Nhiếp ảnh gia nặng nợ cùng sân khấu

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Hồng Nga dành hơn 30 năm lưu lại rất nhiều hình ảnh về chủ đề sân khấu. (Ảnh CTV)

Từng là phóng viên phụ trách mảng sân khấu, từ khi bước vào nghề, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Hồng Nga đã gắn bó với ánh đèn và các chương trình biểu diễn. Vẻ đẹp của sân khấu cùng thông điệp người nghệ sĩ, diễn viên gửi gắm qua từng lời hát, câu thoại, vũ đạo, cử chỉ khiến bà say mê. Dưới ánh đèn sân khấu, mọi thứ trở nên cuốn hút dù là nghệ thuật truyền thống hay đương đại.

Trong quá trình tác nghiệp, bà dành nhiều thời gian quan sát, trao đổi, khai thác thông tin rồi lưu lại những khoảnh khắc thật sống động, độc đáo. Hàng nghìn bức ảnh cứ thế được bà nâng niu, cất giữ vào "kho báu" của riêng mình. Năm 1998, triển lãm cá nhân đầu tiên mang tên "10 năm sân khấu trong tôi" của nhà báo Nguyễn Hồng Nga khiến đông đảo người xem bất ngờ, thích thú.

Tích góp thêm tư liệu, hình ảnh, không lâu sau, bà giới thiệu cuốn sách đầu tay với mong muốn lưu lại kỷ niệm quý giá cùng nghệ thuật sân khấu nước nhà. Tự mình lên kế hoạch, liên hệ các nơi, mang vác từng khung ảnh, bà tổ chức thêm nhiều buổi trưng bày, giới thiệu về nghệ thuật sân khấu tại các tỉnh, thành phố.

Thấy bà cứ đi đi về về, đầu tư tốn kém, đồng nghiệp, bạn bè thắc mắc "Tại sao một nhiếp ảnh gia thành công ở nhiều thể loại lại dành quá nhiều tâm sức, thời gian cho sân khấu?". Bà chỉ cười rồi vui vẻ tiếp tục con đường mình đã chọn dù cũng lắm khó khăn, thăng trầm. Bà nói, vì trót yêu sân khấu nên cứ thế giữ gìn, nâng niu chứ hà chi khổ cực. Đến nay, dù đã 66 tuổi, hành trình ấy vẫn được tiếp nối với niềm hăng say.

Hơn 30 năm tác nghiệp dọc miền đất nước, kho tư liệu của bà đầy ắp những bức ảnh về đời sống nghệ sĩ với bao phút giây buồn vui trên sân khấu. Có nhiều bức chụp bằng phim, nay trở thành tư liệu quý. Không ít người trong kho tư liệu ngày ấy giờ đã nổi tiếng, cũng có nghệ sĩ đã mãi đi xa nên mỗi khi nhìn lại từng bức ảnh cũ, bà thấy lòng xúc động, xuyến xao.

Từ những bài viết, phóng sự trên báo đến các triển lãm tổ chức suốt thời gian qua, điều bà tâm đắc nhất là đã chung tay tạo nên sự nối tiếp ý nghĩa trong các thế hệ nghệ sĩ sân khấu theo cách của riêng mình.

Dù nơi biểu diễn lớn hay nhỏ, chương trình hoành tráng hay chỉ ở buổi cúng miếu, cúng đình thì hình ảnh được lưu lại bao giờ cũng thể hiện rõ tình yêu nghề và niềm hạnh phúc đong đầy trong lòng người nghệ sĩ. Thông qua những hình ảnh đẹp và đời ấy, bà muốn truyền động lực để lớp nghệ sĩ trẻ tiếp nối niềm đam mê nghệ thuật truyền thống từ thế hệ đi trước.

Tại triển lãm cá nhân thứ 7 vừa tổ chức vào cuối năm 2024, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Hồng Nga tiếp tục đưa người xem đến với thế giới sân khấu đầy ấn tượng. "Sắc màu trong Hát bội" gồm 65 tác phẩm giới thiệu những vở diễn hát bội nổi tiếng, những nghệ sĩ hát bội, hình ảnh về lối diễn thần thái, đặc trưng trên sân khấu của nghệ thuật này.

Ngoài ra, còn có khá nhiều hình ảnh hậu trường về lối trang điểm, tạo hình, hóa trang, phục trang của hát bội. Không chỉ kỹ càng trong khâu chọn lọc tư liệu, bà còn mời các diễn viên hát bội lâu năm và chuyên gia nghiên cứu về lĩnh vực này cố vấn từng hình ảnh, bối cảnh để bảo đảm tính chính xác; đồng thời, có thêm các chi tiết độc đáo, thông tin thú vị phục vụ khách thưởng lãm.

Hình ảnh sẵn có về nghệ thuật hát bội không thiếu, thế nhưng, ngay khi lên ý tưởng cho triển lãm, bà đã dành thời gian đi xem nhiều chương trình biểu diễn khác nhau, từ nhà hát lớn đến các tụ điểm văn hóa công cộng và quan sát từng điểm đổi thay.

Bà nói: Phải đi để cập nhật cái mới, cái hay, tạo thêm điểm nhấn cho không gian trưng bày thay vì cứ kể chuyện theo cách cũ. "Tôi đến rạp Thủ Đô, ra Lăng ông Bà Chiểu rồi tới Đường sách Thành phố Hồ Chí Minh xem các đoàn biểu diễn. Mấy năm gần đây, sân khấu biểu diễn hát bội được bổ sung theo hướng cởi mở và dễ dàng tiếp cận hơn. Từ rạp lớn đến trường học, đường phố, không khó để xem hát bội. Thật vui khi tại mỗi buổi biểu diễn như thế có rất nhiều khán giả đến xem, cổ vũ. Họ tò mò, thích thú, theo dõi chăm chú và tích cực giao lưu ngay khi có cơ hội. Càng vui hơn khi thấy ngày càng nhiều nghệ sĩ, diễn viên trẻ gắn bó với nghệ thuật này. Không biểu diễn đơn thuần, đơn vị tổ chức còn cho khán giả được trải nghiệm, vào vai, giúp họ hiểu để yêu thêm loại hình nghệ thuật độc đáo này", nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Hồng Nga chia sẻ.

Hiện tại, nữ nghệ sĩ đang tập trung cho quá trình hoàn thiện cuốn sách ảnh thứ hai và lên kế hoạch tổ chức chuỗi triển lãm chủ đề nghệ thuật hát bội tại các trường học, phố đi bộ, đường sách, nhà văn hóa… Bà muốn người xem có thể cảm nhận cái hay, cái đẹp và cả sự gần gũi của hát bội trong những không gian mở, nơi ai cũng có thể ghé đến ngắm nghía, tìm hiểu thông tin.

Ngoài việc sáng tác, ở vai trò giảng viên, bà còn lan tỏa tình yêu nghệ thuật truyền thống qua các chương trình đào tạo nhiếp ảnh từ cơ bản đến nâng cao mà mình phụ trách. Bà nói, chụp ảnh sân khấu không đơn giản, vậy nên, trang bị về mặt kỹ thuật thôi chưa đủ, người dạy phải truyền được sự hứng thú, niềm yêu thích về lĩnh vực này đến học viên.

Muốn vậy, phải cho họ thấy được nét riêng, sự cuốn hút của từng loại hình nghệ thuật biểu diễn trên sân khấu. Nói lý thuyết rất khó hình dung, mỗi khi có dịp, bà luôn dành thời gian đưa học viên lớp nhiếp ảnh đến tác nghiệp tại các chương trình phù hợp ở nhiều sân khấu lớn. Bà hay dặn người học, không cần chụp quá nhiều ảnh mà phải kể cho bằng được câu chuyện hay qua từng sản phẩm với thông điệp rõ ràng.

GIA MỸ