Những lưu ý khi tiêm chủng cho người lớn

Khi nhắc đến tiêm chủng, hầu hết chúng ta thường liên tưởng đến trẻ em – những đối tượng dễ bị tổn thương và cần được bảo vệ khỏi các bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, tiêm chủng không chỉ dành riêng cho trẻ nhỏ. Người lớn cũng cần được tiêm ngừa để duy trì sức khỏe, phòng tránh bệnh tật và bảo vệ cộng đồng. Trong bối cảnh nhiều dịch bệnh mới xuất hiện, nhận thức đúng đắn về tiêm chủng ở người trưởng thành là vô cùng cần thiết.

Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Vì sao người lớn cần tiêm chủng?

Theo thời gian, hệ miễn dịch của con người thay đổi, và các loại vắc xin đã được tiêm từ thời thơ ấu có thể không còn hiệu lực. Đồng thời, người lớn cũng có nguy cơ tiếp xúc với nhiều tác nhân gây bệnh trong môi trường làm việc, khi đi du lịch, hoặc do mắc các bệnh mãn tính làm suy giảm miễn dịch. Ngoài ra, việc tiêm chủng đầy đủ không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn góp phần vào việc tạo ra “miễn dịch cộng đồng”, giúp bảo vệ những người không thể tiêm ngừa như trẻ sơ sinh, người già yếu hoặc người mắc bệnh nền.

Các loại vắc xin cần thiết cho người lớn

Vắc xin cúm mùa; Được khuyến cáo tiêm hàng năm, đặc biệt với người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường, hen suyễn, tim mạch… Vắc xin cúm giúp giảm nguy cơ biến chứng nặng và tử vong do cúm.

Vắc xin viêm gan B: Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan. Người lớn chưa từng tiêm vắc xin viêm gan B nên được tiêm đủ 3 mũi để phòng ngừa.

Vắc xin uốn ván - bạch hầu - ho gà (Tdap): Người lớn cần tiêm nhắc lại vắc xin này mỗi 10 năm. Phụ nữ mang thai cũng nên tiêm vắc xin Tdap trong tam cá nguyệt thứ 3 để bảo vệ cả mẹ và bé khỏi bệnh ho gà.

Vắc xin HPV: Được khuyến cáo cho phụ nữ và nam giới trong độ tuổi từ 9 đến 45 để phòng ngừa ung thư cổ tử cung, hậu môn và một số bệnh lây qua đường tình dục.

Vắc xin phế cầu khuẩn: Giúp phòng ngừa viêm phổi, viêm màng não do phế cầu khuẩn gây ra. Rất quan trọng với người cao tuổi hoặc người mắc các bệnh nền như tiểu đường, COPD, suy giảm miễn dịch.

Vắc xin zona (Herpes zoster): Zona thần kinh gây đau đớn và có thể để lại biến chứng. Người từ 50 tuổi trở lên nên tiêm vắc xin zona để phòng ngừa bệnh và biến chứng thần kinh.

Những ai nên đặc biệt quan tâm đến tiêm chủng?

Người cao tuổi: Do hệ miễn dịch suy yếu theo tuổi tác, việc tiêm chủng giúp ngăn ngừa nhiều bệnh lý nghiêm trọng.

Người mắc bệnh mãn tính: Các bệnh như tiểu đường, tim mạch, suy thận, COPD khiến cơ thể dễ bị tổn thương khi mắc bệnh truyền nhiễm.

Phụ nữ mang thai hoặc chuẩn bị mang thai: Một số vắc xin có thể giúp mẹ bảo vệ thai nhi trong thời kỳ đầu đời.

Người làm việc trong môi trường y tế, dịch vụ, du lịch: Nguy cơ lây nhiễm cao hơn nên cần được tiêm chủng đầy đủ.

Những lưu ý khi tiêm chủng cho người lớn

Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm, nhất là khi bạn đang điều trị bệnh nền hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.

Kiểm tra lịch sử tiêm chủng để xác định đã tiêm gì và cần bổ sung vắc xin nào.

Ghi nhận phản ứng sau tiêm, dù hầu hết các vắc xin đều an toàn, nhưng vẫn cần theo dõi các phản ứng phụ như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm, mệt mỏi…

Không trì hoãn việc tiêm nhắc lại, vì hiệu lực vắc xin không kéo dài mãi mãi.

Tiêm chủng và trách nhiệm cộng đồng

Trong thời đại hội nhập và giao lưu toàn cầu, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng. Do đó, tiêm chủng không chỉ là quyền lợi, mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân với cộng đồng. Việc tiêm đúng và đủ giúp giảm tải cho hệ thống y tế, giảm chi phí điều trị và bảo vệ những người yếu thế.

Tiêm chủng cho người lớn là một phần thiết yếu của chăm sóc sức khỏe chủ động. Đừng đợi đến khi bệnh gõ cửa mới nghĩ đến phòng ngừa. Hãy chủ động tìm hiểu và lên kế hoạch tiêm chủng cho bản thân và người thân để sống khỏe, sống an toàn và góp phần bảo vệ cộng đồng trước các bệnh truyền nhiễm đang ngày càng gia tăng.

Trương Hiền