Những khoảnh khắc đổi thay của Thành phố Hồ Chí Minh 50 năm qua

Sách Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Đổi thay qua những khung hình (1975-2025). Ảnh: Q.M.

Nhiếp ảnh gia Tam Thái sinh ra ở Quảng Nam nhưng lớn lên và thành danh ở Thành phố mang tên Bác.

Cuốn sách ảnh Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Đổi thay qua những khung hình (1975 - 2025) không chỉ là tấm lòng tri ân đối với vùng đất tác giả đã sống từ hơn nửa thế kỷ, mà nó còn thể hiện tâm niệm và cách làm của ông từ nhiều chục năm nay.

Tấm lòng tri ân đối với vùng đất tác giả sống hơn nửa thế kỷ

Tâm niệm và cách làm của nhiếp ảnh gia là: Nhiếp ảnh, trước hết phải thực hiện và đi vào cuộc sống. Đứng trước đổi thay vũ bão của cuộc đời, làm nhiếp ảnh là làm chứng nhân lịch sử, kịp thời lưu giữ những giá trị hiện hữu trước khi nó biến mất. Hình ảnh đó, là bóng hình quá khứ, gắn kết cho hiện tại và kết nối với ngày mai. Thành phố hôm nay là một quả cầu sinh khí. Nó cần nhiều sự tiếp sức để được bay cao.

Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Đổi thay qua những khung hình (1975 - 2025) là những hình ảnh về Thành phố mang tên Bác mà tác giả muốn cho chúng ta cùng xem để hồi tưởng, khám phá nhiều mặt của quá khứ như còn xa lạ. Đặc biệt hơn, đó là sự quan sát tinh tế, suy ngẫm về sự tiến triển.

Hình ảnh Thành phố Hồ Chí Minh thời bao cấp ở trong sách. Ảnh: Q.M.

Bóng hình quá khứ gắn kết hiện tại, kết nối tương lai

Cuốn sách gồm 6 chương: Sài Gòn, qua miền ký ức; Sài Gòn - Chợ Lớn rong chơi; Sài Gòn đổi thay; Sài Gòn: Lướt qua vài phố thị mới; Sài Gòn, đô thị đồng quê; Hồn đô thị.

Qua những hình ảnh đời thực, tác giả đưa người đọc trở về quá khứ trải dài 50 năm kể từ khi đất nước thống nhất.

Đó là khi thành phố vừa bước ra khỏi thời kỳ chiến tranh, chính thức sống trong bầu không khí hòa bình độc lập, hòa mình cùng non sông thống nhất. Thành phố Sài Gòn chính thức đổi tên thành Thành phố Hồ Chí Minh, để tượng trưng sự chiến đấu, hy sinh và cương quyết trở về với Tổ quốc của nhân dân Nam bộ, hơn hết là ghi nhớ công ơn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa dân tộc Việt Nam trở thành đất nước độc lập và thống nhất.

Hình ảnh Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay hiện đại và phát triển ở trong sách. Ảnh: Q.M.

Đó là thời kỳ bao cấp còn lắm vất vả, hành trình đi tìm con chữ của người dân, những câu chuyện mưu sinh, bắt đầu công cuộc kiến thiết để xây dựng nền kinh tế phát triển.

Người đọc sẽ nhìn thấy những khung cảnh phố xá, địa danh vang bóng thân thuộc một thời, những công trình xưa cũ đan xen những công trình kiến trúc hiện đại đang thay đổi từng ngày, những ngôi chợ, tòa nhà cao tầng, những cây cầu hiện đại nối đôi bờ, những con đường kết nối giao thông thuận tiện hơn. Nhịp sống ở đô thị luôn hối hả nhưng vẫn ấm áp tình người.

Hoặc đôi khi chỉ tấm hình đơn giản lại là tấm hình nhớ đời nhất đối với NAG Tam Thái. Đó là ảnh “Bến sông xưa” ảnh chụp bến Mễ Cốc năm 1984. Hay đó là bức ảnh trong triển lãm “Sài Gòn dáng xưa và nay” của Tam Thái tại Nhà văn hóa Thanh Niên, mà “Ông già Nam Bộ - nhà văn Sơn Nam” đến xem, nhận xét “Nhìn con mắt ghe và dãy nhà chành là biết cảnh Sài Gòn, không lẫn vào đâu được”, rồi… xin luôn tấm ảnh về treo và cầm bút ghi vào dòng chữ “Ảnh chụp về Sài Gòn mà tôi thích nhất”.

Bức ảnh chụp về Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh của Tam Thái mà nhà văn Sơn Nam thích nhất. Ảnh: Q.M.

Chia sẻ về cơ duyên thực hiện cuốn sách ảnh này, NAG Tam Thái cho hay: “Năm 2024, Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị tôi làm quyển sách kỷ niệm năm mươi năm về Sài Gòn - TP.HCM. Tôi đắn đo và nhận lời, sau khi trao đổi là tôi chỉ dám thực hiện trong khả năng những gì đã tích lũy. Và bản thảo này đã hoàn thành sau mười tháng miệt mài trong nỗ lực”.

“Nhưng thật ra, dầu có cố gắng bao nhiêu thì cũng khó đạt được, nếu tôi đã không trải qua nửa thế kỷ ôm máy ảnh lang thang gom góp những mảng sống phố thị Sài Gòn thân yêu. Đó là lý do mà quý bạn xem sách thấy có nhiều hình bóng hôm qua trong tập sách này”, NAG Tam Thái cho biết.

Minh Châu