Nô nức xem rước kiệu Thánh du Xuân tại lễ hội 5 làng Mọc

Lễ hội diễn ra từ ngày mùng 10 – 12/2 Âm lịch, để rước các Thánh du Xuân, thưởng lãm cảnh quan năm làng và cầu cho quốc thái dân an…

Tương truyền, ngày xưa do thiên tai, dân trong vùng đói kém, làng Phùng Khoang được vua cho nấu cháo, cơm nắm để phát cho dân. Một cậu bé khi nhận được nắm cơm đã chia cho 4 cậu bé khác cùng ăn. 5 người kết nghĩa anh em, sau này lớn lên cùng lập nghiệp, tạo dựng thành 5 làng Mọc sau này.

Lễ hội 5 làng Mọc được hình thành từ tục kết chạ giữa năm làng Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Chính Kinh, Quan Nhân và Phùng Khoang với tinh thần kết thân tương trợ, nhưng mỗi làng thờ một vị thành hoàng làng riêng.

Lễ hội 5 làng Mọc là lễ hội vùng dọc sông Tô Lịch, được tổ chức tại 4 đình thuộc hai quận, gồm: Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân) và Phùng Khoang (phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm).

Thời xưa, vào những năm phong đăng hỏa cốc dân làng mới đủ điều kiện tổ chức. Từ năm 1992, dân các làng thống nhất 5 năm tổ chức hội một lần, diễn ra vào ngày 11 và 12/2 Âm lịch, luân phiên từng làng làm cai.

Kỳ hội tổ chức rước vào ngày 12 thì ngày 11 các làng sẽ tổ chức lễ tế cáo và chuẩn bị cho đoàn rước kiệu.

Riêng ở làng Quan Nhân, dân làng có lễ rước nước. Vào ngày rước, buổi sáng sau ba hồi trống lệnh, phường đồng văn nổi nhạc thì các bộ phận của đoàn rước lần lượt đứng vào vị trí. Sau hồi chiêng trống, cuộc rước bắt đầu, các chân kiệu rước long kiệu từ trong đình ra.

Đoàn rước của các làng về cơ bản giống nhau, riêng đoàn rước của làng Quan Nhân có hai kiệu long đình, hai kiệu bát cống. Đoàn rước của làng đăng cai sẽ thống nhất với các làng anh em địa điểm đón đoàn rước: Giáp Nhất sẽ đón tại ao Nghè, Cự Chính sẽ đón tại cầu Cống Lim, Quan Nhân sẽ đón tại đình Hội Xuân, Phùng Khoang sẽ đón tại cổng chào của làng.

Sau khi tề tựu đông đủ, các đoàn rước sẽ nhập thành một đoàn theo thứ tự: Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân, Phùng Khoang rồi tiến về trung tâm lễ hội.

Buổi chiều, 5 làng làm lễ tạ Thánh, các ngai Thánh cùng thần vị được cụ từ và một số giai kiệu, chức sắc vào làm lễ rồi đưa ra kiệu để rước Thánh trở về làng của mình.

Tại các làng, sau khi rước Thánh hồi cung, dân làng làm lễ dâng hương, sau đó rước thần vị cùng với mũ áo của nhà ngài vào trả lại ở vị trí cũ.

Riêng làng Quan Nhân, sau khi kiệu về đình, rước kiệu Đức Thánh Bà lên ngự cùng Đức Thánh Ông ba ngày ở hậu cung, sau đó mới về phủ - gọi là “mật rước”.

Lễ hội năm làng Mọc mang đậm giá trị lịch sử, gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của cộng đồng cư dân Kẻ Mọc. Lễ hội 5 làng Mọc đã được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2021.

Trần Hòa