Ông Trump có thể nhận máy bay quà tặng của Qatar bằng cách nào?

Trước đây các tổng thống Mỹ không được phép giữ các món quà tặng, vậy làm thế nào ông Trump có thể nhận một máy bay trị giá 400 triệu USD của Qatar?

Chuyên cơ Không lực Một chở Tổng thống Mỹ Donald Trump hạ cánh ở Ảrập Xêút ngày 14/5. Ảnh: Nhà Trắng

Theo CNN, Nhà Trắng cho biết vẫn đang xem xét các thủ tục pháp lý, đồng thời khẳng định món quà như vậy sẽ không ảnh hưởng tới các quyết định của tổng thống.

Tuy nhiên, kế hoạch nhận máy bay từ Qatar của Tổng thống Trump vẫn tồn tại nhiều vấn đề lớn, đầu tiên là pháp lý. Nếu ông Trump nhận một máy bay hạng sang, việc này có vẻ sẽ vi phạm điều khoản thù lao của Hiến pháp Mỹ. Điều khoản này hạn chế những món quà lãnh đạo Nhà Trắng có thể nhận từ chính phủ nước ngoài và cũng quy định rõ rằng tổng thống phải được quốc hội cho phép trước khi nhận quà.

Điều khoản thù lao được tạo ra nhằm ngăn chặn các nhà lãnh đạo Mỹ trở nên phụ thuộc vào chính phủ ngoại quốc.

Các nhà phân tích nhận định, ông Trump vẫn có thể nhận máy bay vì cảm thấy điều đó không bị pháp luật ràng buộc. Kể từ khi nhậm chức, ông Trump đã thách thức hiến pháp theo nhiều cách và trong trường hợp này, ông có thể hy vọng vào các đặc quyền miễn trừ bổ sung do Tòa án Tối cao phê duyệt cho các tổng thống theo yêu cầu của ông khi đối mặt với việc bị truy tố hình sự vào năm ngoái.

Ngoài ra, vị tổng thống Cộng hòa dường như cho rằng, nếu Qatar tặng chiếc Boeing 747-8 cho Lầu Năm Góc, điều đó có thể tạo cho ông một vỏ bọc. Phát biểu trước các phóng viên hôm 12/5, ông Trump nói: "Nếu chúng ta có thể nhận một chiếc Boeing 747 như một khoản đóng góp cho Bộ Quốc phòng và sử dụng nó trong vài năm trong khi chờ chế tạo những chiếc mới, tôi nghĩ đó là một cử chỉ rất đẹp".

Ngoài vấn đề pháp lý và đạo đức, việc nhận máy bay do một chính phủ nước ngoài cung cấp còn liên quan tới an ninh. Garrett Graf, một nhà sử học về tổng thống đồng thời là tác giả cuốn sách "Kịch bản Ngày tận thế", nhận xét Mật vụ Mỹ sẽ khó có thể thể tin tưởng một máy bay do nước ngoài cung cấp.

Các chuyên cơ Không lực Một hiện tại được chế tạo vào giai đoạn gần cuối Chiến tranh Lạnh. Máy bay được gia cố để chống lại các tác động của một vụ nổ hạt nhân và được trang bị một loạt tính năng an ninh như các biện pháp chống tên lửa và có phòng điều hành trên máy bay. Chuyên cơ còn sở hữu khả năng tiếp nhận nhiên liệu trên không trong trường hợp bất trắc, dù điều này chưa bao giờ xảy ra khi có tổng thống trên máy bay.

Ông Graf đã viết một cuốn sách ghi lại tình huống ông George W.Bush, tổng thống thứ 43 của Mỹ đã dành 8 giờ trên Không lực Một với tư cách máy bay duy nhất được phép di chuyển trong không phận Mỹ khi nước này bị tấn công. Trong lúc Tổng thống Mỹ ở trên chuyên cơ, có nhiều lớp bảo vệ trên không được triển khai và tất cả các thông tin đều được giữ kín.

"Để giảm thiểu rủi ro, xét về mặt nghe lén, theo dõi, an ninh mạng hoặc phá hoại... cần tháo dỡ máy bay tới mức từng chiếc đinh. Tuy nhiên, ngay cả khi đó, tôi cũng không đưa Tổng thống Mỹ lên một chiếc máy bay như vậy", sử gia Graf viết.

Đội bay hiện tại của Nhà Trắng gồm 2 chiếc Boeing 747-200B được tùy chỉnh để sử dụng cho Tổng thống với các thiết bị liên lạc đặc biệt cùng các trang bị như phòng khách, phòng hội nghị, văn phòng. Cả hai máy bay này đều được sử dụng từ những năm 1990-1991.

Qatar được cho có ý định tặng cho Tổng thống Mỹ Trump một phiên bản của chiếc Boeing 747-8, mới hơn nhiều máy bay người đứng đầu nước Mỹ đang sử dụng. Theo ABC New, máy bay này đã được Qatar nâng cấp thành "cung điện bay", có giá trị khoảng 400 triệu USD. Tuy nhiên, khi chuyển giao cho Mỹ, máy bay có thể chưa dùng được ngay vì cần các quan chức an ninh cải tạo và phê duyệt.

Boeing đã ký hợp đồng cung cấp cho Nhà Trắng 2 chiếc 747-8 nhưng hồi đầu năm nay và ông Trump đã phàn nàn về việc hãng đang chậm tiến độ.

Qatar, quốc gia ông Trump từ lâu đã có mối quan hệ tích cực, trước đây cũng tặng máy bay phản lực tư nhân cho các quốc gia khác, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ.

Hoài Linh