Ổn định đời sống người dân vùng đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa
Khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Bắc Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị nằm trong khu vực Trung Trường Sơn, về phía Tây của tỉnh này và được thành lập theo Quyết định 479/QĐ-UBND ngày 14/3/2007 của UBND tỉnh về việc phê duyệt quy hoạch và đầu tư Khu BTTN Bắc Hướng Hóa. Đây là khu vực có tính đa dạng sinh học phong phú, là nơi giao lưu giữa các luồng thực vật, đặc trưng bởi hệ sinh thái rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới.
Trong những năm qua, công tác quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển rừng đặc dụng của các cơ quan chức năng liên quan nói chung, Khu BTTN Bắc Hướng Hóa nói riêng, được Đảng, Nhà nước quan tâm thông qua việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy định liên quan đến lâm nghiệp (Luật lâm nghiệp số 16/2017/QH14; Nghị định 156/2019/NĐ-CP ngày 16/11/2018; Quyết định 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021; Quyết định 809/QĐ-TTg ngày 12/7/2022....) nhằm quản lý, bảo vệ, phát triển và sử dụng bền vững, hiệu quả vốn rừng, bảo vệ môi trường sinh thái và đa dạng sinh học, góp phần giảm thiểu tác hại do thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu; ổn định xã hội góp phần tạo việc làm, thu nhập cho người làm nghề rừng.
Tuy nhiên, công tác quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển rừng tại Khu BTTN Bắc Hướng Hóa còn bộc lộ nhiều vấn đề hạn chế, bất cập: Địa hình quản lý đi lại khó khăn, hiểm trở, vùng sâu, vùng xa; cơ sở hạ tầng phục vụ công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng chưa đáp ứng yêu cầu. Với tình hình thực tế nêu trên để thực hiện tốt nhiệm vụ cần có sự hỗ trợ của người dân vùng đệm thông qua hoạt động khoán bảo vệ rừng nhằm giải quyết việc làm, tạo thu nhập, ổn định đời sống.
Trong năm 2024, từ nguồn kinh phí của Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững, Chương trình chi trả dịch vụ môi trường rừng, Thỏa thuận giảm phát thải khí nhà kính, Ban quản lý Khu BTTN Bắc Hướng Hóa đã triển khai khoán bảo vệ 9.349,29ha rừng tự nhiên đặc dụng cho 152 hộ gia đình và 9 cộng đồng các thôn vùng đệm thuộc xã Hướng Lập, Hướng Việt, Hướng Phùng, Hướng Sơn, Hướng Linh huyện Hướng Hóa và thôn Gia Giã xã Hướng Hiệp huyện Đakrông.
Lực lượng nhận khoán bảo vệ rừng được lập thành các Tổ; xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm tra cùng với viên chức bảo vệ rừng, các lực lượng chức năng liên quan. Năm qua, các lực lượng này đã tiến hành 424 đợt tuần tra rừng với 1.497 lượt người tham gia. Qua đó, đã phát hiện, tháo gỡ 389 bẫy động vật rừng trên khu vực nhận khoán. Các nhóm hộ, cộng đồng nhận khoán đã bố trí lực lượng trực 24/24h tại 16 lán chốt chặn nhằm nắm bắt thông tin, kịp thời phát hiện và ngăn chặn hành vi xâm hại tài nguyên rừng, hàng tháng báo cáo kết quả về cho Ban quản lý khu bảo tồn.
Ban quản lý Khu BTTN Bắc Hướng Hóa giao các viên chức bảo vệ rừng tiểu khu định kỳ/ đột xuất tổ chức kiểm tra các đầu việc của nhóm hộ, cộng đồng nhận khoán thực hiện, cụ thể gồm công tác trực chốt, công tác tuần tra rừng thường xuyên, việc xây dựng kế hoạch, chấm công, ghi chép sổ sách, báo cáo các đợt tuần tra, đồng thời kiểm tra hiện trường rừng khu vực nhận khoán, nhằm phát hiện những trường hợp vi phạm và những vấn đề nãy sinh trong quá trình thực hiện công tác khoán bảo vệ rừng tại địa bàn, qua đó tăng hiệu quả trong bảo vệ rừng. Kinh phí hoạt động khoán bảo vệ rừng được Ban quản lý Khu BTTN Bắc Hướng Hóa thống nhất chi trả qua tài khoản ngân hàng cá nhân nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch trong việc sử nguồn tài chính.
Nhờ vào “cánh tay nối dài” hỗ trợ công tác quản lý bảo vệ rừng mà trong năm vừa qua trên lâm phần của Khu BTTN Bắc Hướng Hóa không xảy ra điểm nóng vi phạm, đa dạng sinh học được bảo tồn nguyên vẹn. Hy vọng trong thời gian tới, với những chính sách hỗ trợ của Nhà nước sẽ phần nào giúp người dân vùng đệm ổn định đời sống, tăng thu nhập cũng như hỗ trợ tối đa cho Ban quản lý Khu BTTN Bắc Hướng Hóa hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao trong công tác quản lý bảo vệ rừng.