tiện; liên đới chịu trách nhiệm về sản phẩm quảng cáo trong trường hợp thuê người khác thực hiện;

d) Cung cấp tài liệu liên quan đến sản phẩm quảng cáo khi người tiếp nhận quảng cáo hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

Thực hiện quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 13 Luật quảng cáo 2012 cũng quy định người kinh doanh dịch vụ quảng cáo phải có các nghĩa vụ:

a) Hoạt động theo đúng phạm vi, lĩnh vực đã được quy định trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và tuân thủ quy định của pháp luật về quảng cáo;

b) Kiểm tra các tài liệu liên quan đến điều kiện quảng cáo của tổ chức, cá nhân, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cần quảng cáo và thực hiện thủ tục có liên quan theo hợp đồng dịch vụ quảng cáo;

c) Chịu trách nhiệm về sản phẩm quảng cáo do mình trực tiếp thực hiện;

d) Cung cấp tài liệu liên quan đến sản phẩm quảng cáo khi người tiếp nhận quảng cáo hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

Về trách nhiệm của người thứ ba trong việc cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng được quy định tại Điều 22 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 :

1. Trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng thông qua bên thứ ba thì bên thứ ba có trách nhiệm sau đây:

a) Bảo đảm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp và chương trình đánh giá, xếp hạng liên quan (nếu có);

b) Yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp thông tin, tài liệu, phương tiện để chứng minh tính chính xác, đầy đủ của thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ;

c) Chịu trách nhiệm liên đới về việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, trừ trường hợp chứng minh đã thực hiện tất cả biện pháp theo quy định của pháp luật để kiểm tra tính chính xác, đầy đủ của thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ;

d) Thực hiện quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng thông qua phương tiện truyền thông thì chủ phương tiện truyền thông, nhà cung cấp dịch vụ truyền thông có trách nhiệm sau đây:

a) Thực hiện quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Xây dựng, phát triển, thực hiện giải pháp kỹ thuật ngăn chặn việc phương tiện, dịch vụ do mình quản lý bị sử dụng vào mục đích quấy rối người tiêu dùng;

c) Từ chối cho tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng phương tiện, dịch vụ do mình quản lý để quấy rối người tiêu dùng;

d) Ngừng cho tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng phương tiện, dịch vụ do mình quản lý để thực hiện hành vi quấy rối người tiêu dùng theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

3. Trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thông qua người có ảnh hưởng thì người có ảnh hưởng có trách nhiệm sau đây:

a) Thực hiện quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.

Một trong những hành vi tổ chức, cá nhân bị nghiêm cấm thực hiện trong bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được quy định tại khoản 1 Điều 10 Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đó là “Lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng thông qua việc cung cấp thông tin sai lệch, không đầy đủ, không chính xác về một trong các nội dung sau đây: sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà tổ chức, cá nhân kinh doanh bán, cung cấp; uy tín, khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh; nội dung, đặc điểm giao dịch giữa người tiêu dùng với tổ chức, cá nhân kinh doanh; hình ảnh, giấy tờ, tài liệu chứng nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ hoặc tổ chức, cá nhân kinh doanh;”

Đồng thời, tại điều 8 Luật quảng cáo 2012 cũng quy định một trong các hành vi bị cấm trong hoạt động quản cáo đó là “Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.”

Căn cứ Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định mức xử phạt hành chính đối với hành vi vi phạm trên từ 60 đến 80 triệu đồng. Ngoài ra người vi phạm còn phải chấp hành hình thức thử phạt bổ sung:

Bị tước quyền sử dụng Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm từ 05 đến 07 tháng; tước quyền sử dụng Giấy xác nhận nội dung quảng cáo từ 22 tháng đến 24 tháng đối với vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe từ 02 lần trở lên trong thời hạn 06 tháng.

Cùng với đó, còn phải thực hiện các biện phác khắc phục hậu quả gồm: Buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo hoặc thu hồi sản phẩm báo, tạp chí in quảng cáo và buộc cải chính thông tin.

Ngoài ra, hành vi quảng cáo sản phẩm không đúng chất lượng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Quảng cáo gian dối quy định tại Điều 197 Bộ luật hình sự 2015 với khung hình phạt tù đến 3 năm nếu người quảng cáo gian dối đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

Điều 197 Bộ luật hình sự quy định cụ thể như sau:

Tội quảng cáo gian dối

1. Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Thu Hằng/VOV2